Muninn - 01.11.1977, Blaðsíða 23

kennarana senr eldri og reyndari félaga, og varla
koni fyrir, að kali kæmi upp í garð nokkurs kennara.
Hinsvegar voru samskipti einstakra kennara við
nemendur misjafnlega mikil eins og vænta mátti.
Eins og alls staðar í skólum reyndu nemendur að
gera góðlátlegt skop að ýmsu í fari kennara, hermdu
eftir þeim og þess háttar, en allt var það græskulaust
gaman, enda létu kennarar, sem þeir sæju það ekki.
Leyfi voru sjaldan gefin nema hin löðboðnu, en
þau Jró stutt, jólaleyfi sjaldan nema frá 23. des. til
2. jan. Stundum tókst að ná sér í einnar stundar leyfi
með einhverjum hrekkjabrögðum, t. d. að svæla ein-
iiverju í ofninum eða þess háttar.
Fæstir nemendur áttu Jress kost að fara heim í
jólaleyfi, naumast aðrir en þeir sem gátu farið gang-
andi. f>ó kom fyrir, að menn gengu til Húsavíkur
eða Skagafjarðar. Margt reyndu menn að gera sér til
gamans í heimavistinni um jólin. Mikið var sofið
og spilað, teflt og talað. Eitthvað sóttu menn
skemmtanir í bænum, en þá sem endranær var Jrað
ekki vel séð af skólastjórn, og fæstir höfðu fjárráð
til slíkra hluta. Yfirleitt sóttu menn lítið skemmt-
anir utan skólans, því að fæstir höfðu efni á Jrví. Þó
voru leiksýningar almennt sóttar, einnig fyrirlestr-
ar. Stjórnmálafundir þóttu góð skemmtan, enda var
Jrá oft líf í tuskunum. Þá þótti og góð tilbreyting að
sækja samkomur Hjálpræðishersins, ekki af guð-
hræðslu heldur til að gera einhverjar spekálur. Svo
lítið fé höfðu rnenn milli handa, að sjaldan var farið
á bíó, og til voru þeir, sem aldrei leyfðu sér slíkan
munað.
Félagslíf var allmikið innan skólans, Jrótt ekki
væri Jrað fjölbreytt. Aðalfélagið var Málfundafélag-
ið, í Jwí voru flestir nemendur. Tillög voru engin
og engin meðlinraskrá. Félagið hélt málfundi venju-
lega Jniðja ltvern laugardag. Alls konar efni var
tekið til umræðu, en sjaldnast pólitík. Skipaður var
framsögumaður eða framsögumenn fyrir hvern
fund, einnig fundarstjóri og ritari, varð félagsstjórn-
in að sjá um að Jrví væri hlýtt. Flestir reyndu að búa
sig eitthvað undir framsögu, og jafnvel höfðu and-
mælendur undirbúið sig, og urðu umræður oft
býsna fjörugar, enda var tilgangur félagsins sá einn
að æfa menn í ræðumennsku og fundarstjórn. Reið
því á miklu að fundarefnin væru af því tagi, að unnt
væri að deila um þau. Margir skólabræðra minna
urðu góðir ræðumenn síðar, og er enginn vafi á, að
félagið hafði mikil áhrif og gagnleg. Kennarar sátu
stundum málfundi og gáfu oft leiðbeiningar um
meðferð fundarefnis.
Á ltverjum fundi var „Skólapilturinn“ lesinn. Var
ritnefnd kosin frá fundi til fundar. Hann Var hand-
skrifaður í þar til fengna bók. Langmest efni hans
á Jtessum árum var gamansemi um nemendur og
kennara. Áttu Jrar ýmsir högg í annars garð. Stund-
um voru Jró hugleiðingar um ýmis efni, en ekki
minnist ég Jrar skáldskapar, hvorki í bundnu máli né
óbundnu, var Jró allmargt góðra hagyrðinga í skól-
anum, sem létu fjúka í kviðlingum við ýmis tæki-
læri. Skólapilturinn var arfur frá Möðruvöllum. Var
sagt um hann þar hið fornkveðna „að sinnt var
gaman, sumt var þarft, sumt vér ei um tölum“. Mun
Jrað hafa haldist löngum. Ekki veit ég betur en allur
Skólapilturinn sé glataður. Lék löngum Jrað orð á,
að gagnfræðingar hefðu liann heim með sér á vorin.
En gaman væri, ef hægt væri að hafa upp á þótt ekki
væri nema einum árgangi.
Skömmu eftir að ég fór úr skóla fór ýmsum for-
ystumönnum nemenda að þykja málfundafélagið of
laust í reipum, og ekki svo alvarlegt sem virðulegu
skólafélagi sæmdi. Var Jrá nafni Jress breytt í Hug-
inn og því settar strangari lög og reglur, og tekið
upp árstillag. Nokkru síðar þótti Skólapilturinn
ekki nógu fínt nafn á málgagn félagsins. Kont Jrá
Muninn upp, en ekki kann ég að segja Jrá sögu.
Annað helsta félagið var Skemmtifélagið. í Jrað
gengu menn formlega og greiddu tvær krónur í árs-
tillag. Það hélt uppi skemmtanalífi, sem raunar var
ekki annað en dansleikir, sem haldnir voru þriðja
hvern laugardag. Var aðgangseyrir ein kréma. Dans-
að var í leikfimihúsinu, músikin var harmóníka.
Mikill skortur var á dömum, ]>ví að af um 100 nem-
endum skólans voru ekki nema rúmlega 20 stúlkur.
Var Jrví mörgum stúlkum boðið úr bænum, en einn-
ig komu margir herrar, einkum eldri nemendur.
Varð Jretta til Jress að margir piltar drógu sig í hlé
frá dansinum, sakir feimni og vankunnáttu í list-
inni. Seldar voru veitingar, gosdrykkir og rjóma-
kökur, og þótti mikið sælgæti. Stjórn Skemmtifélags-
ins hafði mikið erfiði, og ekki aðra umbun en að
mega eta óseldar rjómakökur ef einhverjar urðu.
Þótti það öfundsvert hlutskipti.
Þegar Sigurður Guðmundsson tók við skólastjórn
lét hann gera ýmsar breytingar á samkomultaldi.
Böllin voru flutt inn á Sal, og um leið var harmóník-
an gerð útlæg, en spilað í Jress stað á orgel skólans,
en stundum fengið píanó, ef ntikið skyldi við hafa.
Enginn bæjarbúi fékk aðgang, en boðið var tiltekn-
um hópi af dömurn. Urðu menn að gera það í sam-
ráði við stjórnina, og skólameistari að samþykkja
valið, svo að þar kæmu engar óverðugar eða ósið-
látar. Var nokkur kurr í mönnum yfir þessu í fyrstu.
Sigurður tók einnig upp þá nýlundu, að láta
halda kaffikvöld einu sinni í mánuði. Þá var drukk-
ið kaffi á Sal, og annaðist heimavistin veitingar allar.
Einhver kennari eða bæjarmaður flutti erindi, voru
Muninn 50 ára 21