Heilbrigðismál - 01.03.1983, Blaðsíða 6

Góð feeilsa ep
gæfa fevers iwarcrcs
Tlutajzcv
Faxafell hf. sími 51775
betur í gegnum gufuhvolfið en önnur
sýnileg geislun (rauða ljósið hefur
lengri bylgjulengd).
Eins og fyrr sagði stöðvast UV-C
geislarnir einkum í ósonlagi gufu-
hvolfsins. Þess vegna ræður þykkt
ósonlagsins úrslitum um það hversu
mikil útfjólublá geislun nær til jarð-
ar. Ef þykktin minnkar þá eykst
orkumikil útfjólublá geislun við yfir-
borð jarðar verulega og það getur
haft alvarlegar afleiðingar fyrir
mannkynið. Eitt þeirra efna sem
hefur áhrif á þykkt ósonlagsins er
lofttegundin freon, en hún hefur
m.a. verið notuð í úðabrúsum.
Brúnn litur á húð,
sólbruni o.fl.
Það eru útfjólubláir geislar frá
geislatækjum og sól sem framkalla
brúnan lit á húð. Þetta á sér stað
þannig, að UV-A geislar dekkja það
litarefni sem er í húðinni en UV-B
geislar auka framleiðslu litarefnis-
ins. Það er sú aukning sem verður á
litarefni húðarinnar sem eykur þol
hennar gegn útfjólubláum geislum
en ekki brúni liturinn sem slíkur.
Full ástæða er því til þess að brýna
fyrir fólki að varast að eyða of
löngum tíma í senn í sólbaði á er-
lendum sólarströndum, jafnvel þótt
það hafi undirbúið sig heima með
því að fara í sólarlampa. Þótt út-
fjólublá geislun frá sólarlampa fram-
kalli brúnan lit á húð, þá er ekki þar
með sagt að geislunin auki þol húð-
arinnar gegn frekari geislun.
Sólbruni stafar af of mikilli UV-B
geislun. Hana má minnka, sem
kunnugt er, með því að nota sólar-
áburð. Sumt fólk er mjög viðkvæmt
fyrir útfjólublárri geislun og þó sér-
staklega geislun með bylgjulengd
290-400 nm. í einstaka tilfellum er
um að ræða ofnæmi vegna arfgengra
sjúkdóma. Aukið næmi og jafnvel
ofnæmi fyrir útfjólublárri geislun
getur myndast vegna efna sem eru í
sumum læknislyfjum og fegrunar-
lyfjum. Þess vegna er fólki sem not-
ar læknislyf að staðaldri ráðlagt að
hafa samráð við lækni áður en það
byrjar sólböð í ríkum mæli. Þeim
sem nota fegrunarlyf er einnig ráð-
lagt að hreinsa húðina vel fyrir
sólböð.
Útfjólublá geislun, einkum UV-B
6 HEILBRIGÐISMÁL 1/1983