Eimreiðin - 01.03.1922, Page 12

76
JÓN HELGI
eimreiðin
þar sem áheitin og hinir helgu dómar komu ekki að gagni.
— Slíkt hið sama á sér stað enn þann dag í dag. Það vaeri
ilt fyrir okkur læknana ef verið væri að halda á lofti þeim
dæmum þegar okkar lyf eða aðgjörðir verða án árangurs.
Hvað er nú satt í þessum sjúkrasögum? Attu hér krafta-
verk sér stað?
Það þarf engum getum um það að leiða, að ýmislegt er
orðum aukið og margt er blandað málum í sögum sem slík-
um, er skrifaðar voru í þeim tilgangi, að útbreiða álit og trú
á manni. Hér skrifar norðlenskur maður um norðlenskan
biskup og vill sýna og sanna, að hann standi fyllilega á sporði
Þorláki (biskupi helga) í Skálholti. Alt eru munnmælasögur,
er gengið hafa mann frá manni oft langar leiðir bæ frá bæ,
og athugunin venjulega ónákvæm eða engin. Trúgirnin alstaðar
mikil — og menn vilja að undrið eigi sér stað. Ekki að kynja
þó sögurnar verði litaðar. Skyldi ekki sama mega segja um
allar helgisögur?
Hins verður þó að geta, að til eru langtum fleiri lækninga-
sögur en viðkoma Jóni helga — bæði úr sögu Þorláks og
Guðmundar helga og ber þeim í öllum aðalatriðum saman
um að fyrir áheit eða notkun helgra dóma batni hinir marg-
víslegustu kvillar og hættulegir sjúkdómar, stundum smátt og
smátt en miklu oftar á snöggu augabragði. — Og sainskonar
sögur mýmargar eru til í öllum löndum frá þessum sömu tím-
um meðan dýrlingatrúin stóð með hæstum blóma. Nú vill svo
vel til, að enn á hið sama sér stað í ýmsum katólskum lönd-
um. Flestir hafa lesið um Lourdes á Frakklandi. Þangað
streyma árlega þúsundir þjáðra manna, sem fyrir áheit til Maríu
meyjar og fyrir bænir og drykk vatnsins úr lindinni helgu,
fá margra meina bót og það oft í fljótu braðgi eins og krafta-
verk og stórmerki eigi sér stað. Og þessu neita engir læknar,
að komið geti fyrir í vissum sjúkdómum. Það eru til marg-
háttaðir þrálátir taugasjúkdómar, sem geta varað árum saman.
Margt er reynt og mesta nákvæmni viðhöfð með öllum hjálp-
artækjum og lyfjum nútímans — og ekkert hrífur, fyr en
einhver sérstök áhrif á sál og taugar — áhrif, sem stundum
koma óvörum án sérstakrar tilstuðlunar manna, eins og snögS
hræðsla, megn geðshræring, líkamlegur áverki, eða lækninga-