Eimreiðin - 01.03.1922, Síða 4

68
}ÓN HELGI
EIMREIÐIN
austrænna ménningarmiðstöðva? Hvað verður eftir af Lands-
bókasafninu eftir 3000 ár? Ekki eru bækur varanlegri en fleig-
leturstöflur eða egyptst grjót. En vera má að fundin verði að-
ferð til að geyma bækur svo þær verði langærri.
Máltækið forna: Orðstír deyr aldrei o. s. frv. er djarflega
orðað ef höfundur þess meinti að eins lífið í endurminningunni
gegnum erfðafróðleik og bókmentir, því við vitum að bók-
mentir heilla þjóða hvað þá munnmælasögur hafa á stuttum
tíma alveg glatast.
Lengi lifi ]ón helgi í þessari lífsins merkingu. Og það þv'
fremur, sem sá blessaði biskup lifir ekki okkur vitanlega '
þeirri merkingu, að hann ætti börn og buru, svo við sjáum
vor á meðal hold af hans holdi, sem hrósað geti sér af lang-
feðgatali upp að honum. Því þó hann væri tvisvar kvæntur
áður en hann varð biskup vildi svo sorglega til að ekkert líf
spratt úr þeim hjónasængum — hverjum sem það var að kenna.
Jón var þó »mikill vexti, manna vænstur ok sterkr at afli*
segir sagan. Þó gat sökin verið hans. Seinni kona hans hafði
átt barn í fyrra hjónabandinu og mikið var skírlífistraust hans
er hann skildi við þessa konu sína en lét hana þó búa áfram
á Hólum og hafa forráð staðarins með sér. Söguritararnir sem
voru munkar telja biskupi þetta til gildis og finst það bera
vott um hans heilagleik, »hversu guðlega hann hafi haldit
hjúskapinn«, er hann vottaði sjálfur fyrir páfanum að hann
hefði átt tvær konur. Nú lítum við 'öðruvísi á það mál oS
teljum það óhapp þjóð vorri að hans »ættarslím« skuli ekki
enn renna í æðum einhverra niðja og söknuður að því að
svipur hans skuli ekki enn eins og aðrir »svipir fornaldar«
reika vor á meðal holdi klæddur. — En það er satt. Mögu-
leikarnir eru margir. Til er líka sá, að sálirnar endurholdgis^
og þá Jóns biskups máske þá og þegar. Eg las það í fyr'r'
lestri eftir síra Ofeig Vigfússon (hann hafði það eftir guð'
spekingum), að sálir bíði málþola við allar samfarir karla oS
kvenna. Ófeigi presti geðjaðist ekki að þeirri kenningu. En
hver veit?
En ]ón biskup þurfti að lifa sem meinlætamaður til að afla
sér virðingar og verða höfði hærri en' fólkið. Slíkt var heimtað