Heimir - 01.10.1911, Blaðsíða 6

30
HEIMIR
Gríska menningin og kristindómurinn.
Eftir T. B. Jevons.
(Þýtt úr The Harvard Theological Eevievv 1908).
(Niöurl.). Gyðingdómurinn haföi einnig, líkt og Miþratrú-
in, en þó borinn af öörum öflum, borist út um gríska heiminn.
En þaö voru Gyöingar, sem bjuggu utan Gyðingalands, ekki
þeir sem bjuggu í heimalandinu, sem uröu fyrir áhrifum grísku
menningarinnar. Og áhrifin, sem Gyðingar, er bjuggu utan
heimalandsins urðu f-yrir, eru augsýnileg og ómótmælanleg;
eigi að eins mæltu þeir á gríska tungu, heldur gátu alls ekki
skiliö sínar eigin ritningar nema ígrískum þýöingum. Að nokkru
leyti, þó í takmörkuöum skilningi væri, vann grískur hugsunar-
háttur bng á þjóöareinræni þeirra. Fíló er eftirtektavert og
einstakt sýnishorn áhrifanna, sem grísk heimspeki hafði á Gyð-
inga utan heimalandsins. Áhrif grísku menningarinnar á Gyö-
ingana voru aldrei mikil, en áhrif þeirra á hana voru svo smá,
að þau veröa varla talin. Þeir veittu viötöku trúskiftingum,
sem komu til þeirra. En sæðið, sem á að vaxa í jörðunni, setn
því er sáð í, verður að opnast til þess að það geti vaxið. En
Gyðingdómurinn var orðinn alt of fastur í sínum gömlu skorðum
til að geta þroskast þannig; vaninn hafði einskorðað hann svo
aö allur þroski var ómögulegur. Hvað er það sem einkennir
Gyðingdóminn á síðari tímum? “Er það ekki”, segir Bousset,
“trúarbragðasiðirnir — umskurn, viðhald laugardagshelginnar,
tíundir, óbeit á blönduðum hjónaböndum, lög unt fæðu, fyrir-
skipanir um hreinsanir, en ekki fórnfæringar og tilbeiðsla í must-
erunum? Alstaðar í heiminum þekkist Gyðingurinn af þessu”.
Ef það var órnögulegt fyrir Gyðingana utan Gyðingalands
að tileinka sér netna smáræði af grísku menningunni vegna þjóð-
areinrænis síns, þá voru Gyðingarnir í heimalandinu alveg ó-
snortnir af henni. Vissulega líktust samt Gyðingar Grikkjunr
að sumu leyti. En það sem var líkt hjá báðum, var leyfar af