Í uppnámi - 20.07.1902, Blaðsíða 5

43
regluleg mátmynd. Dm þess konar tvíleiksdæmi hefur meistarinn
Loyd einu sinni komizt mjög heppilega að orði. “Eg hef opt látið
þá skoðun í ljósi”, segir hann, “að það sé ekki auðhlaupið að því að
búa til gott tveggja leika dæmi. Það á að hafa eindregið takmark,
vel ákveðið verkefni með ofuróljósum bendingum til þess; erfiðleik-
arnir eiga að vera fólgnir í hinni undrunarlegu samsetningu, en ekki
í því einu að velja rétta leika. . . . Gagngjört vítaverð og livimleið
eru þau tvíleiksdæmi, sem liafa ekkert sérstakt verkefni eða bragð og
þar sem mönnunum er hrúgað saman til þess mynda afbrigði, eða
þau dæmi, sem gjörð eru í biðstíl . . . þar sem að vísu engir menn
eru alveg gagnslausir, en nálega hver maður er settur til þess að sjá
fyrir einhverjum fjandmanni, sem hins vegar liefur ekkert annað hlut-
verk en að láta hinn manninn hafa eitthvað að starfa; hvorugur er
alveg aðgjörðalaus’, en báða mætti vel taka í hurt án þess að hug-
myndin í dæminu raskaðist nokkuð, ef þá svo vel vill til, að nokkur
áþreifanleg hugmynd sé þar”.
Nr. 72 (Beiiteand). Ekki gott skákdæmi, jafnvel frá sjónarmiði
þjóðarstíls séð. Byrjunarleikurinn lítilfjörlegur og uppnámsstaða hvítu
drottningarinnar er röng.
Nr. 73 (Bertrand). Skákdæmið nr. 77 (eptir Corrias) sýnir, að
þessi liugmynd í skákdæmi er mjög vel löguð fyrir listarsniðið.
Nr. 75 (Cook). Fyrsti leikurinn léttur og ósnotur eins og í nálega
öllum þyrpingadæmum (sjá ummæli Loyd’s undir nr. 70).
Nr. 87 (Heathcote). Hugmyndin er í sjálfu sér góð, en liún
verður alveg að engu vegna þess að reglulegar mátmyndir vanta.
Hvíta hróknum á h6 ætti að vera sleppt úr (við það stæði reiturinn e6
svarta konginum opinn), sömuleiðis svörtu drottningunni á a4, við það
fengist þá (eptir nokkrar breytingar) ein regluleg mátmynd 2. Rd7
—c5=þ.
Nr. 97 (Laws). Einnig í þessu dæmi er mjög tilfinnanlegur skortur
sparlega-hreinnar mátmyndar. Hvorugt þessara dæma er sem sé “þyrp-
ingadæmi”, þó þau samkvæmt eðli sínu útiloki hreinleik og sparnað
(og fyrir því hafa þau að mínu áliti engan tilverurétt), heldur dæmi,
sem mjög vel mætti framsetja með listarsniði.
Nr. 111 (Reimann). Að láta livítan biskup standa á h2, einungis
til þess að halda hróknum á g3 í skefjum, er lastvert. Eptirfylgjandi
skákdæmi eptir mig (taflborðsmynd I.) ætti að sýna, að höfuðlausnin
1....., Ke5xf6, 2. e4—e5 =j= leyfir mátstöðu í listarstíl.
Nr. 126 (Wainwright). Hugmyndina í þessu dæmi, sem liggur
í hinum ýmislegu leikum hvíta biskupsins, má einnig framsetja
reglulega. Sjá skákdæmið eptir mig hér fyrir neðan (taflborðsmynd II.),
þar sem hrókur er viðhafður í stað livíta biskupsins.
4*
L