Heima er bezt - 01.07.1988, Side 35

Revk/avík um aldamótin.
jörðina, sem var náttúrlega vitleysa. Vinnufólkið var farið
og þá gat hann ekki búið eins og hann vildi, og fór að
Brekku í Fljótsdal. Við fórum síðan í Vattarnes 1928 og
vorum þar í sex ár, en þá var Pétur hreint yfirfallinn í
bakinu. Hann var það nú reyndar áður. Við vorum með
búskap allan tímann, og hann hætti að kenna þegar við
byrjuðum að búa, enda var hann þá einyrki. Á Hjaltastað
höfðum við vinnumenn, líklega öll árin, en þeir höfðu þá
svo margar kindur. Það sem mest hamlaði búskap okkar
var, að lungnaveiki kom á Héraðið, og við misstum feiknin
öll af ám. Seinna kom svo garnaveiki, og þá misstum við
flestalla gemlingana. Við höfðum ágætis fjármann, svo að
ekki var það honum að kenna, enda voru það fleiri en við,
sem misstu féð. Margir fóru mjög illa út úr þessu, en það
var ekkert um það talað. En við höfðum nóg að borða og ég
vann fötin á allt saman. Pétur óf oft í kjólana, hafði tvist
uppistöðu, sem kannski var gul en bandið sauðsvart. Þetta
varð eins og „sanserað“, það var svo fallegt. Svona bjó ég til
kjóla, og þó kunni ég ekki mikið að sauma, því að ég vildi
ekki læra það heima. Ég afsagði að sauma af því að systur
mínar saumuðu, en það voru svo margir, sem fengu
saumað hjá þeim, en þær fengu ekkert fyrir. Ég fékk heldur
ekkert fyrir að prjóna eftir að prjónavélin kom heima.
Þarna prjónaði maður fyrir heilu flokkana, og varð leiður á
því að fá ekkert fyrir erfiðið. En kannski var pabba og
mömmu gerður einhver greiði í staðinn. Það var siðurmn,
greiði fyrir greiða. Þegar prjónavélin kom 1914 að mig
minnir, var engin prjónavél í Úttungunni, nema að Kristín
í Kirkjubæ átti litla prjónavél, sem ekki var hægt að prjóna
í nema fínasta eingirni. Hún prjónaði oft skyrtur fyrir
mömmu. Mamma prjónaði alltaf í höndunum, maður
vaknaði við að heyra tifið í prjónunum. Ekki fékk ég
prjónavélina með mér, þegar ég fór að heiman. Bræður
mínir héldu henni eftir, og Eiríkur lærði að prjóna á hana.
Við áttum enga jörðina, sem við bjuggum á frá
1919-1933, heldur vorum leiguliðar. Á Hallfreðarstöðum
bjuggum við í voðalega gamalli stofu, líklega elstu stofu á
Héraði. Hún var byggð áður en Páll Ólafsson kom í Hall-
freðarstaði, en hún var mjög þokkaleg, og loft yfir henni,
þar sem við höfðum geymslu, og svolítið skot, sem við
kölluðum kima fyrir matargeymslu. Eldavélina höfðum við
í stofunni. Gluggi var fram á hlaðið, og við vorum alveg
útaf fyrir okkur. Bærinn var svo stór á Hallfreðarstöðum.
Mikið skelfing er skammarlegt, að hann skuli allur hafa
verið rifinn. Fimm burstir sneru fram á hlaðið. Fjósið var
yst, en þar var náttúrlega torfstafn. Þá kom gamla stofan
með burst en loft og skemma yfir. Því næst var stóra og
fallega burstin, sem Páll Ólafsson byggði. Stofan var falleg
með gylltum röndum hér og þar. Salloftið var með lok-
rekkjum og skápum, voru þar vínskápar Páls Ólafssonar.
Það var skammarlegt að rifa þetta allt. Það átti af fara á
Byggðasafn Austurlands, en lenti bara að Klaustri og hefur
legið þar síðan, ef ekki er búið að brenna því. Þar næst var
skemma og skemmuloft. Og á bak við allar þessar burstir
var svo nefndur Dimmigangur, því að engin birta var í
Heima er bezt 251