Ægir - 01.11.1979, Blaðsíða 39

raunir miða að því að kanna mismunandi öran
samdrátt sóknar að þessu marki.
4. I septemberhefti Ægis er grein eftir dr. Einar
Júlíusson eðlisfræðing þar sem hann gerir
grein fyrir reiknilíkani er hann hefur gert af ís-
lenskum botnfiskveiðum. Reikningar þessir eru
töluvert öðru vísi uppbyggðir en bæði mínir og
annarra þeirra, sem hér er getið. Fyrst fjallar
Einar um þá sókn, er skili hámarksafla við jafn-
vægisástand, en síðast lítillega um aðlögun að
þessu marki. Sóknarmynstur (fiskveiðidánar-
stuðlar) tekur mið af botnvörpuveiði og því að
möskvastærð geti fullkomlega aðgreint aldurs-
hópa. Mælikvarði Einars á sókn er því ekki að
öllu leyti sambærilegur við minn. Þá er útgerð-
arkostnaður einhlítt talinn í beinu hlutfalli við
þá flotastærð, sem haldið er til veiða. Sumpart
má segja að forsendur Einars séu einfaldari en
mínar, en á hinn bóginn gengur Einar lengra að
þvi leyti að hann leitast við að umreikna sókn í
flotastærð, en miðar þar að vísu eingöngu við
togara. Eins og þegar hefur verið sagt er allerfitt
að bera niðurstöður Einars saman við minar og
aðrar skildar. Engu að síður virðist ljóst að Ein-
ar telur að stefna eigi að enn meiri samdrætti
sóknar en ég.
5. Ragnar Árnason hagfræðingur vinnur að
doktorsritgerð í fiskihagfræði, þar sem m.a. er
fjallað um hagkvæma sókn i íslenska botnfisk-
stofna. Beitir hann mjög svipuðum útreikning-
um og hér hafa verið kynntir. Ragnar telur
æskilegt að minnka sókn í þorskinn enn meir og
örar en hér er lagt til. Skýringar á því er að leita
i nokkuð öðrum forsendum um kostnaðar-
þætti, svo sem varðandi stofnkostnað flota, en
einnig eru friðunaraðgerðir taldar geta orðið
öllu markvissari en ég leyfi mér að búast við, en
Ragnar miðar friðun við algera friðun yngstu
árganganna (að vali reiknilikansins) en að öðru
leyti svipað mynstur fiskveiðidánarstuðla og
verið hefur. Þessi athugasemd á reyndar einnig
við um aðferðir Rögnvalds Hannessonar og
Einars Júlíussonar.
Athugasemd
Þau línurit, sem hér eru sýnd, eru ekki fyllilega
sambærileg við samskonar myndir er höfundur
sýndi á ráðstefnu Raunvísindastofnunar og birtar
voru í Morgunblaðinu 23. júni s.l., þar semforsend-
ur hafa verið endurskoðaðar og færðar til sam-
rasmis við nýjustu upplýsingar um ástand þorsk-
stofnsins.
VIÐAUKI
Yfirlit yfir tölulegar forsendur.
1. Líffræðilegar forsendur.
1.1 Stofnstærð í ársbyrjun 1978.
Aldur Fjöldi
ár (millj. fiska)
1 220
2 146
3 272
4 81
5 144
6 54
7 22
8 10
9 2
10 1
11 0,3
12 0,1
(Tölur um fjölda 1 og 2ja ára fiska miðast við á-
ætlaðan fjölda, þegar 3ja ára aldri er náð).
Heimild: Sigfús A. Schopka. Hafrannsókna-
stofnun.
1.2 Náttúrlegur dánarstuðull: 0,2 á ári fyrir 3ja ára
fisk og eldri.
Heimild: Þessi dánarstuðull hefur verið not-
aður um árabil bæði af Hafrannsóknastofnun
og Alþjóðahafrannsóknaráðinu.
1.3 Grunnsókn. I grein eftir Sigfús A. Schopka í
júlíhefti Ægis 1979 kemur fram að mat Haf-
rannsóknastofnunar á fiskveiðidánarstuðlum
þorsks undanfarin ár er sem hér segir:
Ár
Aldur 1974 1975 1976 1977 1978
2 0,01 0,00 0,00 0,00 0,00
3 0,10 0,15 0,09 0,03 0,02
4 0,35 0,31 0,30 0,25 0,20
5 0,52 0,49 0,38 0,42 0,40
6 0,42 0,61 0,57 0,41 0,50
7 0,78 0,63 0,62 0,85 0,80
8 0,92 0,99 1,09 0,89 0,90
9 0,77 1,08 0,85 1,05 0,90
10 1,02 1,28 1,01 0,84 0,90
11 1,45 1,62 1,99 0,90 0,90
12 1,13 1,93 1,17 1,66 1,00
ÆGIR — 667