Dýraverndarinn - 15.11.1916, Blaðsíða 8

88
DÝRAVERNDARINN
veikar. Af því stafar auövitaS mjög mikil sýkingarhætta fyrir
menn. Þar eru dýralæknar þvi látnir hafa sérstaklega eftirlit
meS heilsufari kúnna og láta þeir hispurslaust drepa hverja
þá kú, sem liefur berkla í júgri.
Hér á landi hefur nokkuö veriö grenslast eftir berklum i
kúm, og hefur sú rannsókn leitt i ljós aö hættan er hér marg-
falt minni, því aö af þeim kúm, sem rannsakaöar hafa veriö,
hafa aöeins 2 af hundraöi, eöa varla þaö, fundist meö berklum.
En sú hætta getur orðiö meiri, og betra aö gefa henni gætur
í tíma, enda óvíst nema meira kveöi aö berklaveiki i kúm i
þeim héruöum þar sem þær hafa ekki verið rannsakaöar af
lækni.
öllum er kunnugt, hversu erfitt er aö beita horfellislögun-
um. Varla nokkur maöur, sem drepur úr hor, vill játa þaö, aö
fóöurskorturinn, horinn, sé dauðaorsökin. Af hornum stafa
ýmsir sjúkdómar, sem svo að lokum draga skepnurnar til dauöa.
Ef dæma skal mann fyrir aö hafa drepið úr hor, veröur að
sanna aö hann hafi felt úr hor. Auövitaö má hann þar ekki
vera dómari í sjálfs sin sök, og aörir ólærðir menn geta varla
dæmt um þaö heldur. Þaö g e t u r verið svo mikill vandi aö
skera úr þvi hvort horinn er raunverulega dauöaorsökin aö
engum sé til trúandi aö dæma um það nema lærðum dýra-
lækni. Þegar um horfelli er aö ræöa, eða grunur leikur á áö
skepna hafi fallið af harörétti ætti því að vera sjálfsagöur
hlutur aö láta dýralækni koma til að dæma um þaö. Svo gæti
þá farið að dýralæknirinn sýknaöi þann, sem grunur leikur á
aö hafi horfelt, sakfella mundi hann varla, nema hann væri
viss i sinni sök. Fjáreigendur ættu því ekkert aö geta haft
á móti þvi aö dýralæknir væri kvaddur til úrskurðar um þetta.
En meöan svo er, aö eigandinn þarf ekki annað en staöhæfa,
að skepnur hafi farið úr einhverri „ótukt“, sem það og það
vorið geri vart viö sig í búfénu, enda þó að allar líkur áéu
til aö um hreinan og beinan hordauöa sé aö ræöa, er ekki von
til aö horkóngurinn sé dæmdur sekur um horfelli.
Fénaöarhúsin eru viöa að taka bótum, en viöa munu þau
enn vera svo slæm aö sýkingarhætta stafi af fyrir skepnurnar,
og vist að þau há eðlilegum vexti ungviðis og þroska. Að vísu
ætti heilbrigð skynsemi aö geta dæmt hálfopna eöa loftlausa og
dimma moldarkofa óhæfa vistarveru fyrir dýr, sem anda með
lungum og eru gædd góöri sjón. En dýralæknirinn ætti manna