Hljómlistin - 01.06.1913, Side 13

Hljómlistin - 01.06.1913, Side 13
HLJÓMLISTIN 75 þeir þar háðir framar öðrum tónskáldum, en annars eru þeir í mörgu ólikir. Þar sem Wagner stóð blýfastur við sína stefnu og horfði ávalt beint áfram og lél aldrei hugasl fyrir hindrunum, sem iagðar voru í veginn fyrir hann, heldur annaðhvorl hljóp yfir þær eða ruddi þeim til liliðar uns liann náði marki þvi, er hann stefndi að, þá var Verdi reikulli á slefnu sinni og leil alstaðar í kring um sig, en sólti þó jafnan áfram, þóll liann færi krókaleið, og að lokum Jjólti hann standa nærri jafnfælis Wagner í lislinni, þótl Wagner líklega standi lionuin feti framar uppi á sig- urhæðinni. Báðir eru þeir fremslir allra þeirra lónsnillinga, sem ólu aldur sinn allan á 19. öldinni. Giuseppe Verdi fæddist 10. okt. 1813 í Ron- cole, smáþorpi einu hjá Busselo nálægl Parma á Ítalíu og dó í Mailand 27. jan. 1901. Faðir hans var fátækur iðnaðarmaður, sem ekki gat séð syni sínum fyrir neinni menlun, en hrált kom það i Ijós, að pilturinn var hneigð- ur fyrir sönglist, og þar sem foreldrar hans ekki gálu lagt frain fé til slyrktar honum, þá tóku sig saman nokkrir efnaðir borgarar í Busseto og lögðu fram fé, svo hann gæti stundað sönglistarnám, og sendu hann ])ví til Milano að læra þar á sönglistaskólanum. En þegar ]>ar kom, tókst ekki vel fyrir honum í fyrstu, þvi að sljórn sönglistaskólans í Milano áleit hann ineð öllu óhæfan að stunda þar nám, og vísaði honum því frá skólanum. En Verdi var samt ekki af haki doltinn; áhugi hans að læra sönglist var ósveigjanlegur og kom hann sér þá fyrir lijá Lavigna, óperu- lónskáldi og söngstjóra við leikhús eitl þar í Milano, sem um þessai mundir var allfrægt á Ítalíu. Hjá Lavigna vnr Verdi um hrið og gekk vel námið, og fór hann þá fljólt að setja saman söngleiki, sem þó þóltu lilils virði, og efuðust margir um að liann mundi nokkurn tíma geta orðið verulegt tónskáld, enda er á milli fyrslu og síðustu söngleika hans svo mikið djúp slaðfest, að fáir mundu geta liúað að þeir væru eftir sama höfund ef menn ekki vissu það. Fyrsti söngleikur hans »Oherlo« var Ieikinn í Milano 1839 og Jjólti hann að mörgu lcyti góður, en draga um of keim af leikum cflir Bcllini, sem þá var dáinn fyrir nokkrum árum kornungur (34 ára), enda var hann bezta söngleikaskáld, er ítalir þá höfðu lengi ált. — Næsti söngleikur Verdi’s var leik- inn 1840, en aðeins einu sinni, og þóltu þar á mörg missmiði; en hetur heppnaðist lion- um þriðji leikurinn, »Nabocodonosor«, sem leikinn var í Mailand 1842, og fyrir þann leik fór nafn lians að verða hljóðhært, enda var sá leikur vel rómaður síðar hæði í Vínarhorg (1843) og París (1845). Á hverju ári komu síðan söngleikar frá Verdi og þóttu þeir ílestir lítils virði og enda sumir öldungis óboðlegir, og leið svo fram um 1850, að margir voru farnir að ])reylast á leikum lians og efast um tónlislarhælileikana, enda var ekki sparað að linna að þeim og sýna fram á í hverju' þeir væru óhæfir. En Verdi hljóp ekki upp á nef sitt, þótl fundið væri að tónlist hans; ritdóm- ana skoðaði liann sem sinn hezta skóla, sem hana gæli lærl mikið af. Árið 1851 kom eflir hann söngleikurinn »BigoIetto« og með þeim leik vann hann sér á ný frægðarorð og 1853 kom »11 trovatore«, og var sá leikur haus hinn fyrsti, sem færður var upp i leikhúsi Rómaborgar, en áður voru þó báðir þessir leikir hans sýndir í Mailand. I Feneyjum var og um þessar mundir leikinn eftir liann söng- leikurinn »La ýfraviata«. Með þessum þrem- ur Ieikum vann hann sér fulla frægð, ekki aðeins á Ítalíu, heldur og um allan hinn menlaða heim, enda eru þeir laldir þýðaslir af söngleikum hans og auðveldastir, en meiri lisl liggur þó i síðustu leikum hans. Milli 1850 og 1800 satndi liann enn fjölda af söng- leikum, sem færðir voru upp við ýms söng- leikhús Norðurálfunnar, en misjafnlega var þeim tekið. Frá þeim árum (1858) er »Gríinu- dansinn«, sem náð liefir allmikilli lýðhylli og þótli þá orðið vafalaust, að Verdi væri fram- úrskarandi tónskáld og jafnsnjallur eða freniri gamla Rossini, sem þá var enn á líli liáaldr- aður (d. 1868) og frægur víða fyrir listaverk sín. Eftir 1800 fer Veidi öðruhvoru að þræða

x

Hljómlistin

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Hljómlistin
https://timarit.is/publication/435

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.