Ægir - 01.08.1918, Blaðsíða 16

186
ÆGIR
Avance- og Allas-Diesel-verksmiðjur, auk
ýmsra annara stofnana og manna, sem
hafa mcð vélar að gera, eða voru sér-
fræðingar í einhverri slíkri grein. Frá
Stokkhólmi fór eg til Eskilstuna og skoð-
aði þar verksm. Miinktells, sem lætur
smiða land- og bátamótora, og er það
að eins einn liður af öllum þeim vélum,
sem sú verksmiðja hýr til. Jarðyrkju-
vélar eru smiðaðar þar, mótorplógar og
allskonar vélar tilheyrandi landbúnaði.
Einnig allskonar spil i báta m. m. Svo
fór eg þaðan til Gaulaborgar, mest til að
skoða nýjan mótorbát, ca. 40 lonna, með
75 hesta Dieselvél. Var það fyrsti mótor-
inn, sem verksmiðjan hefir látið smiða
í háta af þcirri gerð, og þvi engin sönn-
un fyrir þvi, hvernig hann reynist. Verk-
smiðjan og vélstjóri bátsins lofuðu að
láta mig vita, hvernig hann reyndist.
Mér leizt vel á vélina, hefði þó kosið að
hún hefði verið noklcuð einfaldari, þ. e.
a. s. með 2 bulluhylkjum i slað fjögra.
Frá Gautaborg fór eg til Kaupm.hafnar,
heimsótti ýmsar verksmiðjur, t. d. Dan,
Tuxham, Hera, Neptun, A/s Dansk
Dieselmotorer, Nielsen og Winter o. m. fl.
Frá Khöfn fór eg til Frederikshafnar,
heimsólti mótorverksm. Alpa og Frede-
rikshavn, sem er eiginlega sama tegund
véla, eða Alpha-mótor þó þær heri sitt
nafn hvor. Þaðan ferðaðist eg um
Aalborg — Aarhus, stóð lítið við á þess-
um stöðum, en kom svo til Randers, þar
heimsótti eg Hein’s mótorverksmiðju.
Eftir að hafa skoðað þær miklu endur-
bætur sem sú verksmiðja gerir á sinum
mótorum hélt eg til Sjómannaháskólans
í Snoghöj, sem kennir bæði sjómanna-
l'ræði og mótorfræði. Olteström skólastjóri
lók á móti mér með sinni þjóðkunnu
gestrisni og leiðbeindi mér i mörgu.
Skólastjóri Otteström er eilaust dönsku
far- og fiskimannastéttarinnar einhver
hinn þarfasti og bezti maður, hann vinn-
ur með óskiftum hug að þvi að far- og
fiskimenn njóti sem mestrar mentunar,
og verði sem beztir undir það búnir, að
geta leyst starf silt vel af hendi, og i
öllu að geta mætt þeim erfiðleikum sem
svo oft ber að sjómanninum.
Frá Snogliöj hélt eg til Kaupmanna-
hafnar, heimsótti á ný verksmiðjurnar þar.
Einnig gafst mér kostur á fyrir aðstoð
framkvæmdarstjóra allrar vélkenslu í
Danmörku, hr. A. H. Rassmussens og
skólastjóranna Grathwold’s og Nielsen’s
að vera við mótor- og vélsljóraprófin,
sem haldin voru þar um það leyli,
einnig fékk eg að kynnast skólafyrir-
komulaginu, sérstaklega mótordeildar-
innar. Það fyrirkomulag er töluvert öðru-
vísi en hér, og að mörgu leyti betra. Eg
mun síðar með sérstöku bréti til Fiski-
félagsins, gera tillögur um breytingu á
núverandi fyrirkomulagi á mótorkensl-
unni, sem þarf umbóta við, þó örðugt
verði að framkvæma þær. Frá Kaup-
mannahöfn fór eg svo með Botníu 14.
júlí og kom til Reykjavikur 21. júlí.
Ef eg hér ætli að skýra frá því, í hverju
þessar endurbætur eru fólgnar, yrði það
langt mál, og efasaml hvort lesendur Ægis
mundu skiJja það, þar sem það yrði
vélfræðislegs efnis. Eg læt því nægja að
koma með það á námskeiðunum, til
fróðleiks fyrir þá sem þar verða. Fó skal'
eg geta þess að eldsneytiseyðslan hjá
sumum mótorverksmiðjum er komin
niður í 230—240 gr. á minni sprengi-
mótorum, en þó ekki minni en 25—30
BHA. Aðrar endurbætur eru fólgnar í
því að gera skiftitækin og tengslin ein-
faldari og betri, hjá sumum er það
gangráðnum og aðrensli eldsneytisins
sem að breytt hefir verið.
Mikill skortur var á steinoliu og benzíni
alstaðar á Norðurlöndum, en margt var