Kirkjuritið - 01.12.1948, Síða 59

SAMEINING NORSKU KIRKJUNNAR 309
ar sem sögulegar staðreyndir. Þann veg tóku þeir ákveðna
afstöðu gegn efnishyggju og skynsemistrú, en héldu þó fast
við það, að í trúarskoðunum manna skyldi rökhyggja
vera ráðandi. (Intellectualismus). Einn hinn mesti ávinn-
ingur nýguðfræðinnar og biblíurannsóknanna var það,
að þær beindu hug manna að Jesú sem sögulegri persónu.
Reynt var að gera sér sem gleggsta grein fyrir lífi hans
og starfi í sögulegu samhengi. Biblíurannsóknimar hafa
ekki aðeins stuðlað að því, að þekkingin á uppruna krist-
indómsins yrði meiri og nákvæmari, heldur hafa þær og
gert sitt til að auka skilning nútímans á almennri sögu
þeirrar kynslóðar, er var Kristi samtíða.
Eins og vænta mátti, höfðu hinar nýju rannsóknir það
í för með sér, að sumar af kennisetningum kirkjunnar
(dogmur) voru teknar til nýrrar endurskoðunar. Mátti
svo heita, að allt logaði í deilum um það, sem máli skipti
í kristnum trúarbrögðum. Gamalguðfræðingum fannst sem
nýguðfræðingar hefðu algerlega yfirgefið grundvöll krist-
indómsins, sérstaklega vegna þess, að þeir höfnuðu yfir-
leitt eingetnaðarkenningunni, eins og hún hafði áður verið
boðuð, ennfremur upprisu hins jarðneska líkama, og loks
áttu nýguðfræðingamir erfitt með að fylgja þeirri frið-
þægingarkenningu, sem frá dögum Anselmusar af Kant-
araborg hafði haft einna mest fylgi í kirkjunni.
Deilan um kennisetningamar leiddi af sér aðra deilu,
sem varð engu síður heiftúðug. Hún var um viðhorfið
gagnvart játningum kirkjunnar. Gamalguðfræðingarnir
vitnuðu til hinna gömlu samþykkta kirkjunnar og eldri
skilnings á ýmsum kenningaratriðum, og töldu, að þ'essi
fornu skjöl væru svo bindandi fyrir kirkjunnar menn, að
fylgjendur hinna nýrri kenninga væru skyldugir að segja
sig úr kirkjunni. Þannig urðu játningarritin að einskonar
bannfæringartákni yfir höfðum hinna frjálslyndari presta,
sem litu svo á, að allir lærisveinar Krists ættu að geta
unnið saman í einum anda, þótt skilningurinn væri ekki
ávallt hinn sami. Oss fundust játningarnar verða fremur til