Afturelding - 01.01.1982, Qupperneq 24

GUÐSPJALLAMAÐURINN
MATTEUS
Kall Drottins til Leví Alfeussonar,
hins rómverska embættismanns, er
sat hjá tollbúðinni i Kapernaum,
var: „Fylg þú mér“ (Lúkasarguð-
spjall, 5:27). Það má ætla að Leví
hafi setið þar makráður í skjóli
góðrar stöðu og engu þurft að kvíða
um framtíðarhag. Frá köllun hans er
■og sagt í Markúsarguðspjalli, 2:14 og
Matteusarguðspjalli, 9:9. Það er stutt
en innihaldsrík tala, sem Jesús held-
ur yfir honum. Ef til vill hefur Guðs
góði Andi verið búinn að tala við
Leví, gefa honum vísbendingu.
Annars mætti álíta, að hann hafi
ekki verið við því búinn að yfirgefa
arðsama atvinnu, jafnvel þótt um
hliðstæða vinnu væri að ræða, hvað
þá að ganga út í óvissuna með
ókunnum manni og fá ekkert í aðra
hönd. Eðlilega gætu ýmsar spurn-
ingar leitað á hugann í slíkum kring-
umstæðum eins og: Hvert á ég að
fylgja þér? Hver eru launin? Ert þú
þess umkominn að sjá fyrir mér og
mínum?
Þess er ekki getið. Það er sem
stundin sé þrungin af krafti hins ei-
lífa orðs og Anda Guðs, þess kær-
leika, sem knýr á með þeim árangri,
að hið harðasta mannshjarta lýtur í
auðmýkt fyrir hátign Guðs. Og með
lotningu íhugum við viðbrögð Leví á
þessari stundu. „Og hann stóð upp
og fylgdi honum.“ Upp frá því öðl-
aðist hann nýtt nafn, nafnið Matteus,
á grísku Þeódóros, sem þýðir Guðs
■ Jóhann Sigurðsson er
trésmiður, búsettur á
Akureyri og virkur
meðlimur í starfi
Hvítasunnumanna þar.
Creinar og Ijóð eftir
i / hann hafa oft áður birst
wmM iAf,urcldinRu-
gjöf, og varð einn af tólf postulum
Drottins.
Eins og títt var um tollheimtu-
menn þeirra tíma mun hann hafa
verið vel efnum búinn (sbr. Sakkeus
í Lúkasarguðspjalli, 19. kap). Hann
var húseigandi í Kapernaum og
heldur sínum gömlu vinum veislu til
þess að kynna þeim Jesúm eftir það
að hann hafði gefist honum. Þá fékk
hann faríseana upp á móti sér. Þeir
fyrirlitu tollþjóna manna mest. Þess
vegna er Matteus harður I garð
þeirra, og er ekki feiminn við að tjá
orð Guðs til þeirra, er kallar þá
hræsnara, t.d. í 15. og 22. kapítulan-
um. Til þeirra beinist og hirtingar-
talan mikla í 23. kapítulanum með
áttföldu vei hrópi.
Styrkur Matteusar er í því fólginn
að hann er sannleikanum trúr. Upp-
lýstur af Guðs heilaga Anda skrifar
hann guðspjallið, lætur okkur eftir
eitt af tuttugu og sjö ritum Nýja-
Testamentisins. Kirkjufeðrunum ber
saman um að í fyrstu hafi það verið
samið á hebresku, síðar hafi líklega
Matteus sjálfur þýtt það á grísku.
Hann yfirgaf allt, hlýddi kalli
Guðs heilshugar, möglunarlaust, og
hlaut fyrir eilífa heiðursstöðu í Guðs
ríki. Eins og segir í Opinberunar-
bókinni 21:14: „Og múr borgarinnar
hafði tólf undirstöðusteina, og á
þeim nöfn hinna tólf postula lambs-
ins. Kirkjusöguhöfundurinn Euse-
bíus, á fjórðu öld e.Kr. segir, að eftir
burtför Krists, hafi Matteus prédikað
fagnaðarerindið í Júdeu, og síðar í
Etíópíu (Postulasagan, 8:27). En þar
hafi hann látið lífið fyrir trú sína.
Matteus skrifar guðspjallið um 63
e.Kr. eða áður en Jerúsalem var lögð
í eyði árið 70. Ireneus kirkjufaðir (d.
202) segir, að Matteus hafi skrifað
guðspjall sitt, þegar Pétur og Páll
prédikuðu i Rómaborg. Hún brann í
júlí 64.
Það er fyrst og fremst skrifað fyrir
gyðinga, og aðal tilgangur þess er að
sanna, að Jesús frá Nasaret sé Guðs
smurði, frelsari heimsins. Hann
endurtekur hvað eftir annað: „En
allt þetta varð til þess að rætast skyldi
það, sem mælt er af Drottni fyrir
munn spámannanna." Matteus fylgir
þessum þræði vel eftir, sbr. Fjall-
ræðuna, sem nær yfir 5„ 6„ og 7.
kapítulann. Hann lætur það koma
skýrt fram, sem Jesús rifjar upp fyrir
þeim um erfikenningar, og I and-
stöðu við það sem áður var kennt,
endurtekur hann sjö sinnum í
Matteusarguðspjalli 5. kap.: „En ég
segi yður.“
Matteus virðist hafa gjörþekkt
ritningamar og vitnar oft til þeirra.
Það sýnir m.a. ættartalan I I.
kapítulanum sem nær um fjögur
þúsund ár aftur í tímann. Hún byrjar
á Abraham, því hann vildi sannfæra
gyðinga um það að Kristur væri af-
komandi Abrahams. Hverja þýðingu
gyðingar lögðu í slíkar ættartölur,
sést best í fjórðu Mósebók og Kron-
ikubókunum.
Það leynir sér ekki einlægni
Matteusar og auðmýkt við lestur
guðspjallsins. Og vil ég aðeins nefna
þrennt því til staðfestingar, þótt af
nógu sé að taka. í fyrsta lagi nefnir
hann sig aðeins sínu nýja nafni, Guði
til vegsemdar. Þá er athyglisvert og
ber vitni um hreinskilni hans, að í
postula-upptalningu í Matteusar-
guðspjalli, 10:3, skrifar hann: „toll-
heimtumaðurinn", á eftir nafni sínu
og minnir þannig á sitt gamla, lítils-
virta starf. Hann getur þess heldur
ekki, að samkvæmið, er segir frá í
Matteusarguðspjalli, 9:10, hafi verið
í hans eigin húsi, en það segir
Markúsarguðspjall, 2:15.