Ægir - 01.10.1991, Blaðsíða 16

516
ÆGIR
10/9*
Þegar litið er á sókn Hulltogara
á íslandsmið á tímabilinu 1951-
1976 í heild verður Ijóst, að hún
var mest og árangursríkust á
árunum 1951—1960. Eftir 1966
stórminnkaði sóknin skyndilega
jafnframt því sem ferðum togar-
anna á önnur fjarlæg mið, einkum
í Hvítahafi og við Norður-Noreg,
jókst. Stóð svo fram um 1971 er
ferðum á íslandsmið tók að fjölga
á ný. Eftir 1972 dró hins vegar úr
sókninni vegna útfærslu fiskveiði-
lögsögunnar og minnkaði hún
síðan ár frá ári uns breskir togarar
hættu endanlega veiðum við
ísland 1. desember 1976.
II
Víkjum nú sögunni að afla Hull-
togara á íslandsmiðum á árunum
1951-1976 og verðmæti hans.
Hvort tveggja er sýnt í töflu III.
Lítum nú nokkru nánar á þessar
tölur. Samanburður við töflu II
sýnir að samræmi er á milli ferða-
fjölda og heildarafla og þarf það
engum að koma á óvart. Skip-
stjórar sneru yfirleitt ekki tóm-
hentir heim, nema kannski ein-
stöku landhelgisbrjótar sem
gripnir voru, og því var eðlilegt að
aflinn yrði þeim mun meiri sem
ferðirnar voru fleiri. Þannig er
samræmið á milli sóknarmagns og
heildarafla eðlilegt. Miklu minna
samræmi er á hinn bóginn á milli
Tafla III. Afli og aflaverðmæti Hulltogara á íslandsmiðum 1951-1976. Meðal- Afli Verð- verð £ Ár (tonn) mæti (£) (tonn)
1951 61.141 2.597.373 42.481
1952 54.643 2.287.042 41.854
1953 98.176 3.842.624 39.140
1954 99.228 4.516.277 45.514
1955 72.364 3.544.411 48.980
1956 55.342 3.429.367 61.967
1957 85.056 4.952.011 58.220
1958 92.353 5.292.429 57.306
1959 72.204 4.482.465 62.080
1960 71.740 4.653.076 64.860
1961 74.716 5.105.684 68.334
1962 67.981 4.325.618 63.629
1963 75.014 5.195.279 69.257
1964 78.566 6.120.422 77.901
1965 82.220 6.396.217 77.793
1966 60.612 4.565.101 75.316
1967 66.384 4.512.932 67.982
1968 50.911 3.189.502 62.648
1969 40.180 2.777.231 69.119
1970 46.323 4.272.563 92.234
1971 76.592 8.746.474 114.195
1972 65.540 9.403.612 143.478
1973 52.111 11.331.831 217.455
1974 42.921 8.651.785 201.574
1975 32.068 7.618.897 237.585
1976 19.163 6.712.638 350.291
Samt. 1.693.549 £ 136.022.861
Heimild: Stats. 1951-1976.
„Sf. Andrews" skipakvíin í Hull, var reist 1883 og lögð niður 1975.
meðalafla í veiðiferð og heildara
ans. Það hlýtur einnig að telja5
eðlilegt þar eð þessir tveir þættir
byggðust að verulegu leyti 3
ólíkum forsendum. Meðalafli 1
veiðiferð réðst öðru fremur af f|S 1
gengd og er því nokkur m*1
kvarði á áhrif sóknarinnar á fis
stofnana. Þær tölur gefa því sV'P
aðar upplýsingar og tölur um a
á hverja sóknareiningu, þótt e'
séu þær jafn nákvæmar. Á sarna
hátt geta þessar tölur gefið okka
nokkra mynd af afkomu útgerða*
innar: þeim mun minni sen1
meðalaflinn í hverri ferð var, þein1
mun meira hlaut hlutfallslegur *
kostnaður að verða. Á heildara ^
ann má líta sem „brúttó" árangfi
af sókninni, en þegar hann j°
þráttfyrir minnkandi afla á sókna^
einingu og minnkandi meðala ‘
veiðiferð, benti það til þess
fiskstofnarnir væru á undanha
og að meira væri veitt af un®
en áður. Minnkandi afli á sl
hluta 7. áratugarins sýnir svo e
verður um villst, að þá var
nærri fiskstofnunum gengið
heildaraflinn minnkaði meira
sem nam samdrætti í sókn. .
í fyrri kafla var þess get'
útfærsla íslensku fiskveiðilög5^
unnar í fjórar sjómílur árið
virtist lítil áhrif hafa haft a 5^jn5
togaranna hér við land, en ^
vegar væru áhrif útfærslunnar * ^
sjómílur miklu greinilegri-
máli gegnir um aflann-
minnkaði ekki við utrae vjg
1952, heldur jókst í samrænll958
aukna sókn. Á árunum efi,r , |ut.
minnkaði aflinn hins vegar og
fallslega mun meira en sU n n-
má hafa það til marks un1 - að
semi útfærslunnar, þótt lj°s
þá þegar var fiskstofnunum ^.{a.
að hnigna. Sama máli en
skuld um árin 1973-1 ^
aflaaukninguna, sem varftverU'
unum 1971-1972, mátti a° 0
legu leyti rekja til þorskgan ^
Grænlandi og ufsagangn3'