Árbók Háskóla Íslands - 01.02.1940, Síða 57

55
III.
Örlög vor búa í timans djúpa dökkva, —
djarft skal þó áfram sækja’ og hika eigi.
Sannleikans blys skal aldrei, aldrei, slökkva,
okkur það lýsi’ á komandi’ alda vegi.
Skilningsins, viljans, lijartans helga þrenning
böndum skal saman taka’ um giftu þjóðar.
Þróist og dafni’ um aldir íslenzk menning,
efli’ hana’ og verndi heilladísir góðar.
Ræða rektors.
Nú hófst athöfnin stundvislega kl. 2,30 og var henni út-
varpað. Er fyrsti þáttur hátíðaljóðanna hafði verið sung-
inn, kvaddi rektor prófessor Magnús Jónsson til þess að
stjórna athöfninni.
Síðan tók rektor háskólans, prófessor Alexander Jóhannes-
son, til máls og flutti eftirfarandi ræðu:
Hæstvirt ríkisstjórn! Virðulegu gestir! Kæru samkenn-
arar og stúdentar!
Ég býð yður hjartanlega velkomna á þessum merkisdegi
í sögu háskólans, er hin nýja og veglega bygging vor er risin
upp og verður tekin til notkunar. Vdr höfum allir vonað, að
þessi dagur yrði vor mesta fagnaðarstund frá því að háskól-
inn var stofnaður. En nú grúfir svartamjTkur örvæntingar
og hörmunga yfir öllum nálægum löndum, mestu menning-
arþjóðir heims heyja grimmilegri ófrið en veraldarsagan
kann frá að greina, og allar horfur eru á, að vestræn menn-
ing, er nú stendur á glötunarbarmi, eigi sér varla viðreisnar
von um óralangan tíma. A herðar næstu kynslóðar munu einn-
ig lagðar drápsklyfjar þessa ragnarökkurs, og enginn veit,
liver endalok verða frelsis og menningar, trúar og siðgæðis,
hinna æðstu hugsjóna hér á jarðríki. Land vort liefir dregizt
inn í þenna tröllaukna hildarleik, og margskonar raunir eru
vafalaust framundan fyrir land vort og þjóð. Spádómar völ-
unnar liafa rætzt, að „bræður munu herjask ok at hönum