Hljómlistin - 01.06.1913, Page 11

HLJÓMLISTIN
73
danskan, að nafni Gustav Hanseh. Haraldur
er óefað einhver sá efnilegasti íslenzkra tón-
listamanna, Hann hélt hér hljómleik í fyrra
sumar er hann var útskrifaður af hljómlista-
skólanum í Kaupmannahöfn, og vakti mikla
aðdáun. Nú hefir hann verið í Dresden i
vetur að fullkomna sig og mátti heyra mikla
framför frá því í fyrra. Hann hafði öðlast
meiri kraft og myndugleik auk fiminnar sem
hann þegar hafði fengið mikla áður, cn nú
hafði náð á sig meiri feslublæ. Með því að
Haraldur er ungur, má búast við meiri per-
sónuþroska hjá honum, og að sjálfsögðu
verður mest gaman að lieyra hann spila,
þegar hann er korninn svo langt, að hann
þarf ekki að taka lengur tillit til yfirboðara
sinna í skólanáminu og getur farið að ganga
sínar eigin götur. Vonandi dregur hann ek.ki
dám af því sem cr því miður of algengt á
Þýzkalandi og víðar að gera fimleikann að
svo miklu aðalalriði, að andagiftiu líði og
verði að stælingu á tískunni. Gustav Hansen
virðist líka að vera ágætis píanóleikari. Vegna
þess að hann lék á píanó þá naul spilið sín
ekki alveg eins og það átli skilið við hliðina
á flygelinu sem Haraldur lék á.
Þessir samsöngvar og hljómleikar hafa ver-
ið fremur vel sóttir yfir höfuð og sýnir það
að fólk hefir hér mikinn áhuga á tónlistinni.
Líklega verður nú héðan af talsvert um slik-
ar skemtanir hér framvegis, úr því að bær-
inn er þó orðinn svo stór að hann ber þær
sæmilega. Er enginn vafi á því að smekkur
manna á lónlist hefir gott af samskonar hljóm-
leikum og hér hafa verið haldnir í sumar,
sérstaklega ef samvizkusamlega er valið á
söngskrárnar og nægilegt lillit er tekið til þess
fjölda, sem nauðsynlegur er lil að þessar
skemtanir geti borið sig.
H. ./.
Nokkur orð um söng,
einkum í Hrútafirði.
Eins og kunnugt er, breiddust hin svo
kölluðu nýju sálmalög út til sveitanna mest
eftir það er Ari Sæmundsen gaf út leiðarvísi
til að spila á langspil 1855 og Pétur Guðjolin-
sen dómkirkjuorganisti og söngíræðingur gaf
út sálmasöngsbók sína 1861. Því fjöldi sveita-
manna, sem lagði sig eftir að læra hin nýju
lög, höfðu ekki annað liljóðfæri sér til lijálp-
ar en langspilið.
Lærisveinar latínuskólans, sem lærðu söng
hjá P. Guðjolmsen, voru íiltölulega fáir úli
um land, er gátu leiðbeint mönnum í söng,
svo fram lil þessa tíma hefur verið í sumum
kirkjum sungið með gamla laginu. Fram yfir
1870 var lítið hugsað um að fá hljóðfæri i
kirkjur; fáir þeklu liarmoníum og orgelin
voru svo dýr, að ógerningur var að kaupa
þau, nema þelta eina, sem var í dómkirkj-
unni.
Theódór sonur Olafs prófasls Pálssonar,
þá á Melstað, braut þar ísinn; hann var fyrsti
hvatamaður að því að hannoníum var keypt
í Melstaðarkirkju 18721) og tók að sér að
leika á það, án þess þó að liafa lært hljóð-
færaslátl nema lítið eitt á fíólin hjá Jónasi
heit. Helgasyni, og tókst lionum það þó furðu
vel, var lika góður söngmaður og alt hans
fólk, svo söngurinn í Melstaðarkirkju þótli
fyrirmynd í þá daga, og mun þá liafa víða
vaknað áhugi manna að fá hljóðfæri í kirkj-
ur. Árið 1874 kom orgel eða réttara sagt
harmoníum í Arnarbæliskirkju í Árnessýslu.
Fyrsta harmoníum, er kom í Hrútafjörð,
var þá eign Ólafíu dóttur Ólafs próf. Páls-
sonar. Kom lnín með það að Stað um 1877,
þegar hún fluttist þangað með séra Páli bróð-
ur sínum. Var leikið á það í Staðarkirkju
nokkur ár af Theódór Ólafssyni, þá verzlun-
1) Magnús konferenzráö Stepliensen, forfaðir
Theódórs, kom með fyrsta orgelið til íslands og
spilaði sjálfur á það í Leirár og Viðeyjar kirkjum.