Ægir - 01.01.1979, Page 29

mörkunum á næsta ári, til að draga úr sókn þess hluta
fiskiskipaflotans, sem stundar þorskveiðar. ef halda á
þorskafla nálægt þeim viðmiðunarmörkum, sem lagt
hefir verið til að undanförnu, samanber samþykkt 36.
Hskiþings og aðalfundar L.. Í.Ú. 1977 um hámarks þorsk-
afla á árinu 1978.
Þingið álítur, að veiðistöðvanir, eins og beitt hefir
verið, komi réttlátast niður á hina ýmsu útgerðaraðila
og skapi minnst vandamál í þeim byggðarlögum. sem
byggja afkomu sína á vinnslu aflans. Það er algjör-
lega andsnúið því, að hugsanlegum veiðitakmörkunum
verði beitt með ,,kvóta“-skiptingu eða aflatakmörkunum
á veiðiskip.
Þingið er samþykkt skyndilokunum, sem beitt hefir
verið vegna mikils smáfisks í afla togskipa og hvetur
til, að þeim verði beitt eftirleiðis.
Að lokum leggur þingið áherslu á, að þær afla- og
veiðitakmarkanir, sem beitt verður á næsta ári. verði
kunngerðar í ársbyrjun. svo að hægt sé að skipuleggja
veiðar og vinnslu með tilliti til þeirra.
Flutningur hráefnis milli byggðarlaga.
Þar sem komið hafa upp raddir um, að afla fiskiskipa
verði dreift til framleiðslusvæða eftir atvinnuástandi á
hverju svæði, telur 38. Fjórðungsþing fiskideildanna á
Vestfjörðum, að slík miðlun verði að gerast meðal aðila
mnan sjávarútvegsins. en að ríkisafskipti séu bæði óþörf
og óheppileg í þeim efnum.
Bendir þingið á, að miklum vandkvæðum vrði háð. að
manna þau skip, sem ættu að landa fjarri heimahöfn.
svo að skipverjar fengju ekki notið samningsbundinna
leyfa og öll þjónusta við skipin er að jafnaði tengd
akveðnum þjónustuaðilum í heimahöfn þeirra.
Hráefnisskipti milli vinnslustöðva í nálægum byggðar-
lögum hafa aukizt verulega á seinni árum til hagsbóta
f.vrir alla aðila, og telur þingið, að leggja eigi áherzlu
á að auka þau í framtíðinni.
Lokaorð
Hér haf nú verið raktar þær tillögur um stjórnun
fiskveiða, sem komið hafa fram frá þessum fjórum lands-
hlutum. Og þótt þær geti ekki verið samhljóða vegna mis-
munandi hagsmuna hinna ýmsu byggðarlaga, fer ekki á
milli mála að þær koma frá mönnum reynsluskóla lífsins
r'kari þeim stjórnfræðingum og spámönnum. sem ein-
hvern tíma villtust út í frumskóg kerfisins og eru þar á
sveimi í þoku reiknilíkana og slíkra fræða. Margt bendir
nu til, að sóknarþol íslenska þorskstofnsins sé meira en
nllnýtt. Hugmyndir koma hér fram hvernig takmörkun
'erði beitt. En það þarf vissulega að huga að fleiru
L“n aflatakmörkunum þorskstofninum til framdráttar. Er
1 d. næg aðgæsla sýnd við notkun smáriðinna varpa við
ttekju-, humar- og spærlingsveiðar á grunnu vatni? Það
cru óhugnanlegar þyngdartölur sem út koma þar, sem
til dæmis rækjuvarpan lendir í seiðadrápi, þegar að þær
eru reiknaðar til nýtanlegs aldurs. Allir eru sammála um
að hafa hámarksafla á þorskveiðum og það á að veiða
þorskinn í hagkvæmustu veiðarfærin, sé hægt að sanna
að hráefninu sé ekki spillt. Þess vegna væri það of-
stjórn. ef banna ætti flotvörpuna. Árið 1977 voru fiski-
bátar alls 837 talsins. Það væri neyðarúrræði að setja
aflakvóta á hvern bát. Þetta væri vanstjórn. Við erum
veiðiþjóð. Slíkar aðgerðir væru misþyrming á íslendings-
eðlinu, þar sem einstaklingar yrðu skildir eftir eins og
tilhöggvin tré í skógi.
Nú virðast líkur á, að loðnuveiðar verði takmarkaðar
og er það eflaust rétt, þó menn viti næsta lítið um
stofnstærðir og innbyrðis ástand í náttúrunni, það er
baráttuna um fæðuna. þar sem sá stóri étur þann minni.
T.d. ört vaxandi síldarstofn gæðir sér á nýhrygndum
loðnuhrognum og vaxandi ýsustofn gerir það sama við
síldina. Þá vaknar sú spurning hvenær á að takmarka
veiðarnar. Á að takmarka síðari hluta árs, þegar nýting
hráefnis er e.t.v. 30%, eða fyrri hluta árs, þegar nýtingin
er 20%? Eða á að drýgja hráefnisverðið þegar hrognin eru
nothæf í frystingu? Ef litið er til reynslu s.l. sumars með
veiðar og vinnslu hljóta allir að vera sammála um að
hefja alls ekki veiðar við sömu aðstæður fyrr en 10.
til 15. ágúst. Þarna væri kominn nokkur takmörkun.
Verðlagningin gæti verið eitt virkasta stjórnunaraflið.
Það færi illa ef munur á hráefnis- og afurðaverði loðn-
unnar yrði það lítill að það hefti þær endurbætur til
betri nýtingar hráefnis og lengingar vinnslutímans, sem
flestar verksmiðjur standa nú í, og er ein forsenda til
að halda velli í hinni hörðu samkeppni við viðmiðendur
okkar. Fullsannað er nú að verulegur hluti loðnuflotans
getur stundað kolmunnaveiðar, bæði með eins og tveggja
báta vörpu, sé hægt að greiða það hráefnisverð sem til
þarf. Ýmsar nágrannaþjóðir okkar binda miklar vonir við
þessar veiðar eftir reynslu seinustu ára og því skildum
við ekki gera það líka og með tilliti til þess að í mörgum
tilfellum sækjum við 5-10 sinnum styttri vegalengd á
miðin. Þeir sækja oft um 600 sjóm. frá sínum heima-
höfnum. Jákvæðasta er þó við kolmunnaveiðarnar, eins
og reyndar djúprækjuveiðarnar. að þar veiðist ekkert
ungviði bolfiska. Full ástæða væri því til að semja við
Færeyinga um kolmunna. gegn kolmunna að sama
magni.
Ánægjuleg tíðindi eru að nú er íslenska sumargotsíldin
í örum vexti. En það er ekki jafn ánægjulegt að fylgjast
með hvernig framkvæmd veiðanna er vegna stjórnunar
og verðlagningar. Þar er allt of mörgum skipum beitt
og það er hrópleg vitleysa að láta menn henda dauðri
síld úr nótum sínum, afgöngum frá leyfilegum kvóta,
ef til vill eins mikið og þeir máttu hirða. Þetta er
óstjórn.
Þingforseti, ég legg tillögur fjórðungsþingmanna hér
fram sem umræðugrundvöll. Ég legg svo til að umræðum
loknum verði málinu vísað til sjávarútvegsnefndar.
ÆGIR — 17