1. maí - Reykjavík - 01.05.1933, Blaðsíða 6
1. maf
, t
AlÞýðnllokkurinn berst fyrir lýð-
rœði, en móti einræði.
um sama leyti í Frakklandi; par hófu peir
1906 að gefa út tímarit á málinu. Annað
alþjóðaþing esperantista var haldið í Genf
1906. Socialistar, sem á því þingi voru stadd-
út vikublaðið „Sennaciu!o“ (Þjóðleysingi) og
hinna „rauðu“ esperantista. Slíka sérfundi
höfðu þá og blaðamenn, uppeldisfræðingar,
frímúramr, kaþólskir menn, mótmælendíur,
friðarvinir, lögfræðingar, kaupmenn, læknar,
lyfjafnæðingar, hljómlistarmenn, hraðritarar,
vísindamenn o. fl. — 1910 vom þegar til
nokkur Esperanto-félög meðal verkamanna í
helztu löndum Evrópu, í Ameríku og Kína.
Þau mynduðu með sér alþjóðafélag.
Eftir heimsstyrjöldina hefir Esperanto
breiðst ört út innan alþýðusamtakanna. Nájn-
skeið eru haldin, félög stofnuð og starf hafið.
1921 var „Sennacieca Asocio Tutmonda"
(Þjóðlausa alheimsfélagið) stofnað. Það gaf
strax út blað. En síðan 1924 hefir það gefið
út vikublaðið „SennaciuIo“ (Þjóðleysingi) cg
mánaðarritið „Nova Epoko“ (Nýtt tímábil).
Markmið þess er „að hagnýta alþjóðamálið
esperanto i stéttabaráttu verkalýðsins um
allan heim“. Þetta alheimsfélag hefir færst
mjög í æukana. Það gefur út sérstaka ár-
bók með skrá yfir nokkur þúsund með-
limi víða um heim, hefir komið á bréfa-
skriftum miLli verkamanna í ýmsum löndum,
haldið sina eig.iin alþjóðafundi síðan. 1922,
gefið út fjö'da bóka, meðal arinars eftir
Voltaire, Goetlie, Jack London, Tolstoj, Bar-
busse, Lenin, Kropotkin o. fl.
Það er óhrekjandi staðreynd, aö síðan
1920 hafia þúsundir verkainanna, sem til-
heyra ýmsum verklýðsfélögum og atvinnu-
greinum, lært Esperanto. Fiestir þeirra kunna
enga aðra tungu auk móðurmálsins. Fyrir
atbeina þessa auðlærða hjáJparmáls hafa
þeir eignast viini í fjarlægum löndum og
skrifast á við þá um hugð.arefnJ sín. Og þeir
geta lesið blöð og bækur framandi þjóða.
Það er xll fjöldi vitnisburða frá ótal mönn-
um um það ómetanlega gagn og þá miklu
ánægju, sem þeir vegna Esperantos hafa
orðið aðnjótandi.
íslenzk alþýða! Þú hefir hvorki tíma né
fé til þess að læra til hlítar auk íslenzk-
unniar neina aðra tungu en Esperanto. Það
máj geturðu lært á stuttum tímia kostnaðar-
lítið, og fyrir tiJstilIi þess munu aukast
ánægjuistundir þínar.
J. H. G.
Húsgðgn og hnngur.
Svana og Fríða hittust fyrir utain Haralds-
búð. Frí'ða er 18 ára dóttir auðugs atvinnur
nekanda, góðlynd og hæggerð og útlærð af
Kvennaskólanum. Svana er einu ári yngri,
dóttir fátæks dagiaunamannis, festuleg í fasi,
há og grönn með þunglyndisleg* augu.
„Sæl, Svama mín!“ segir Fríða. „En hvað
er langt, sí'ðan við höfum sést. Því kemur þú
aldnei ?“
„0; ég veit ekki. Þú kemur heldur aildrei
til mí|n,“ segir Svana.
„HeyrðiU nú, Svana mín! Komdu nú í dag
með handavinnuna þína. Mér leiðist svo
mikið að vera e;in að sauma. Ég þarf líka
að sýna þér nýju „mublurnar" okkar. Þú
hefir ekki séð þær.“
„Hvað; nýjar „mublur“,“ segir Svana undr-
andi. „Voru eltkj hinar nægilega finar? En