Ægir - 01.01.1979, Side 45

til Japans fiskafurðir fyrir um 50 millj. n.kr. árlega.
cn gera nú ráð fvrir að auka þennan útflutning um a.nt.k.
409r á næsta ári. Verðlag á sjávarvöru er yfirleitt rnjög
hátt i Japan. og á einstöku tegundum. s.s. rcyktum iax.
rækju og túnfiski er það ævintýralegt.
Væri það ekki góð hugmynd ef einhver setti í gang
tölvu og keyrði út. til gamans, hve mikið loðnuflotinn
mvndi hafa getað veitt á tímabiiinu frá því að loðnu-
veiðibannið gekk í gildi og fram að Þorláksmessu? En
þá voru flestir bátarnir vanir að hætta. Þeir eru vafalaust
ekki svo fáir milljónatugirnir sem þjóðarbúið tapaði í
útflutningsverðmætum á þessum 8 dögum, sem flotinn
hefði vafalítið mokveitt. þar eð koppalogn var um allan
sjó þennan tíma og lengur. eftir mikinn óveðurskafla
sem varði helftina af fyrra helming mánaðarins. Það er
sjálfsagt að stöðva veiðskap á tilteknum fisktegundum
þegar sannanlega er um ofveiði að ræða. en það verður
að teljast forkastanlegt að gera það á þeim tíma þegar
hver einstakur fiskur gefur af sér langsamlegast mestar
og bestar afurðirnar. en eftir 10. janúar er fitumagn
loðnunnar þegar farið að falla. Ef stöðvað er vegna
friðunar. verður að velja tíma í samráði við menn sem
sérþekkingu hafa á því sviði.
Viktunarsamstæðan. sem mvndin er af er tölvustýrð
og velur saman ntismunandi þyngdir. þar til tilætlaðri
heildarþyngd er náð. Á öðrum enda samstæðunnarer lítill
tölvu komið fyrir. og stjórnar hún viktuninni fljótt og
nákvæmlega, og ef nauðsyn krefur. getur hún borið
saman yfir 1000 mismunandi stærðir á innan við 1 10 úr
sekúndu. þar til rétt þyngd í pakkann er fundin. Eitt
af þeim vandamálum. sem fiskvinnslufyrirtækin hafa átt
við að glíma er ónákvæm viktun. en hvcrt 1% í yfir-
vikt á kg. gerir hátt í milljarð króna tap hjá hrað-
frystiiðnaðinum. miðað við heildarútflutning.
Óhætt er að fullyrða, að ekkert fyrirfinnst í þessari
viktunarsamstæðu. sem ekki má hanna og framleiða hér
a landi, en að undanförnu hefur Verkfræði og raun-
vísindastofnun Háskólans staðið fyrir rannsóknum og til-
raunum á þessu sviði. Viktunarsamstæðan sem hér um
ræðir, er framleidd í Englandi og mun kosta í kringum
h0 milljónir króna.
•
Frá því að útfærsla landhelgi flestra strandríkja heims
i 200 mílur tók gildi. hafa alþjóðleg viðskipti með
fiskafurðir aukist gífurlega og fiskvcrð hefur haldið áfram
að stíga. Margar tegundir sjávarvöru cru þegar orðnar
það dýrmætar fyrir seljandann og eftirsóttar af kaup-
sndanum. að hin hefðbundnu flutningatæki sem notuð
hafa verið til að koma fiskinum á markað eru oft ekki
'engur fullnægjandi. og þær tegundir sjávarvöru sem
tilheyra hæstu verðflokkunum eru því fluttar flugleiðis.
°8 er þetta sérstaklega algengt á milli Bandaríkjanna og
Japans. •
Eftirspurn eftir fiskiskipum hefuraukist mikið í Banda-
ríkjunum og eru þær skipasmíðastöðvar sem fást við
smíðar á fiskiskipum upppantaðar langt fram í tímann.
Bandarískum skipasmíðastöðvum til láns eru í gildi
lög frá árinu 1916. sem banna að fiskiskip stærri en
5 rúmlestir séu smíðuð annarsstaðar en þar í landi, sé
þeim eingöngu ætlað að stunda veiðar við strendur
Bandaríkjanna. Vélar og tæki má aftur á móti kaupa
hvar sem er. Mættum við íslendingar taka Bandaríkja-
menn okkur til fyrirmyndar í þessu máli og setja svipuð
lög. og þó fyrr hefði verið. Það verður að teljast hið
mesta óráð og ólán að láta aðrar þjóðir smíða fvrir okkur
fiskiskip, verkefni sem við erum sannanlega vel færir
um að gera sjálfir, og eru það yfirleitt betri skip sem
smíðuð eru hérlendis, með frágangi sem hæfir okkar að-
stæðum betur en nokkrir aðrir eru færir um að skila af sér.
Komin er út á \egum O.E.C.E). önnur útgáfa orða-
bókar. sem inniheldur nöfn og hugtök um flestalla fiska
og fiskafurðir á fimmtán tungumálum. þar með talið á
íslensku. auk vísindalegra nafna (latínu). Nafn bókar-
innar á ensku er ..Multilingual Dictionary for Fish and
Fish Products". Bók þessi er í raun miklu meira en orða-
bók. þar sem yfirgripsmiklar tilvísanir gera hana að dýr-
mætri uppsláttarbók. en hún ersamin oggefin út með það
fyrir augum. að liðka fyrir og auðvelda alþjóðleg sam-
bönd og viðskipti í sjávarútvegi. Þeirsem unnu að samn-
ingu á íslenska hluta bókarinnar voru: Már Elísson,
fiskimálastjóri. Jón Jónsson forstjóri Hafrannsókna-
stofnunar. dr. Sigurður Pétursson. gerlafræðingur og
Valgarð Ólafsson. sölustjóri hjá S.Í.F. Bókaforlag
..Fishing News Book Etd.“ sér unt útgáfu og dreifingu
á hókinni. -B.H.
ÆGIR — 33