Ægir - 01.05.1918, Blaðsíða 14

74
ÆGI R
fyrst árið 1852 komst björgunarmálið sem
sérstök stofnun undir umsjón innanríkis-
skrifstofunnar, og varð því nú að fullu
borgið, sem sjá má af því, að árið 1858
voru komnar 24 björgunarstöðvar bæði á
Jóllandsströndinni og Bornhólmi.
Einmitt um þelta leyti var þessi stofn-
un svo lieppin, að því lil stuðnings skip-
uðu sér ágætismenn; einkum sýndu for-
menn og skipshöfn björgunarbátanna und-
ursamlegan dugnað við starf sitt.
Eftir nokkur ár var stofnun þessi látin
heyra undir landbúnaðarskrifstofuna og
seinna komst hún undir eftirlit og umráð
ílotamálaskrifstofunnar, og fyrst eftir það
má segja að komist hafi sönn regla, eftir-
lit og umbætur á stofnun þessa, eins og
sjá má, og nú eru í Danmörku 59 full-
komnar nýtízku björgunarstöðvar, þar af
8 bátastöðvar eingöngu og 15 pílustöðvar.
Pess utan 11 stöðvar, sem mannaðar eru
af einni aðalstöð í Jótlandi, fyrir utan
ýmsar minni stöðvar. Jafnframt stjórnar-
nefnd hefir stofnunin í sinni þjónustu: 1
forstjóra, 2 aðstoðarmenn, 56 umsjónar-
menn, 43 bátaformenn og 554 háseta og
björgunarmenn.
Allir björgunarbátarnir era þannig út-
búnir, að þeir geta ekki sokkið og ausa
sig sjálfir, smíðaðir af skipasmið Frorup
(dönskum skipasmið). Er fyrirmj'nd þess-
ara báta mest notuð í Svíþjóð, Portúgal
og að miklu í Englandi. Það hefir sýnt
sig þráfaldlega, að bátar þessir þola, þótt
brotsjór falli yfir þá, og ausa þeir sig sjálf-
ir á örstuttum tíma.
Ýmsar breytingar liefir téður skipasmið-
ur gert á bátunum á seinni árum. Pannig
eru sumir þeirra nú útbúnir með kjöl-
festukössum, svo að þeir þoli betur segl.
Til þess að tryggja það að þessir bátar
geti aldrei sokkið eru þeir búnir flothylkj-
um bæði utanborðs og innan.
Vanaleg skipshöfn þessara báta eru 12
menn, þó eru á seinni árum bygðir nokkrir
stærri bátar með 14 mönnum á og útbúnir
með fallkjöl; er þeim einkum ætlað að
sinna björgun á rúmsævi.
Enn fremur eru allir þessir bátar þann-
ig útbúnir, að aka má þeim langar leiðir
á landi, og má spenna hesta fyrir akfæri
þessi, eins og hvern annan vagn.
Þegar ekki er hægt að koma bátum við,
er björgunarpílan notuð eingöngu til að
ná sambandi við skipið, og síðar björg-
unarstólinn. Lánast oft að bjarga heilli
skipshöfn á þennan hátt, en ekki má fjar-
lægðin frá landi í skipið vera mun meiri
en 100 m.
Pá eiga Danir björgunarskip við ýmsar
hafnir, fyrir utan 2 minni gufuskip, sem
tilheyra flotanum (Marinen), og eingöngu
dvelja við vesturströnd Jótlands skipum
til hjálpar í hvívetna.
Norcgur.
Eg er einmitt svo heppinn að eiga rit
um stofnun þessa félags í Noregi og starf-
semi þess að árinu 1904 meðtöldu.
Par sem ekki ólíkt hagar til hjá okkur
og þar, bjóst eg við að mönnam mundi
þykja fróðlegt að heyra, hvernig frændur
vorir komu björgunarfélagi á fót hjá sér
og hve ánægðir þeir eru yfir starfsemi
sinni, sem liefir afstýrt hjá þeim svo miklu
tjóni og veilt þeim svo margar ánægju-
stundir.
Einn hinn fyrsti, sem kom þessu félagi
á stofn í Noregi, var læknirinn Oscar
Tybring.
Ahugi hans fyrir þessu máli vaknaði
hjá honum árið 1882. Hafði þá um hausl-
ið strandaði skip að næturlagi þar sem
hann var staddur, án þess nokkur hefði
orðið þess var um nóttina, en um morg-
uninn lá skipið í fjörunni, og enginn mað-
ur sást, hvorki lífs eða liðinn. Fékk hann
í fylgd með sér ýmsa málsmetandi menn,