Nýjar kvöldvökur - 01.10.1942, Page 18

160
LANDKÖNNUÐURINN BERING
N. Kv.
að fíytja sjúklingana í land, og dóu þá ' insir
þeirri í flutningnum eða af vosi og kulda á
skýlislausu ströndinni. Bering var fluttur í
land 10. nóvember, og bjó hann fyrst í
tjaldi en síðar í hreysi við liliðina á liolu
Stellers. Svo er að sjá, sem undirforingjarn-
ir hafi enga stjórn haft á björgunarstarfinu.
Hver maður varð að bjarga sér sem bezt
hann gat, og mikið af vistaleifum skipsins
fór forgörðum. Hins vegar var þarna slík
gnótt villidýra, að engin hætta var á að
skipbrotsmennimir færust úr hungri. Þvert
á móti, heilsa þeirra tók óðum að batna, er
þeir fengu nýmetið. Smárn saman komst þó
nokkur skipan á, og menn bjuggu um sig í
5 hreysum, og höfðu íbúar hvers hreysis
matseld út af fyrir sig.
Heilsu Berings hrakaði óðfluga. Engin
tök voru að hjúkra honum að nokkru
gagni, og hann gat ekki neytt nokknrs að
ráði af nýmeti því, sem unnt var að afla.
Kuldinn þjáði hann afskaplega og loks
lézt hann 8. desember. Steller segir berum
orðum að hann hafi dáið úr kulda, hungri,
þorsta, skorti á aðhlynningu og harmi yfir
örlögum leiðangursins, en ef þeir hefðu
náð til Kamtschatka, þar sem unnt hefði
verið að veita honurn sæmilegt fæði og
hjúkrun mundi hann hafa komið til heilsu.
Ennfremur segir hann: „Svo hörmulegt, ‘
sem andlát hans var, þá var rólyndi hans og
virðuleiki fram til hinstu stundar jafn að-
dáanlegt. Hann var sjálfur sannfærður um,
að vér höfðum lent þarna á ónumdu landi,
en hann lét sem minnst á því bera, svo að
það drægi ekki kjarkinn úr mönnum hans.
Hann reyndi til hins síðasta að liughreysta
þá og vekja þeim vonir og hvetja þá til
starfa. Daginn eftir andlát hans greftruðum
við hann að hætti mótmælenda, og þá er vér
fórum á brott reistum vér trékross á leiði
hans.“
Smám sarnan komst nokkur skipan á líf
skipbrotsmannanna. Er leið á veturinn
tóku þeir að smíða sér skip úr gamla flak-
inu, og á þeirri skútu sigldu þeir brott
næsta sumar í ágústmánuði, og náðu loks
til Avacha eftir nálægt hálfs mánaðar sigl-
ingu. Kom þá í ljós, að ef fylgt hefði verið
ráðum Berings haustið áður myndu þeir
hafa náð þangað og sennifega borgið mörg-
um mannslífum.
Enda þótt hinn mikli leiðangur Berings
fengi þannig ömurlegan enda, og árangur
ferðanna yrði minni en við hefði mátt bú-
ast, sem einkum var þó því að kenna, að
margt af skýrslum þeim, sem gerðar voru
um ferðina hafnaði í skjalasöfnum í Péturs-
borg og sá ekki dagsins ljós fyrr en löngu
síðar, bíandast engum liugur um, að Bering
fékk leyst mikið þrekvirki af hendi. Dómar
manna um hann og störf hans eru allir á
eina lund, að líánn hafi verið óvanalegur
þrekmaður, óeigingjarn og gcfugmenni..
Einum æfisöguritara hans fai'ast orð á þessa
leið:
„Bering dó eins og hann hafði lifað,-
hraustur, heiðvirður, sanngjarn og guð-
hræddur. Hanii var að vísu enginn Kolum-
bus, enda gerði hann engar kröfur um met-
orð né völd. Hann helgaði sig viðfangsefni
sínu án jress að hugsa um sjálfan sig. Ekki
voru ferðir hans til fjár farnar, því að eftir-
látnar eignir hans voru seldar á einar 1000’
rúblur. í framkomu sinni við hinár ósiðuðu
þjóðir í Austur-Síberíu var hann mildur og
tillátssamur. í ferðinni til Alaska voru
nokkrir munir teknir úr geymslu Eskimóa,
en þá gætti Bering þess vandlega, að aðrir ■
hlutir væru skildir eftir til endurgjalds-
Það var samkvæmt áætlun hans og þraut-
seigju hans að þakka, að íshafsströnd Síber-
íu, Kurileyjarnar og nyrzti hluti Japans-
strandar var kannað og mælt. Hann fann
fyrstur manna sundið milli Ameríku og
Asíu og kannaði strendur Alaska og Aleuta-
eyja. James Coook rak síðar smiðshöggið á
verk hans. Löngu síðar sigldi Nordenskiöld
leið þá, er Bering hafði sýnt að væri fær, og
Amundsen þá leið, er hann hafði bent á-