Ægir - 01.09.1977, Blaðsíða 14

félagið mjög látið til sín taka, en eftir stofn-
un Slysavarnarfélagsins 1928 færðust þau mál
að verulegu leyti á hendur þess félagsskapar.
Skipstjóra- og vélstjóranámskeiðin, sem fé-
lagið hafði staðið fvrir frá 1914 og 1918 færð-
ust í hendur sérskóla þessara stétta. Rann-
sóknastofnun fiskiðnaðarins var fyrst á vegum
Fiskifélagsins og dr. Þórður Þorbiarnarson
varð starfsm. þess frá árinu 1934. Fiskirann-
sóknirnar voru einnig hafnar á vegum Fiski-
félagsins og dr. Árni Friðriksson starfsmaður
þess (1931). Ámi fer nokkrum orðum um hlut
Ægis í eflingu fiskirannsókna í afmælisritinu,
sem áður er nefnt. „Þegar svona stóð á, kom
Ægir til sögunnar. Honum má þakka drjúgan
þátt í þeim framförum, sem orðið hafa síðan.
Hann varð vettvangur hins frjálsa orðs, hvort
sem það kom frá útvegsmönnum eða fiski-
fræðingum, milliganga hans varð til skilnings-
auka og umbóta.“
Báðar þessar stofnanir, sem slitu barns-
skónum hjá Fiskifélaginu, urðu síðan sjálf-
stæðar sem kunnugt er. Rannsóknastofnun
fiskiðnaðarins 1965 og um sama leyti varð
fiskideild Fiskifélagsins að Hafrannsóknar-
stofnuninni.
Nú mætti ætla, að sú þróun, sem rakin hef-
ur verið, hefði leitt til þess, að það dofnaði
yfir starfi Fiskifélagsins. Það varð þó ekki.
Fiskifélagið fann sér jafnharðan ný viðfangs-
efni þegar önnur hurfu úr höndum þess. Fiski-
þingin héldu áfram að vera almennasti um-
ræðuvettvangur sjávarútvegsmanna og félagið
hélt áfram að hafa frumkvæðið að ýmsum
nýjungum og fitja upp á einu og öðru sjávar-
útvegnum til hagsbóta. Félagið sneri sér meira
að tæknimálunum en áður hafði verið og stór-
jók hagsýslugerð fyrir útveginn og stjórnvöld
og lét hin almennu mál, svo sem vita- og
hafnamál, öryggismál og tryggingamál mjög
til sín taka. Einnig var útgáfustarfsemin og
upplýsingadreifing stóraukin með útgáfu fag-
legra sérrita og margvíslegum öðrum hætti.
Félagið tók að sér rekstur Aflatrygginga-
sjóðs frá stofnun hans 1949 og er það mikið
og mikilvægt verkefni.
Þó að menn hafi oft deilt um, hvernig haga
skyldi greiðslum úr þessum mikla sjóði, þá
eru engar deilur um nauðsyn hans fyrir útveg-
inn og það er með nokkru stolti, að ég minni
á, að hugmyndin og fvrsti vísirinn að þessari
samtryggingu útvegsins og sjómanna er runn-
in frá okkur í Bolungavík. Það var í hörðustu
kreppunni vorið 1936. Saman fór lokun Spán-
armarkaðarins og eindæma aflaleysi vestra.
Kjör fólksins í sjávarþorpunum vestra, Þar
sem allir höfðu framfæri sitt af sjávarútvegn
voru ákaflega aum og það var engin furði
þótt sjómenn í Bolungavík gripu loks til þesS
örþrifaráðs að gera verkfall þetta vor. En það
var bara um algera sjálfheldu að ræða. Ut-
gerðin gat ekki bætt kjörin. Hún rambaði a
gjaldþrotsbarmi. Þetta verkfall varð því með
þeim hörðustu, sem gerðust og stóð allt vorið
1936. Þá var það loks, sem okkur kom í hug
fyrir vestan að leysa málið með þvi, að legg.ia
til hliðar 2% af óskintum afla vélbátanna til
að safna fyrir beirri lágmarks kauptryggingu>
sem sjómönnum var nauðsvnleg til að fram-
fleyta sér. Þetta kom að miklu leyti til frarn-
framkvæmda strax næstu vertíð (1937) þótt
ársetning sjóðstofnunarinnar sé ekki fvrr en
tveimur árum síðar (1939). Þetta varð kveiki-
an að Aflatryggingasj. fvrir allt landið. Fjórð-
ungsþing Vestfiarða tók hugmyndina unp °%
þaðan kom hún inn á Fiskibing og 1949 sam-
þvkkti Alþingi lögin um hlutatryggingasjóð,
sem síðan 1962 heitir Aflatryggingasjóður.
Annar mesti sjóður sjávarútvegsins, Fisk'
veiðisjóður, efldist einnig verulega fvrir frum-
kvæði Fiskifélagsins. Sjóðurinn var miög van-
megna til að sinna hlutverki sínu, þar til Fiski-
þing gerði sambvkkt um, að hluti af útflutn-
ingsgjöldum sjávarafurða yrði látinn renna 1
bennan sjóð og á móti kæmi framlag frá rik-
inu. Þessi tillaga varð svo að lögum. Þa
væri vissulega verðugt viðfangsefni fvrl'
Fiskifélagsmenn að tína saman hversu mörg
mál, sem til hagsbóta horfðu fvrir siávarút-
veg landsmanna hafa fyrst verið borin fram
á Fiskiþingum. Slík samantekt gæti orðið ti
þess, að landsmönnum yrði liósara en _eha'
hvílíku meginhlutverki Fiskifélagið og Fiak1"
þing hafa gegnt í sjávarútveginum allt fra
stofnun félagsins 1911.
Það liggur í hlutarins eðli, að Fiskibuv
hafi verið og verði alltaf breiðasti umraeðu
vettvangur sjávarútvegsins. Þar koma sama11
flestir þeirra, sem vita gerzt hvar skórm
kreppir, hvaðanæfa af landinu, og þeir m»
hver öðrum af þekkingu og reynslu, hver ur
sínu byggðarlagi. Allir hafa þeir brotið hel
ann um úrræði og á þingunum bera þeir salTI,
an bækur sínar og gera tillögur, sem byggia-
á þeirri víðtækustu revnslu og þekkingu, se
völ er á í landinu.
284 — ÆGIR