Heimilisblaðið - 01.06.1943, Síða 12

104
II E I M I L I S B L A Ð IÐ
RADDIR LESENDANNA
PISTLAR AD NORDAN
Skemmtanir og nautnir.
Þegar menn kafa unnið gott tlagsverk og
finna til vellíðunar eftir afkastað erfiði, þá
vilja'menn beina huganum að léttari við-
fangsefnum og leita sér skemmtana á einn
eða annan hátt. Nú er það skilyrðislaust und-
ir skapgerð og þroska livers einstaklings kont-
ið hvers konar skemmtiefni menn velja sér,
lil andlegrar hressingar og ánægju. Þegar um
slutta hvildarstund er að ræða, er venjulega
valin lestur góðrar bókar, blaðs eða tímarits.
Þegar menn koma mjög þreyttir frá erfiði
dagsins og leita sér ekki algjörlega fullkom-
ins næðis og hvíldar, er oft tekið það ráð,
að leita fvrir sér í ríki uautnanna, til að
viðhalda liinum æsandi áhrifum frá erfiðinu
vakandi í líkamanum.
Slíkar nautnnir geta menn veitt sér á marg-
an hátt. Skáldsögiír geta oft verið mjög æs-
andi, og sumar jafnvel á einhvern liátt spill-
ardi, 6érstaklega fyrir óþroskað sálarlíf ungra
rnanna og kvenna. Það er mikið algengara,
þegar fólk velur sér bók til lesturs, að Iiin-
ar „spennandi“ sögur verða fyrir valinu. Þetta
er að því leyti gott, sem það kann að vekja
sjálfa lestrarfýsnina, en slíkur einhliða skáld-
sagnalestur getur með tímanum orðið eins
konar ofnautn, sem rnenn sökkva sér of langt
niður í, utan við allar sannar bókmenntir.
Þó er ekki þar með sagt, að öll skáldsagna-
gerð eigi að hverfa úr bókmenntunum, því
að á því sviði finnast oft liin raunverulegu
og eðlilegu átök mannlegs lífs, klædd í manns-
dáð og hetjuskap þroskaðra einstaklinga.
Fræðibækur, sem raunar hafa — eins og
allir hljóta ^ið vita, sem reyna að skilja slíkt
- langmest bókmenntalegt gildi, bæði and-
lega og veraldlega séð, — og auk þess menn-
ingarlega, — em einmitt lagðar á hilluna,
og þrátt fyrir það að einmitt þessar bækur
eiga þó að leiðbeina og kenna fólkinu að
þekkja rétt frá röngu og lijálpa því áfrarn á
þroskabrautinni í sioni lífsbaráttu. Það er
ekki svo lítill vandi að gefa út slíkar bæk-
ur, eem ganga í augu fjöldans og vinna það
tvennt á, að vera í senn „spennandi" og fraeð-
andi, göfgandi og glæðandi, og vekja hress-
andi áhuga fyrir meiri þekkingu á hinum
Jjýðingarmestu atriðum, sem varða h'fið sjálf*-
Það getur kostað ekki svo litla þjálfun,
temja sér lestur slíkra bóka svo gagn verði
að, ekki sízt, })egar á borðinu fyrir frainan
mann liggja mikið fleiri bækur af afar ,spenn-
andi“ reyfurum, — um glæpamenn, njósn-
ara og leynilögreglumenn, rómantískar ástn-
og þess háttar.
Ungir menn og konur ættu að leita ser
skemmtunar og nautna eftir erfiði dagsins a
þann hátt, að skyggnast um á bókaliillunnt
eða í skánum eftir sannfræðilegum bókmennt-
um, sem verulegt gagn og uppbygging er að,
t. d. eins og bókum heilsufræðilegs efnis, bók-
um, sem skýra okkur frá því, hvernig bezt
verður varðveitl líf og beilsa, hvernig við eig'
um að ástunda að liirða og umgangast okk-
ar eigin líkamsvél, livernig við eigum að var-
ast ýmsar skaðlegar nautnir, hverjar afleið-
ingar hljótast af ofnautn áfengra drykkja,
tóbaks og alls konar óreglu, og hvernig fer
fyrir þeim, er slíkt stunda.
Það er lofsvert starf, sem margir hafá unn-
ið í þágu heilbrigðismálanna. Þær bókmennt-
ir, sem um þessi mál fjalla, skýra okkur fr;l
ýmsum lilutum, 6em við þekkjum ekki sjálf
og viljum jafnvel ekki trúa að séu raun-
verulegs eðlis. Þetta eru bin raunverulegU
vísindi, sem aðeins eru á valdi sérfróðra
manna. Það er ekki svo Jjýðingarlítið atriði
hverjum einstaklingi, að þekkja sjálfan sig
og láta sér skiljast það lxvað leyfilegt er að
bjóða sinni eigin líkamsvél, hvað sérstak-
lega ber að varast í Jieim sökum og eftir
hverju er ráðlegast og hollast að breyta.
Ungt fólk ætti sérstaklega að kvnna sér, 1
öllum frístundum sínum, bækur, sem uin
þessi mál fjalla og um leið að þekkja og
kynnast nánar sínum eigin vtra og innra
manni. Hafið þið t. d. lesið bækur Náttúrit-
lækningafélags Islands „Sannleikann uiU
livíta sykurinn“, eftir hinn þekkta sænska
lieilsufræðing Are Waerland og „Nýjar leið-