Sjómannadagsblaðið - 04.06.1950, Blaðsíða 22

markvissar lýsingar á andstæðum hafsins úr
nægtabúri slíkra mynda í kvæðum Einars Bene-
diktssonar.
Seiðmagn hafsins sleppir aldrei tökum á þeim,
sem á uppvaxtarárum komast undir áhrifavald
þess. Söngvar sævarins eru undirspil í sálum okk-
ar allra Islandsbarna, hvert sem sporin kunna að
liggja um heiminn, því að við hlutum „útsæ í
vöggugjöf".
En sjómannadagurinn gerir miklu meira en
það rifja upp gamlar og hugþekkar minningar og
leiða hugann að áhrifum hafsins á íslenzka þjóðar-
sál. Um annað fram minnir hann á það grund-
vallarhlutverk, sem sjómannastéttin innir af hendi
í atvinnulífi þjóðarinnar, á þá miklu skuld, sem
þjóðin í heild sinni á „hermönnum hafsins“ að
gjalda fyrir það, eins og Orn Arnarson orðar það
fallega og réttilega, að
„flytja þjóðinni auð,
sækja barninu brauð,
færa björgin í grunn undir framtíðarhöll.“
Og sá auður, það lífsins brauð, eru keypt við
dýru verði „svita, blóðs og tára“, því að Ægir
gamli er hvergi nærri alltaf ljúfur eða laushentur
á gull sitt. Hann heimtar fórnir á altari sitt, ósjald-
an fórnina mestu og ómetanlegustu, líf sjómanns-
ins sjálfs. Þetta hafa skáldin okkar skilið manna
bezt, og því segir Davíð Stefánsson í Alþingis-
hátíðarkvæði sínu:
„Brennið þið, vitar. Út við svarta sanda
særótið þylur dauðra manna nöfn.“
Þess vegna er sjómannadagurinn einnig að
eigi litlu leyti minningadagur, helgaður, í djúpri
þjóðarþökk, minningu hinna mörgu, sem „fyrir
utan yztu sker eiga leiðin bláu“, eins og Þorsteinn
Erlingsson sagði fagurlega. Blessuð sé minning
þeirra allra!
Og vel sé þeim, sem að þessum degi standa,
fyrir að hafa jafnframt gert hann meginþátt í þeirri
viðleitni að byggja hvíldar- og dvalarheimili fyrir
aldurhnigna sjómenn, sem sett hafa nú, ef svo
má að orði kveða á þessari öld, bát sinn í naust.
Þeir eru fyllilega slíkrar umhyggju maklegir, og
þess með, að alþjóð veiti þessu máli heilhuga
stuðning sinn. Sú þakkarhöll, sem þar er um að
ræða, ætti sem fyrst að rísa frá grunni. Það er
þjóðarsómi.
En samtímis því sem sjómannadagurinn minn-
ir á fórnir, minnir hann jafn kröftuglega á unnin
afrek í þjóðar þágu, glæsilegar sigurvinningar á
baráttuvelli hafsins. Þess vegna er hann í ríkum
mæli fagnaðardagur og dagur, sem miklar fram-
tíðarvonir eru tengdar við. Og íslenzkir sjómenn
hafa sýnt það í liðinni tíð, að þeir munu ríkulega
láta rætast í verki þær vonir, sem þjóðin tengir við
hið mikilvæga starf þeirra í framtíðinni.
Fastrúaður á, að svo muni reynast, og minn-
ugur gamalla og góðra kynna við íslenzka sjómenn
frá fyrri árum, sendi ég heiðursdegi þeirra inni-
legar kveðjur og blessunaróskir, og segi með Jóni
Magnússyni í „Sjómannaljóðum" hans:
„Heim að landi hugur flýgur,
heim í kæra vina sveit.
Göfugt starf um arð og yndi
öllum gefur fyrirheit.
Stendur vörð hin vaska drótt.
Ruggar alda
kjölnum kalda.
Dregur mökk úr djúpi skjótt.
Brýtur sjó á breiðum herðum.
Beitir knörrinn undir strönd.
Himinglæfur háar rísa.
Hvar er íslands móðurhönd?
Rýkur gráu drifi Dröfn.
Gnoð úr voða
brims og boða
fylgdu, Drottinn, heim í höfn.“
Frá Sjómannadeginum
Skipverjum b.v. Fylkis afhentur lárviðarsveigur dagsins.
2 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ