Tímarit lögfræðinga - 01.11.1974, Qupperneq 10

ekki rétt til veikindaleyfis frá starfi, að börn þeirra veikist. Það er
hins vegar spurning, hvort öll sanngirni mæli ekki með því, að leyfi sé
veitt í slíkum tilfellum. Einnig greiðir það götu þeirra inn á vinnu-
markaðinn, sem búa við félagslega erfiðar aðstæður að þessu leyti.
Sú skylda hvílir á starfsmanni, sem er frá vinnu sakir veikinda, að
tilkynna vinnuveitandanum um veikindin svo fljótt sem verða má.
Sönnunarbyrðin varðandi veikindi hvílir á starfsmanninum. Sam-
kvæmt 5. grein laga nr. 16/1958 skal launþegi sanna veikindi sín með
læknisvottorði, ef vinnuveitandi krefst þess. Um ríkisstarfsmenn gildir
hins vegar reglugerð um orlof og veikindaforföll starfsmanna ríkisins
nr. 87/1954. Þar er að finna sömu meginreglu, en skv. 5. gr. er það
yfirboðari starfsmannsins, sem ákveður, hvort læknisvottorðs skuli
krafist. Vottorð skal vera frá trúnaðarlækni hlutaðeigandi stofnunar,
ef þess er óskað. Samkv. 3 .mgr. er starfsmanni hins vegar skylt að
sanna veikindi sín með læknisvottorði, ef starfsmaður kemur ekki til
starfa sökum veikinda meira en 10 veikindadaga samfleytt.
Spurning getur verið um það, hvort vinnuveitandanum sé skylt að
bæta hvers konar veikindi. Skv. 5. grein dönsku starfsmannalaganna
(funktionærloven) er vinnuveitandanum ekki skylt að greiða laun í
veikindum, sem starfsmaðurinn sjálfur hefur valdið með ásetningi eða
stórkostlegu gáleysi (sjá Dansk Funktionærret eftir H. G. Carlsen,
bls. 99—101). 1 íslenskum lögum er ekki að finna ákvæði um þetta
atriði, en vafalaust er, að vinnuveitanda er ekki skylt að greiða laun
í veikindum, sem starfsmaður veldur með ásetningi. Ef ætti að und-
anskilja veikindi, sem stafa af gáleysi starfsmannsins, hefði hins veg-
ar þurft um það skýr ákvæði í lögum. Þannig mun vinnuveitanda skylt
að bæta veikindi af völdum umferðarslyss, sem starfsmaðurinn hefur
valdið með gáleysislegum akstri, eða vegna slysa, sem rætur eiga að
rekja til hættulegra tómstundaiðkana.
Samkvæmt 4. gr. laga nr. 16/1958 skulu starfsmenn þeir, sem lögin
ná til, eigi missa neins af launum sínum fyrstu 14 daga eftir að þeir
forfallast frá vinnu sökum sjúkdóma eða slysa. Starfsmenn eiga ekki
aðeins rétt á föstum launum í veikindum, heldur einnig þeirri yfir-
vinnu, sem þeim hefði borið, ef ekki hefði til veikindanna komið, sbr.
Hrd. 39. bindi bls. 67. Þar voru málavextir þeir, að stefnandi, sem
vann við akstur bifreiðar, veiktist, og var annar maður fenginn til að
aka bifreiðinni í forföllum hans. Stefnandi reisti kröfur sínar á 4. gr.
framangreindra laga og taldi, að stefnda bæri að greiða sér laun fyrir
þær vinnustundir, sem unnar voru, meðan hann var veikur, þ. á m.
fyrir eftirvinnu- og næturvinnustundir, sem voru unnar á þeim tíma.
136