Ægir - 01.03.1936, Blaðsíða 17

Æ G I R
71
arliða-plóg. Er Guðmundur Rósenkars-
son hafði sagl honum sögu plógsins,
sagði Bjarni, að eigi tryði hann því, að
»plógskrattann« mætti eigi nota til nokk-
urar kúfisktöku með meiri árangri en
varð hjá Sumarliða, ef tekist gæti að
draga plóginn með bátavindu (spili) á
landi og hæfilega langri dráttartaug
(streng) frá spilinu fram að plógnum.
Kvað hann við Armúlasjóinn vera spil,
er þeir Gísli faðir sinn notuðu við upp-
setningu áttærings þeirra; héldi hann að
kúfiskur væri fram af lendingunni þar,
á Armúlavíkinni; gæti Guðmundnr reynt
að koma inneftir til sín með plóginn,
nýja lóðaniðurstöðu, er liann héldi mundi
i'eynast nothæf dráttartaug, einnig sterk-
an poka, lil að binda aftan við plóg-
kassann og loksins sterkt hand til að
draga plóginn á upp í hátinn. Iívaðst
Bjarni skildi lána Guðmundi spilið og
einnig taka sjálfur þált í plægingunni.
Féllst Guðmundur strax á þessa tillögu
og tilhoð Bjarna. Nokkru seinna fer
Guðmundur snemma morguns, góðan
veðurdag með 4. mann á bát inn til Ár-
múla, tekur með sér plóginn, tvær nýj-
ar, níræðar lóðaniðurstöður og 5—6
faðma langan, mjóan kaðal í »plógband«.
Er hann kemur að Ármúlasjónum (lend-
ingunni), þá er Bjarni þar fyrir. Reyna
þeir að »plæg]a« frá áðurnefndu spili 90
faðma fram frá spilinu og höfðu aðeins
aðra niðristöðuna einfalda, sem dráttar-
taug. Reyndist þá hvorttveggja: dráttar-
taugin of veik og kúfiskur lítill eða eng-
inn fyrir landinu. Þá gaf Bjarni það
ráð, að þeir skyldu taka spilið upp og
færa það í Ármúlajaðarinn utanvert við
Kaldalón. Þar vissi hann, að mikill kú-
fiskur væri fyrir landi; en þar eð ein-
föld niðristaða hefði reynst of veik, skildu
þeir leggja eða þætta saman háðar niðri-
stöðurnar, er Guðmundur hafði komið
með, mundi þá dráttartaugin væntanlega
nógu sterk. Þessi tillaga Bjarna var strax
samþykkt. Gekk plægingin við Ármúla-
jaðarinn vonum hetur, svo að á4—5 tím-
um, höfðu þeir fengið rúmlega hálffermi
í hát þann, er plógurinn var tekinn upp
í, en ]já biluðu tönnur plógsins og sömu-
leiðis dráttartaugin. Plægingunni var þá
sjálfhætt. Skiftu þeirGuðmundur ogBjarni
þá kúfisksfengnum hróðurlega milli sín,
fór svo hvor þeirra, vel ánægðir heim
til sín. Þessi reynsla sýndi að tönnurn-
ar í þessum Sumarliða-plóg voru allt of
veikar og dráttartaugin var bæði of veik
og líka óþjál. Lét Guðmnndur því smíða
nýjar tönnur í plóginn að mun sterkari
en þær, sem áður voru, einnig nýja kað-
allínu, er var miklu sterkari dráttartaug
en binar tvöföldu lóðaniðristöður voru;
svo lét hann og riða (lmýta) iir snærum
poka liæfilega stórann við plóginn.
Nú vissi Guðmundur, að kúfiskur hlvti
að vera fyrir Æðeyjarlandi á Skeljavík
við Bergsel (Mánaberg), því þar hafði
oft kúfisk rekið. Fýsti Guðmund þá
að reyna hinn ný-endurhætta kúfisk-plóg
og hina nýju dráttartaug fyrir sínu landi,
betra væri hjá sjálfum sér að taka, en
sinn bróður að biðja. Tré-spil, líld því
á Árrnúla var »í þann líð« ekki til í Æð-
ey, en lil var þar járnspil, eftirlegukind
frá tíð Snmarliða gullsmiðs. Með þetta
spil, plóginn og hinn nýja plógstreng fór
jGuðmundur einn góðviðrisdag með 5.
mann á hát upp í Skeljavík. Yar spilið
sett á land utan til við Skeljavíkurkleif
og þrír af hátsverjum (var ég, sem þetta
rita. einn meðal þeirra), er tveir undu á
spilinu, en einn dróg jafnóðum línuna
af því, tveir menn voru fram í bátnum
og drógu plóginn upp í bátinn á hörid-
um sér. Að vísu varð kúfiskstekjan góð
þennan dag, en hei'ði samt orðið meiri,
ef enn hefði ekki verið sá harnasjúk-