Ægir - 01.11.1986, Page 29

Er hægt að fjárfesta í iðnaði
serp býr við aflabrestöðru hvoru?
I fiskmjölsiðnaði eru tarnir í 2
til 3 mánuði á ári þegar vel veiðist
°gdauðurtími á milli. Mikilvæg-
ast er að reyna að lengja vinnslu-
tírnann til þess að fjárfestingar
§eti borgað sig við núverandi
aðstæður.
Það verður mjög erfitt meðan
við höfum allar þessar verksmiðj-
Ur- Þá er spurningin hvort ekki sé
t'mabært að fækka verksmiðjun-
um og gera þær um leið full-
Eomnari og staðsetja þær á þeim
stöðum sem eru hagkvæmastir.
hað verður einnig að fækka
^ipum samfara fækkun verk-
smiðja. Það er mjög óvinsælt að
§era slíkt. Það næsta er að reyna
vera með minni þrær og vinna
aHtaf hráefnið sem ferskast. Þegar
Uráefni er safnað saman í stórar
Prær og rotvarið þá verður það að
ö|oa í ákveðinn tíma meðan rot-
varnarefnin eru að hverfa úr hrá-
efr>inu. Einnig er aðeins horft á
e,oa fisktegund sem er loðna,
e|ðitími hennar er ekki nema 6-
tT|ánuðir á ári þar af er aðeins
arðvænlegt að vinna hana í um 3
^ánuði. Það er síðan spurningin
J^eð hina 6-9 mánuðina af árinu.
aar aðrar fisktegundir væri hægt
að veiða í bræðslu. Það er því
e'st að fara út í meltuvinnslu til
a 'er*gja vinnslutímann.
Hverjir eru helstu möguleikar í
■ ^jölsiðnaðinum f framtíð-
'nnj?
, Helstu möguleikarnir verða
fe'r að framleiða gæðamjöl og
I.ra inn á meiri sérhæfingu.
e u8sa þá um mjöl til loðdýra-
ls °g sem fiskafóður, jafnvel
, nota h I uta af því sem gæl udýra-
l Ur- En til að það verði hægt
arf að gera fleiri tilraunir.
S|., lskmjölsverksmiðjur sem
ar eru ekkert annað en hreinn
. 8 ðeinn efnavinnsluferill. Sá fer-
efur ekki þróast eins og ann-
ÚTFLUTNINGUR EFTIR AFURÐAFLOKKUM
1985
FISKVEIÐAR
76,9%
LANDBÚNAOUR
1,4%
IÐNAOUR
20,3%
ANNAÐ
1,4%
ars staðar, það er að segja að ekki
hefur átt sér stað sama þróun,
sem orðið hefur í efna- og mat-
vælaiðnaði.
Gera verður breytingar á verk-
smiðjunum þannig að hægt sé að
framleiða í þeim gæðamjöl.
Hver hefur orðið þróun þessara
mála hjá nágrannaþjóðum
okkar?
Tökum til dæmis Danmörku.
Þar hefur verksmiðjum fækkað
um helming. Þá hefur vinnslutím-
inn lengst um ríflega helming og
eru þær komnar upp í 150-250
vinnsludaga á ári, sem hefur það
í för með sér að fjármagnskostn-
aðurinn dreifist á miklu fleiri
tonn.
Það er hæpið að við náum
þeim, því verksmiðjurnar okkar
eru flestar litlar og fá því lítinn
hluta af heildaraflamagninu. Fjár-
festingar í dýrum tækjabúnaði, til
að ná sama árangri sem Danir og
Norðmenn hafa náð í dag, yrðu
þeim ofviða. Það verður því að
breyta fáum verksmiðjum og þá
þeim sem best eru staðsettar, en
láta hinar starfa áfram á meðan
þær endast.
Hvað um þá fullyrðingu að
markaðurinn vilji betri vöru?
Þetta fóður og hráefni sem
verið er að tala um, væri vel hægt
að nýta sem fyrsta flokks hráefni í
rétti til manneldis og eins í fóður
fyrirfiska og loðdýr, en ekki síður
fyrir gæludýr. Vitað er að mark-
aðurinn fyrir gæludýr er gífurlega
stór, t.d. er markaður fyrir um 5-
10 milljón tonn í Evrópu einni.
Það væri hægt að beina stórum
hluta af þessari tegund afurða
sem við erum með hér beint inn
á þann markað. í fiskeldi og loð-
dýraeldi er verið að tala um að
fara upp í framleiðslu á 20 þús-
undum tonna af laxi hér á landi
eftir 10-15 ár. í þessi 20 þúsund
tonn af laxi þarf hvorki meira né
minna en 120 þúsund tonn á ári
af fóðri, þannig að hér er um að
ræða allverulegt magn. Ef litið er
til Norðmanna þá stefna þeir á að
fara upp í 120 þúsund tonn af laxi
á næstu 5-10 árum. Þá þurfa þeir
um 700 þúsund tonn af fiska-
fóðri. Fóður vantar líka fyrir loð-
dýraeldi, um 100 þúsund tonn á
ári í Noregi. Norðmenn hafa líka
séð Finnum og Svíum fyrir hluta
ÆGIR- 669