Ægir - 01.11.1986, Síða 30

ms'tonn FISKAFLI 1942-1985 Ws
af fóðri sem þeir þurfa. Finnar
nota um 700 og Svíar nota um
500 þúsund tonn á ári þannig að
þetta eru um 1,2 milljón tonn
bara í loðdýr hjá þessum tveimur
þjóðum. Af þessu fóðri er um
70% einhverskonarfiskmeti, það
er um 800 til 900 þúsund tonn á
ári. Þegar þetta er tekið saman
sést að það þarf mikið að fóðri á
hverju ári. Fiskmjöl og lýsi auk
meltu, eigaeftiraðauka hlutdeild
sína í þessum markaði með fram-
leiðslu gæðamjöls og meltuaf-
urða.
Af nýjum mörkuðum ber því
laxeldi og loðdýrafóður hæst.
Þessir markaðir eiga enn eftir að
stækka og það má búast við að
sjá það á næstu árum að eftir-
spurn eftir gæðamjöli á eftir að
aukast bæði fyrir laxeldi hér á ís-
landi, í Noregi og í Færeyjum.
Það er ekki bara markaður hér í
næstu löndum sem við þurfum að
fylgjast með heldur á sér stað
mikill uppgangur í fiskeldi í Asíu
og þar mun þurfa mikið fóður á
næstu árum.
Er ekki hægtað framleiða gæða-
mjöl með núverandi búnaði?
Nei, ástæðan er sú að verk-
smiðjur okkar eru með eldþurrk-
un á mjöli. Ókostir eldþurrkaðs
mjöls eru fyrst og fremst að við
eldþurrkun kemst olíulogi í beina
snertingu við loftið sem leikur um
mjölið, þannig að snefilefni kom-
ast í það. Einnig er hráefnið sem
unnið er úr ekki nógu gott. Það er
ekki hægt að framleiða neina
gæðavöru úr hráefni sem er
byrjað að skemmast áður en það
er unnið.
Ef litið er á það sem er að gerast
í Noregi og Danmörku og mjölið
okkar borið saman við gæðamjöl
þar, þá er stærsti kosturinn hve
hráefni þeirra er gott. En hér
kemur fleira til því þar eru flestir
með óbeina þurrkun (gufu- og
loftþurrkun). Helstu kostir gufu-
þurrkara eru að þeir fara vel með
próteinsamböndin í hráefninu.
Ástæðan fyrir því er að í gufuþurrk-
urum er lengri dvalartími í þurrk-
ara við lægra hitastig á móti styttri
dvalartíma við hærra hitastig í
eld- eða loftþurrkara.
Hver verður þróun í sam-
keppni við jurtaa furðir í nánustu
framtíð?
Þegar talað er um jurtaafurð,
þá er aðallega átt við jurtaolíu,
þ.e. soyaolíu og pálmaolíu.
Verðið á þessum afurðum hefur
löngum verið hærra en á búklýsi.
Þar er átt við verðmismun upp á
um 20% og sú verðlækkun sem
átt hefur sér stað á búklýsi okkar
er einfaldlega vegna þess að
framleiðsla jurtaolíu hefur aukist
um 20% síðustu fimm árin og
samkeppni því aukist. Það má
því varla búast við að sjá verulega
verðhækkun á fiskilýsi á næst-
unni.
Ef hins vegar fiskmjöl og korn
er borið saman þá er þessi saman-
burður ekki eins óhagstæður,
fiskmjöl verður fyrst og fremst
notað sem fiskafóður í náinni
framtíð en jurtamjöl eða korn-
mjöl verður ekki notað sem fóður
fyrir fiskeldi, en mun auka hlut-
deild sína sem skepnufóður.
En er orðið nokkuð svigrú'11
fyrir hækkun á hráefnisverði?
Það er ekki að vænta lækkunar
á tilkostnaði við verksmiðjurnah
sérstaklega ef fjárfest verður 1
nýjumbúnaði.
Hækkun á hráefnisverði yröJ
samfara því að hærra verð feng'-ý
fyrir afurðirnar. En við fáum ekki
hærra verð fyrir afurðirnar okka
nema við vöndum betur til frarn
leiðslunnar, sem krefst þess aftu
að hráefnið sem tekið er á mo
verði betra en það er í dag.
Fiskmjölsverksmiðjur hafa ve ^
ið gagnrýndar fyrir mengun
umhverfinu. . t
Fiskmjölsverksmiðjur hafa a
verið Iitnarfrekar illu auga söku
þess að það kemur illa lyktan
mökkur upp úr skorsteinunui •
Mökkurinn er aðallega vatnsgu .
en það fara ýmis óæskileg e ,
með gufunni út í loftið. Það ^
eiga von á því að í kjölfar þess ^
skipta um vinnsluferil og eins P
670-ÆGIR