Framtíðin - 01.08.1909, Page 9

F E A M T 1 Ð I N
89
l>ví, að liann liefur líklega átt mest-
an ])átt í því af öllum mönnum, að
byggja, upp Norðvesturlandið, að
kenna heiminum að meta þetta
auðuga land, og breyta eyðisléttun-
um víðáttumiklu í blómlega akra,
1 stuttu máli: liann nýtur ekki hylli
og virðingar fólksins fyrir gál'ur
einar, dugnaðinn. einn, auðæfin
ein, frægðina eina, lieldur af því,
að alt hans æfistarf hefur miðað í
þá átt, að hyggja upp nýtt land,
stofna nýja J>jóð, láta gáfur sínar
og dugnað verða landi og lýð- til
blessunar.
Æfisaga Strathcona lávarðar er
lærdómsrík fyrir alla unga menn.
Hann var umkomulaus skoskur
unglingur til að byrja með — hét
ekki Stratlicona lávarður á þeim
dögum, lieldur bara Donald Alex-
ander Smith. Iíann er af llálend-
inga ættum; fæddur í Skotlandi; og
ólst hann þar upp þar til hann
fluttist liingað til þessa lands fyrir
rúmum sjötíu áruin. Þá var liann
átján ára að aldri. Hann hai'ði
geng'ið í þjónustu Iludsonsflóa-fé-
lagsins, og var gerðnr verslunar-
þjónn þess á Labrador-skaganum.
Það var alls ekki álitlegur atvinnu-
vegur. Ilann hafði verið sendur á
eyðilegasta útkjálka Norður-A;me-
ríku, átti a.ð ferðast þar fram og
aftur um gróðurlausa og kalda
klettaströnd til að versla við Indí-
ána og Skrælingja. En hann lét
ekki hugfallast; liann var dyggu'r
þjónn félagsins, og féklc brátt orð
á sig fyrir dugnað, þrek og for-
sjálni. Þegar liann var búinn að
þjóna félaginu um tíu ára skeið í
öræfum Labrador-skagaris, var
banö gerður að aðal-umboðsmanni
þess á Labrador. Eftir það liélt fé-
lagið stÖðugt áfram að þoka lion-
uni liærr'a og liærra, þangað til
liann var gerður að aðal-umboðs-
manni félagsins í Canada árið
1868. En liæstu tign í félaginu
blaut hann árið 1889, þegar liann
var gerður æðsti valdsmaður
(gövernor general) þessa afar-
volduga félags. Um meira en þrjá-
tíu ára skeið, eða þriðjung æfi
sinnar, lmfðist liann að mestu við
úti í óbvgðum Canada, innan um
vilta menn. En þó tapaði liann
engu af Ijiifmensku þeirri og sið-
prýði, sem lionum liafði verið inn-
rætt í æsku. Indíánar lærðu fljótt
að bera virðing fyrir þreki hans,
hugrekki og þolgæði, og kölluðu
liann “járn-andann”. En öllum
inönnum, bæði hvítum og blökkum,
[>ótti vænt um liann fyrir ljúf-
menskuna.
Þegar hann var fimtugur að
aldri, og orðinn aðalumsjónarmað-
ur Hudsonsflóa-félagsins í Can'ada
og vel efnum búinn, hefði margur
mátt ætla, að nú væri æfistríð lians
á enda, sigurinn unninn, og að nú
mundi liann setjast í lielgan stein,
og njóta hvíldar eftir þrjátíu ára
erfiði. En þá var einmitt aðal-
æfistarf lians að byrja. Því áður
hafði hann utinið' að hag verslunar-
félags, en nú fór liann að vinna að
hag landsins, sem lmnn var að
starfa í.
Þegar Indíánar og Kvnblending-
ar gerðu uppreisn í Kauðárdalnum
árið 1870, var liann sendur vestur
sem sérstakur erindsreki stjórnar-
innar til að komast eftir orsökún-
um og stilla til friðar. Það verk
fór lionum mæta-vel ur liendi.
Næsta ár var lmnn kjörinn þing-
maður fyrir Winnipeg í • þingi