Heimilisblaðið - 01.08.1919, Blaðsíða 5

HEIMILISBLAÐIÐ
117
Frh.
Sú er niðurstaða sagnaritara, að á 16. öld
°g fyrst fram eftir þeirri 17. hafi verið etið
helmingi meira á Norðurlöndum en í lok 17.
aldar og auðvitað margfalt meira en nú á
vorum dögum.
Á þeim tímum 'var og krydd mikið noiað.
f*ess er getið, að í lok 14. aldar var erfi-
d'ykkja haldin í Danmörku, gekk þá upp
krydd sem hér segir: 3U kg. safran, 6 kg.
kúnien, H/a kg. annis, 2*/2 kg. engifer, J/2
kg. kanel, 3/4 kg. paradísarkorn, 3 kg.
pipar, 17, kg. piparrót, 6 kg. möndluolía og
°g 60 kg. möndlur, Óhóf þetta hélzt langt
frarn eftir öldum, enda þótt krydd væri mjög
dýrt. Sem dæmi þess má nefna, að árið 1512
kostaði 1 kg. af safran 8 gyllini, en fyrir þá
opphæð gat maður þá fengið keyptar 32 tu.
af i'úg; 1 kg, af pipar kostaði eins mikið og
® rúgtunnur og sykurkílóið jafngilti 2 rúg-
fonnum.
t*að er í frásögur fært, að Hans Danakon-
nngur hafi goldið xh gyllini eða sem næst
^ rúgtunnur fyrir 1 appelsínu.
Suðurlandabúar létu illa yfir óhófsemi
Norðurlandaþjóðanna í þessu sem öðrn, en
þetta lagaðist mikið, þegar skipaferðir tóku
að hefjast til Indlands og þá lækkaði krydd
ad miklum mun í verði, og þegar það varð
°dýrara og algengara, þótti ekki eins mikið
fd þess koma.
Þetta var nú óhófið sem átti sér stað í
tnataræði. En nauln drykkja var ekki síður
langt úr j^fj fram, Enda er það oftast svo,
a® kunni maður ekki að stilla hóf sitt í einu,
þá veitiat það erfitt í öðru. Einmitt á þessum
fnnum tók brennivín að verða mjög algengur
diykkur. Af öli var !íka drukkið mikið. Það
'ar áhtið, að hver fullorðinn karlmaður þyrfti
núnst 6 lítera af öli á dag.
Nunna ein drakk upp 14 tunnur af öli á
ar)> en það verður sem næst 4 1. á dag.
Geymdur er reikningur yfir það, hve miklu
var eytt af víni og öli daglega við konungs-
húsið í Stokkhólmi árið 1590. Hinn 10. nóv.
það ár stendar t. d. að aðallífvörðurinn hafi
drukkið 4 1. með morgunverði, en með mið-
degis- og kvöldverði 22 I. Barn Níelsar Áka-
sonar drakk 9 1. af öli þann dag með mat.
Frú Gunnhildur drakk 28 1. af öli, en ung-
frúrnar Sigriður og Helena voru lasnar um
daginn og gátu því eigi lorgað meiru en lið-
lega 9 I. af öli hvor. — Mörgum kvenmanni
nú á tímum mundi þykja ærið nóg að þamba
upp 9 lítra af öli á dag, þólt fullfrísk væri.
Gildi eitt mikið var haldið í Álaborg árið
1553, voru þar 96 gestir samankomnir, hafði
hver þeirra með sér eina tunnu af þýzku öli.
F*eir sátu 4-5 daga að sumbli og höfðu þá
lokið úr tunnunum, taldist svo til, að hver
þeirra hafi drukkið 20 potta á dag til jafn-
aðar.
Stökur,
JKvöldroöi.
Kemur til min kvöldroðinn
kófrjóður á glugga.
Guð mér sendir geisla sinn
að gleðja mig og hugga.
Nývaknaður.
Nú á fætur mér er mál
minn að væta penna.
Ársól lætur yl i sál
og æskukæli renna.
Ferhendurnar.
Á íslandi þó oft sé kalt,
og ærnar drepi horinn,
ferhendurnar fljúga’ um alt
sem •fiðrildin á vorin.
G. G., i Gh.