Ægir - 01.06.1934, Blaðsíða 5

ÆGIR
131
sýna hvar mest eða minnst áta hefði
orðið á leið þess. Af þessu áhaldi hefur
prófessor Hardy þegar látið gera nokk-
ur stykki, og falið nokkrum skipum,sem
eru i ferðum á milli Hull og ýmsra er-
lendra hafna að hafa þau í eftirdragi.
Eitt var t. d. sett í Goðafoss í fyrra.
Annað áhald, sem próf. Hardy hefur
fundið upp, er það sem hann nefnir
»Plankton Indicator«, og er ætlað fiski-
skipum. Einnig það má draga á eftir
skipum, sem fara með fullum hraða, og
er það mikill kostur, þegar skip eru að
leita að síld, og vilja nota átumagnið í
sjónum sem leiðarvísi, að geta tekið
hverja svifprufuna eftir aðra án þess að
minnka hraðann eða tefja sig á annan
hátt. Áhaldið er handhægt og einfallt að
allri gerð, úr sterkum málmi, og likist
helst flugvél.
Við svifrannsóknir, sem hér hafa ver-
ið gerðar, hefur það komið í ljós, að
sildarmagnið í sjónum stendur alla jafna
í beinu blutfalli við átumagnið, að minnsta
kosti ef um rauðátu er að ræða, eins og
oftast er hér við land, á meðan á síld-
Veiðatímanum stendur. Rannsóknirenskra
skipa, með áhaldi því sem síðast var
uefnt, gefur í stórum dráttum alvegsama
árangur: Par sem mikið er um átu, er
einnig mikil síld, þar sem lítið er um
átu, er minna um síld, að minnsta kosti
er þetta reglan, enda þótt frá henni geti
brugðið. Petta gíldir þegar um hagkvæma
stu er að ræða, eins og t. d. rauðátu,
sem síldin nærst mikið á, eins og kunn-
ugt er. En svo má tilgreina enn tvenns
konar átu:
1) átu, sem sildin að vísu etur, ensem
þó stemmir stigu fyrir ferðum hennar í
sjónum, og
2) , átu eða svif, sem síldin forðast.
Af fyrra taginu mætti tilgreina hina
svo nefndu vængjasnigla, þeir mynda oft
og einntt þéttar torfur við yfirborðið, og
síldin etur þá, þegar þeir eru íyrir hendi.
En síldin virðist sjaldan eða aldrei fara
inn í vængjasniglatorturnar, néigegnum
þær, þær mynda því skíðgarð, sem hefta
göngu hennar og takmarka svæði það,
sem hún er á. Þá er til svif, sem síldin
beinlínis forðast, einkum ýmsir smásæir
þörungar (dinoflagellata), sem mynda
slím.
Pelta er helzti árangur af rannsókn-
um enskra fiskimanna með áhaldi pró-
fessors Hardy. Þeir sem það hafa notað
síðustu árin, hafa nú þá reynzlu, sem
að framan er greind. Þeir þekkja rauð-
átuna, vængjasniglana og slímið, og þeir
hafa þetta áhald til þess að rannsaka
hvað af þessu er fyrir hendi á þessum
og þessum stað. Með áhaldinu geta þeir
því leitað að síld, með því að finna þau
skilyrði, sem reynzlan hefur kennt þeim
að þurfi að vera fyrir hendi, til þess að
síld sé á staðnum. Eitt enskt skip, sem
var að síldveiðum með reknetum í Norð-
ursjónum frá 1. maí til 30. júlí stðast-
liðið ár, fór 69 ferðir samtals, og notaði
altaf »Plankton Indicator«. í 40 róðrum
varð það að leggja nelin þar sem áhald-
ið hafði sýnt að litið var um rauðátu,
og fékk þá að meðaltali 3 »Crans« af
sild í lögn, en í 29 ferðum lagði það
þar sem mikið var um rauðátu og fékk
í þeim róðrum 9,5 »Crans« að meðaltali,
eða 216°/» meiri meðalafla en í hinum
róðrunum.
Það væri lítill vandi að kenna sjó-
mönnum að þekkja þá átu, sem þeir
fengju í svona áhald, svo þeir gætu dæmt
um hvort að þeir væru á góðum stað,
eða hvort þeir gætu vænst afla, og mjög
er það vandalaust að faru með áhaldið.
Skozk og ensk síldveiðiskip eru nú
hvert eftir annað að kaupa svona áhald,
til þess að leita uppi með síld, og hafa