Ægir - 15.05.1977, Blaðsíða 12

Þessar niðurstöður gefa tvímælalaust til-
efni til að þetta mál sé skoðað mun betur.
Þessar fyrstu mjög grófu ágiskanir gefa til
kynna að hugsanlega mætti flytja loðnu með
flutningaskipum fyrir 1.50—2.00 kr./kg, sem
skipta bæri á einhvern hátt milli veiðiskips
og verksmiðju. Sjálfsagt væri að meta þann
ávinning, sem veiðiskip hefði af því að losna
við afia á miðunum, en auk þess bæri að taka
tillit til aukinnar hagkvæmni í rekstri verk-
smiðju með lengingu vinnslutímans.
Siglingar veiðiskipa með eigin afla
Áður en loðnuvertíð hófst upp úr sl. ára-
mótum, var allmikið rætt um flutninga á
loðnu á veiðiskipunum sjálfum til fjarlægra
hafna. Var því haldið fram, einkum af sjó-
mönnum og útgerðarmönnum, að ekki væri
nógu mikið vitað um áhrif siglinga og þar
með fjarvista af miðum á afkomu þeirra
skipa, sem sigldu, til þess að hægt væri að
auka stjórnun á löndun skipanna. Þess vegna
þótti rétt að reyna að reikna út þann kostn-
að og það veiðitap, sem slíkar siglingar hefðu
í för með sér fyrir viðkomandi veiðiskip.
Leitað var aðstoðar kennara og nemenda
við stærðfræðiskor Háskóla íslands um gerð
tölfræðilegs „módels“, þar sem ofangreindir
þættir væru reiknaðir út fyrir ákveðinn fjölda
„dæmigerðra“ veiðiskipa undanfarin nokkur
ár, byggt á dagskýrslum Loðnunefndar og
Tilkynningaskyldunnar. Tíu skip voru valin
af handahófi, en þó tryggt að skip af öllum
stærðarflokkum væru með.
Það hefur komið í Ijós eins og raunar var
vitað, að þetta er mjög yfirgripsmikið verk,
ef niðurstöður eiga að fást, sem teljast geti
nægilega nákvæmar og ábyggilegar. Gögn frá
yfirstandandi vertíð munu auka nákvæmnina.
Niðurstöður þessarar fyrstu úrtakskönnunar,
benda eindregið til þess, að gerð slíks heildar-
módels sé möguleg. Ennfremur benda niður-
stöðurnar til þess, að veiðitap og kostnaður
skips, sem siglir, sé bætanlegt og slíkar bætur
eigi rétt á sér með tilliti til þess að auka
megi heildarveiðimagn flotans og lengja
vinnslutíma verksmiðjanna á þennan hátt.
Til þess að veiðiskipin sigli sjálf með afl-
ann, þarf skipstjórinn að vita hverju sinni
hversu hátt verð hann fær fyrir farminn á
þessari eða hinni höfninni, auk upplýsinga
um löndunarbið og þess háttar. Þessu á „mó-
delið“ að verða fært um að svara.
HRÁ EFNISGE YMSLIIR
Af töflu 2 hér að framan má sjá, að meðal-
geymslurými verksmiðjanna endist ekki nerna
til rúmlega 12 daga vinnslu. Geymslurýmið
er þó nokkuð misjafnt, mest á Akranesi til 26
daga vinnslu, en minnst á Krossanesi til 3/2
dags vinnslu. Það er augljóst að rekstraraf'
koma verksmiðjanna batnar því lengur, sern
þær hafa hráefni til vinnslu, en jafnframt
eykst móttökugetan með auknu geymslurým1
og þar með veiðiafköst flotans þann stutta
tíma, sem loðnan er yfirleitt í nágrenni hverr-
ar verksmiðju a.m.k. á vetrarvertíð.
Gerð var áætlun um kostnað við að auka
geymslurými þannig, að hver starfandi verk'
smiðja hefði hráefnisgeymslur til um það bn
1 mánaðar vinnslu. Tekið var tillit til miS'
munandi bræðsluafkasta verksmiðjanna, en tu
þess að rotvörn geti verið hæfileg, er ekki
heppilegt að verksmiðjan sé lengur en 4 daga
að vinna úr hverju geymsluhólfi.
Einnig kom fram það álit að gera yrði kröf'
ur um að skömmtun rotvarnarefna og blöndun
þeirra í hráefnið væri með sem fullkomnustum
hætti.
Tafla 3 sýnir kostnaðaráætlun fyrir hráefU'
isgeymslur af mismunandi stærðum og Ser^'
um. Flutningstæki að og frá geymslum elU
innifalin, en aðeins sem framlenging á þeiU1’
sem fyrir eru við „venjulega“ verksmiðju, eU
aðstæður á hverjum stað eru að sjálfsögö11
eitthvað breytilegar. Miðað er við verð °£
gengi í janúar 1977.
Tafla 3. Kostnaðarásetlun um hráefnisgeyrns^
fyrir loðnuverksmiðjur.
Stálg’eymar: Heildarverð Verð/ t°nn
m.kr. ícr-
500 tonn 11.2 22.400
1000 tonn 17.9 17.900
1500 tonn 23.2 15.500
2000 tonn 28.1 14.050
Steyptar þrær: 4x 500 tonn 34.3 17.15°
4x1000 tonn 53.9 13.480