Fríkirkjan - 01.01.1899, Blaðsíða 17
13
Prófastsdómurinn, V. Ij, og biskupinn,
Út af messugjörðaskýrslunum fyrir árin 1892—94, er
birtar vóru í Kbl. í nóvember 1895, fórust V. Ij. meðal ann-
ars þannig orð í októbernúmerinu 1896:
. . . „Tala messugjörða eín út af fyrir sig sannar ekki
mikið, lrvorki með tilliti til skyldurækni sóknarprestsins né
kirkjurækni safnaðanna. I'ví þótt margar messugjörðir í einu
prestakalli beri þess óneitanlega vott, að þar sé skyldurækinn
og samvizkusamur prestur, hvað tíðahald snertir’, þá sanna
færri messugjörðir í öðru prestakalli engan veginn hið gagn-
stæða um prestinn þar. Og á hinn bóginn sannar fjöldi messu-
gjörða í einu prestakalli engan veginn, að menn séu þar trú-
ræknari og kirkjuræknari enn í öðrum prestaköllum, þar sem
færri messugjörðir hafa verið haldnar. Eins og tilhagar á
voru landi, verður svo margt til þess að hindra messugjörðir
á ýmsurn timurn árs, jafnvel hjá hinum samvizkusömustu
prestum og í hinum kirkjuræknustu söfnuðum. “
Út. af samskonar skýrslum fyrir árin 1889—91 ritaði
biskupinn yfir íslandi í septemberblaði B. Kbl. 1892:
„í öðru lagi er þess að gæta, að þótt skýrslurnar væru
bæði fullkomnar og nákvæmlega réttar, gefa þær ekki, og
geta ekki gefið, neina sanna hugmynd um kristindómsástand
þjóðarinnar, sérstaklega kirkjurækni hennar. Það er margt,
senr til þess ber. Skýrslurnar sýna, hversu margar guðsþjón-
ustugjörðir hafa fluttar verið í hverju prófastsdænri á öllu
landinu, en alls eigi, hversu mikill hluti safnaðanna hafi tekið
þátt í þeinr: hvort kirkjurnar hafi verið fullar, vel settar eða
að eins nressufært, en þetta skiptir þó miklu*) **. Því síður geta
þær sýnt, hversu margir þeir hafa verið, sem hafa að vísu
haft löngun til að fara til kirkju, eða ganga til guðs borðs, en
eigi getað það af ýmsunr ástæðum. Skýrslurnar sýna, að messu-
föllin hafa orðið æði mörg yfir höfuð á landinu, og í sumum
prestaköllunr sorglega nrörg. En, þær geta ekki sýnt, hversu
*) Margar messugjörðir á hcimakirkjum eða hægum annexium
sanna þó ekki mikið í þessu efní. Utg,
**) Hvernig hefur þetta verið í Hólmakirkju? Útg.