Tímarit lögfræðinga - 01.12.1985, Page 47

Aí veUvanúi
Lára V. Júlíusdóttir hdl.:
UM RÉTT TIL LAUNA í VEIKINDUM
Eitt það mikilvægasta sem launafólk á Islandi hefur tryggt sér með
áratuga baráttu sinni eru réttindi til greiðslu launa úr hendi atvinnu-
rekenda í veikindum.
Fyrst í stað var samið um þessi réttindi í kjarasamningum verka-
lýðsfélaga, og var þessi réttur takmarkaður við ákveðið ráðningarform
launamanna og gekk mjög skammt.
Með lögum nr. 16/1958, um rétt verkafólks til uppsagnarfrests frá
störfum og um rétt þess og fastra starfsmanna til launa vegna sjúk-
dóms- og slysaforfalla, er þessi réttur tryggður. Ákvæði um þetta
hafði þó verið í lögum um almannatryggingar nr. 50/1946, en það
náði einungis til fastra starfsmanna.
Á árinu 1979 voru síðan sett lög í kjölfar kjarasamninga, lög nr. 19/
1979 um rétt verkafólks til uppsagnarfrests frá störfum og til launa
vegna sjúkdóms- og slysaforfalla. Með þeim lögum var sá tími sem
launafólk skyldi fá laun greidd vegna sjúkdóms- og slysaforfalla veru-
lega lengdur frá því sem var í eldri lögum, en jafnframt höfðu kjara-
samningar aukið réttinn töluvert. Það nýmæli er einnig að finna í
þessum lögum að launþegum er tryggður réttur til 3 mánaða dagvinnu-
launa vegna vinnuslysa og atvinnusjúkdóma til viðbótar áunnum veik-
indarétti.
Nokkuð hefur reynt á túlkun laganna frá 1958 fyrir dómstólum svo
og laganna frá 1979, þar sem ákvæðin eru ekki mjög ítarleg og tilvikin
sem upp koma fjöldamörg, sbr. Hrd. 1966:236, 1960:332, 1968:67,
1983:635, 1975:145, 1984:439 og loks dómur Hæstaréttar frá 4. októ-
ber 1984 (1984:1057) í málinu Árni Jóhannesson gegn Guðmundi Helga-
syni, en þann dóm hef ég hér valið að reifa og vekja athygli á. Fjallar
hann um það hvernig með veikindarétt skuli fara þegar fólk vinnur á