Ægir - 01.08.1918, Blaðsíða 8

128
ÆGIH
í þeim greinum, með það fyrir augum,
að af islenzku skipi geti skipsböfn slrokið
í framandi landi, og að skipstjóri og
stýrimaður þá, geti sagt til verka þegar
ráða verður annara þjóða menn á skipið
i stað þeirra er fóru.
Tímarnir eru að breytast, sjómanna-
þekkingu miðar hröðum fetum aftur á
bak, einmitt þegar henni ætti að miða
áfram og alt heimtar það. Sjómennirnir
sjálíir verða að fá þann skilning á mál-
inu, að þetla verður þeim fyrir bezlu,
og það er ekki rétt að þegja um þetta,
þvi verra lif fyrir einstaklinginn get eg
ekki hugsað mér, en að vera kominn út
á skip, lögskráður stýrimaður og verða
að játa fyrir skipstjóra og láta skiphöfn
sjá vankunnáttu í því, sem alt er undir
komið, en það er öll tilhögun á skipinu
og þess gózi. Samheppni í siglingum hér
til lands má búast við eftir stríðið. —
Þar verða það liinir islenzku sjómenn,
sem með þekkingu sinni, orðstýr og
kurteysi draga úr henni, en vanti það,
þá liafa keppinautar flutning og farþega
og við verðum að horfa á. Einu verðum
við að muna eftir og það er fáninn. Sé
farið að sýna hann í útlöndum, þá verða
skip þau er hafa hann &að líta út eins
og erlend skip og alt verður að reyna
til þess það heppnist.
Stýrimannaskólauum yfirleitt kemur
ekkert aí þessu við, sem eg hef tekið
fram, en í landi, sem er að fá sjálfstæði,
fána og eignast verzlunarskip, þar verður
skólinn að lijálpa til, að alt fari sem
bezt i lagi hjá þeim, sem hafa piófvott-
orð frá honum. Hann verður eins og
hér stendur á að vera ráðgjafi og styrkur
stéttarinnar. Til þess eru ýms ráð og
þau verða að komast til framkvæmda
hið fyrsta, eí vel á að fara, svo að menn
fari að rakna við og komist i skilning
um það, að stýrimannafræðin er þeim
sjómanni þýðingarlaus, sem ekki kann
almenna skipavinnu og skipasiði.
Til þess að öðlast réttindi til að verða
yfirmaður á sldpi er í mörgum löndum
heimtað, að við prófið sé reynd þekking
manna á skipsreiða, aðferðum við alla
vinnu, björgunaraðferðum m. fl. og eru
lil margskonar bækur um það efni til
stuðnings athugunum og reynslu manns-
ins sjálfs og framsetningar við prófin.
1905 samdi eg lítinn pésa með samskonar
sniði ætlaðann fiskimönnum hér. Notaði
eg þar algengu heitin á skipsíjöl, sem
hér voru þá og höfðu lengi verið höfð,
en forðaðist nýgerfinga og sérvisku þá,
sem jafnvel þá var farið að brydda á,
þvi mér var það ljóst og mér er
það enn, að þau heiti fái að eins
festu meðal sjómanna, sem þeir skira
sjálfir eða þá, sem þeir mynda, sem er
það fullljóst livað það er og lil hvers
það er, sem þeir gefa nafn og hitta á,
að sjómaðurinn finni með sjálfum sér,
að hugmynd og orð séu rétt; aðrir ný-
gerfingar komast þar ekki á. Á skipum
er litill tími til útskýringa þegar flest
heitin eru nefnd, en það er þegar hann
rýkur og öll segl þarf að talca frá, rifa
og bjarga möstrum og seglum, til þess
að bjarga sjálfum sér og skipi, þá fer
bezt á því að hinn litli hópur, sem þá
gengur að vinnu langt frá allri hjálp á
koldimnri vetrarnótlu skilji skipanir
verkstjórans, enda geta hinar hneikslan-
legu málleysur okkar sjómanna engar
næmar tilfinningar sært, þar eð þær
heyrast ekki inn í hlýjar stofur, sem eru
helztu /abriknr nýgerfinga þeirra, sem
enn hafa sést i þá átt.
Kver það er eg samdi var laust við
nýgerfinga, enda fékk eg skammir í riti
cinu fyrir það og það svo munaði um.