Kennarinn - 01.10.1899, Blaðsíða 4

—188—
sungið, að minsta kosti sálma. Lúterska kirkjan er iiin auðugasta kirkja
af fögrum sálmum og góðum sálmasöng. Séra Hallgrímur er eitt gull-
djásnið í þeirri kórónu. Eitt aðal-sálmaskáld Þjóðverja, Páll Gerhardt,
var samtíðarmaður séra Hallgríms, og sá maður, sem mest áhrif hefur haft á
kveðskap hans. Kingó biskup, hið mikla sálmaskáld Dana, var pá og
uppi, og J>yddi séra Stefán Ólafsson, einn samtíðarmaður séra Hallgríms
og aðal-skáld íslands á peirri tíð, sálma Kingos á íslenzku. Hinn mikli
trúaráhugi siðbótarinnar réði Jjá mestu í heimi andans, sOng boðskap sinn
inn í hjörtun, bar andlega birtu frá Betlehem lútersku kirkjunnar, Hyzka-
landi, víða um heim, gerði jafnve) bjart eymda-rökkrið norður á íslandi, en
skærasta ljósið, sólin andlega, var |>ar sera HallgrSmur.
Séra Hallgrímur orti Jöns biblíuljóð og andleg kvæði, og sem trúar-
slcáld er hann kunnur og helirmesta ]>yðingu, einkutu setn höfundur paSS-
lusálmanna, 50 sálma fyrir föstutímann, út af jtíningarsögu drottins vors
Jesú Krists. Af öllu liinu marga nytsaraa og fagra, sem skrifað hefir ver-
ið á “ntóðurmálinu” hans og okkar í gegnuiu aldirnar, setn |>að liefir verið
talað. jafnast ekkert við J>á frá andlegu sjónariniði, og líklega engu sjónar-
miði. Um ]>að kemur p>jóðinni okkar saman, sem J>ó er samtnála um fátt.
Þeir sálmar og höfundur þeirra, falla aldrei úr gildi, geta aldrei gleymst,
jjó aldir Ííði og alt breytist, “meðan J>ín náð, lætur vort láð, lyði og bygð-
um halda.”
Sagt er, að hann liafi varið 10 árum æfi sinnar til að yrkja ]>á. Lauk
hann við J>á 1060. Fyrsta útgáfa [>eirra Kom út á llólum 100(5, en alls
hafa komið út af ]>eitn 40 útgáfur, og hefir víst engin önnur bók verið
prentuð jafn-oft á íslandi.
Ýmsir merkir menn höfða áður roynt að yrkja út af píslarsögu Jesú,
meðal annara Jón biskup Arason og Arngrímur prestur lærði, en hvorki
fyr né síðar hefir víst nolclcur maður kveðið jafnvel út af j>ví efni sem
séra Hallgrímur Pétursson.
Sannast]>ar, J>að sem séra Hallgrímur kvað sjálfur í “Aldarhætti:” “ís-
land má sanna, ]>að átt'i völ manna.” Ekkert land netna ísland hoíir átt
Hallgrím prest Pétursson, passíusálma skáldið.
Margt hefir hann annað kveðið, setn flestir hinir eldri menn námu, svo sem
morgunbænina: “í [>ínu nafrti uppvaknaður, er ög, Jesú, guð og maður,”
og kveldbænina: “Nú vil ég enn i nafni J>ínu,” sem hvert foreldri ættt að
lesa sjálft og kenna börnum sínum.
J>á lærðu ungmennin á Islandi J>essi “Heilræði” hans: “Ungum er [>að
allra bezt, að óttast guð sinn herra.” Margt fleira. andlegt og veraldlegt,
Íiefir hann ort, som hvert einasta íslenzkt ungmenni ætti að netna.