Vesturland - 24.12.1960, Side 17

VESTURLAND
17
bjó Árni Böðvarsson prestur á
Eyri, ásamt konu og börnum.
Vinnuhjúin voru 5.
Á Hóli eða Staðarhóli, sem mun
hafa verið býli í Eyrartúni rétt
við norðurgafl baðstofu, bjó Guð-
rún Vernharðsdóttir, seinni kona
og ekkja séra Hálfdáns Einars-
sonar, hátt á áttræðisaldri. Hún
hafði eina vinnukonu og tökubarn
á snærum sínum.
Árið 1866 var ekki meiri byggð
á Tanganum en hér hefur verið
talin. Húsin stóðu alldreift, nema
í Saurbænum, enda höfðu menn
stórar lóðir.
stöðvaði alla, sem hann þekkti, og
byrjaði sömu söguna og sömu mót-
mælin upp aftur og aftur. Hann
sneri við vösum sínum ,til þess að
sýna þeim, að hann hefði ekkert í
þeim. Þeir sögðu við hann:
„Gamli hrekkjalómurinn þinn!“
Hann varð reiðari og reiðari, og
um leið æstari út af því ,að sér
væri ekki trúað, og hann hélt
áfram að segja söguna.
Það var komið kvöld og tími til
að fara heim. Hann fór heim með
þremur nágrönnum sínum. Hann
sýndi þeim staðinn, þar sem hann
hafði fundið snærisspottann, og
hann talaði ekki um annað alla
leiðina heim en það, sem hafði
komið fyrir hann um daginn. —
Um kvöldið fór hann um allt
Breaute-þorpið og sagði öllum sög-
una, en enginn trúði honum.
Hann hugsaði um þetta alla
nóttina. Næsta dag um klukkan
eitt skilaði Maríus Paumelle, sem
var vinnumaður hjá garðyrkju-
manni, sem Breton hét í Manne-
ville, veskinu, með öllu, sem í því
var, til Maulbreque í Manneville.
Hann sagðist hafa fundið það á
veginum, en þar sem hann kynni
ekki að lesa, hefði hann farið heim
með það og fengið húsbónda sín-
um.
Þessi frétt barst um allt héraðið
og herra Hauchecorne var sögð
hún. Hann lagði undir eins af stað
með þessar sannanir og fór að
segja söguna aftur. Nú hrósaði
hann happi.
„Það sem mér þótti verst af
öllu,“ sagði hann, „var ekki sakar-
áburðurinn í sjálfu sér, skal ég
segja ykkur, heldur það, að ég var
sakaður um það, að hafa logið.
Það er ekkert sem er eins afleitt
fyrir mann og það, að vera í
skömm fyrir að hafa logið.“
Hann talaði um þetta allan dag-
inn, við þá, sem hann hitti á veg-
inum og í drykkjukránni, þar sem
menn sátu við drykkju, og næsta
dag, sem var sunnudagur, við þá,
sem voru við kirkju, þegar þeir
komu út. Hann gekk jafnvel í veg
fyrir bráðókunnuga menn, til þess
að segja þeim frá því. Hann var
ánægður nú; en þó var eitthvað,
sem hann var ekki alveg sáttur
með, án þess að hann vissi hvað
það væri. Fólk hlustaði á hann
með glettnssvip ,og það var eins
og menn yrðu ekki alveg sannfærð-
ir. Honum fannst hann finna það,
sem þeir segðu um sig, þegar hann
heyrði ekki til.
Á þriðjudaginn í næstu viku fór
hann til markaðar í Gogerville.
Honum fannst hann mega til með
að fara þangað að segja söguna.
Malandain stóð í dyi’unum, þegar
hann fór framhjá, og byrjaði að
hlæja, þegar hann sá hann. Hvers
vegna?
Hann hitti bónda frá Criquelot
og fór að segja honum söguna, en
Hér fer á eftir skrá um þau hús,
sem nefnd hafa verið hér að fram-
an og búið hefur verið í.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
Snærisspottiim
Framhald 19. síðu.
burð sinn og hélt fast við það,
sem hann hafði sagt. Þeir skömm-
uðust heila klukustund, og svo var
leitað á Hauchecorne, eftir beiðni
hans sjálfs. Ekkert fannst á hon-
um. Loksins lét borgarstjórinn,
sem var í standandi vandræðum,
hann fara, en sagði honum um
leið, að hann ætlaði að tilkynna
yfirvöldunum málavöxtu og bíða
eftir skipun frá þeim.
Frú Thorstrup í skautbúningi,
1866.
Fréttin hafði flogið. Þegar
Hauchecorne kom út úr skrifstofu
borgarstjórans, var hann um-
kringdur af fólki og spurður spjör-
unum úr. Sumir voru alvarlegir,
sumir háðslegir, en enginn lét bera
á neinni gremju út af því, að þetta
ódæði hefði verið borið á hann.
Hann fór að segja þeim söguna af
snærisspottanum. Þeir trúðu hon-
um ekki, þeir hlógu að honum.
Hann hélt áfram og allsstaðar voru
menn að stöðva hann, og hann
iBÚÐARHÚS 1866:
í Neðstakaupstað verzlunarstjórahúsið.
Jónas Jónasson borgari y2 Aðalstræti 8
Hjálmar Jónsson kaupmaður y2
Hinrik Sigurðsson skipstjóri y2 Aðalstræti 12
Hjálmar Jónsson kaupmaður y>
Lárus Á. Snorrason, kaupmaður Aðalstræti 16
Ásgeir Ásgeirsson kaupmaður Aðalstræti 20
Filippus Árnason skipstjóri y2 Aðalstræti 22 B
Jón Jónsson snikkari y2
Sigfús Pálsson smiður Aðalstræti 26
Þorsteinn Ásgeirsson smiður Brunngata 10
örnólfur Þorleifsson skipstjóri Brunngata 12
Kristján Jónsson verzlunarmaður
Þóroddur Jónsson seglasaumari Brunngata 14
Sigurður Andrésson smiður Þvergata 3
Aron Jónsson húsmaður
Jóhann Vedhólm vert Silfurgata 8
Ásgrímur Guðmundsson skipstjóri Skipagata 7
Guðbjartur Jónsson skipstjóri Skipagata 12
Jón Sigurðsson verzlunarmaður
Bjarni Grímsson húsmaður Skipagata 15
Jens Kristján Amgrímsson járnsmiður Smiðjugata 2
Jakob Olsen lóðs Tangagata 4
Sæmundur Einarsson formaður
Gestur Sigurðsson húsmaður
Össur Magnússon smiður
Þorvarður Brynjólfsson húsmaður Silfurgata 9 A
Egill V. Sandholt skósmiður Tangagata 8
Lúðvík E. Ásgeirsson skipstjóri
Brynjólfur Oddsson bókbindari Sundstræti 25 A
Hæstikaupstaðurinn verzlunarstjórahús Aðalstræti 42
Ásmundur Sigurðsson beykir Mjógata 7
Kristján Oddsson húsmaður Pólgata—Fjarðarstræti
Þórður Kristjánsson Pólgata—Fjarðarstræti
Abigael Þórðardóttir Pólgata—Fjarðarstræti
Stefán Bjarnarson sýslumaður Mjallargata 6
Þorvaldur Jónsson læknir Mjallargata 5
Eyrarbær séra Árni Böðvarsson
Staðarhóll Guðrún Vernharðsdóttir ekkja.
bóndinn beið ekki eftir að hann
lyki við hana, heldur gaf honum
selbita á magann og kallaði upp í
opið geðið á honum:
„Mikill bölvaður þorpari getur
þú verið!“ Svo fór hann burt.
Hauchecorn stóð eftir orðlaus
og varð æ órólegri. Hvernig gat
staðið á þvi ,að þeir kölluðu hann
þorpara? Þegar hann var seztur
við borð í veitingahúsi Jourdains,
fór hann aftur að skýra frá öllu
saman. Hrossakaupmaður frá
Montivillers kallaði til hans:
„Nei, hættu nú, fanturinn þinn!
Ég kann söguna um snærisspott-
ann þinn.“
„En úr því þeir fundu veskið
aftur —“ stamaði Hauchecorne.
„Æ, þegiðu nú, karltetur," greip
hinn fram í. „Það er ekki sjálfsagt,
að sá, sem fann það, hafi skilað
því, aftur. Hver er kominn til að
segja nokkuð um það?“
Bóndinn varð alveg orðlaus. Nú
loksins skildi hann. Þeir sökuðu
hann um, að hafa látið annan, sem
var í vitorði með honum, skila aft-
ur veskinu. Hann reyndi að bera
á móti þessu. Allir við borðið fóru
að hlæja. Hann gat ekki lokið við
að borða og fór út, og heyrði háðs-
yrði á eftir sér.
Hann fór heim bálreiður og ut-
an við sig. Hann ver enn gramari
sökum þess, að hann var að upp-
lagi, ef til vill nógu slæmur til þess
að gera einmitt það, sem þeir
höfðu borið á hann ,og hælast um
það á eftir sem hvert annað gott
kænskubragð. Hann vissi með
sjálfum sér, að sér væri ómögu-
legt, að sanna sakleysi sitt, vegna
þess, að hann var þekktur að svik-
um. En óréttlætið, sem hann varð
fyrir með þessum grun, lagðist
samt mjög þungt á hann.
Enn á ný fór hann að segja sög-
una ,og lengdi han á hverjum degi
með því að bæta í hana nýjum
sönnunum, sterkari yfirlýsingum
og hátíðlegri eiðum, sem hann fann
upp, þegar hann var einn; því
hann var hættur að hugsa um
nokkuð annað en söguna um snær-
isspottann. Því oftar sem hann
bar af sér og því slungnari sem
hann varð í röksemdafærslunni,
þvi minna mark var tekið á því
sem hann sagði.
Gamansamir náungar létu hann
segja sér söguna um snærisspott-
ann sér til skemmtunar, rétt eins
og maður lætur hermann, sem hef-
ur verið í orustu, segja sér um
bardagann. Hann tapaði sálar-
kröftum jafnt og stöðugt og síð-
ast í desember lagðist hann í rúm-
ið. Hann dó snemma í janúar, og í
óráðinu rétt áður en hann dó, hélt
hann fram sakleysi sínu og sagði
hvað eftir annað:
„Bara svolítill snærisspotti —
Sko, hérna er hann, herra borgar-
stjóri.“
★