Tíðindablaðið - 24.01.1975, Blaðsíða 9

Tíðindablaðið - 24.01.1975, Blaðsíða 9
* ð ECr TÍÐINDABLAÐIÐ fríggjadagin 24. januar 1975 Síða 9 Ein vill ketta, Poto, sum Vit regluliga høvdu givið mat fyrru ferðina vit vóru á oynni, beyð okkum væl- komin, tá vit komu aftur til Fatu-Hiva. Vit sóu smáttuna hjá okkum gjøg- num frumskógin, men ein stór broyting var hend. Nú var næstan alt tað grógvið til aftur, sum vit høvdu ruddað burtur, tá vit bygdu smáttuna. Eg royndi at lata hurð- ina upp. Allur hurðakarm- urin gav seg, og smáttan var so illa farin, at eg kundi stinga hondina í- gjøgnum hana. Vit høvdu ikki annað heim nú enn frumskógin. Tá myrkrið kom, fór eis- ini at regna, og mosquito- flugurnar vóru tættar. Hetta var einki hugnaligt stað hóast alt. Vit kundu byggja eina nýggja smáttu við síðuna av hinari, men vit vistu, at vít fóru aftur at fáa sár á beinini, og vandi var eisini fyri, at flugurnar smittaðu okkum við elefanta-sjúkuni. Út til strondina - Vit áttu at gjørt sum tey innføddu, segði Liv. Rýma úr frumskóginum og bú- seta okkum við strondina, har vindurin heldur flugur- nar burtur. Eg var samdur við hana, men so máttu vit sleppa okkum burtur úr hesum dalinum og búseta okkum onkra aðrastaðni burtur frá fólki. Ein innføddur, ið kallað- ist Tioti, legði okkum tey ráð at fara eystur um fjall- arøðina. Har helt eystan- vindurin flogkyktini burt- ur, og á eysturstrondini á oynni var tað bert ein dalur, har fólk búði — ein gamal maður saman við eini fosturdóttur. Hesin maðurin, Tei Tetua, hevði einaferð verið høvdingur, men nú var hann einsa- mallur eftir av stammuni, og hann hevði eisini yvir- livað allar sínar 12 konur. Hevði etið mannakjøt Tei Tetua var tann einasti maðurin, ið livdi eftir frá eini farnari tíð, segði Tioti. Hann er tann einasti eftir á lívi her á oynni, sum hevur etið mannakjøt. Tioti beyð sær til at vísa okkum vegin eystur um fjallarøðina. Tað var ofta ringt at ganga og torført at koma fram. Seinnapartin komu vit til eitt stað, sum var heilt óframkomiligt or- Gjørdu eina nýggja roynd at liva sum natúrmenniskju í seinasta fríggjadagsblað varð greitt frá ferðini hjá Thor Heyerdahl og konu hansara Liv til kyrrahavsoynna, Fatu- Hiva, har tey royndu at liva sum natúr- menniskjur. í regntíðini fingu tey svullir á beinini og máttu til endans rýma. Eftir at hava fingið medisinska viðgerð gjørdu tey av at fara aftur til Fatu-Hiva fyri at royna eydnuna eina ferð aftrat, men aftur hesa ferðina máttu tey rýma av oynni — tó ikki av somu grund sum fyrru ferðina. A„ f X' , sakað av fiambusi, sum vaks á vegnum, og vit máttu skera okkum í- gjøgnum. Meðan vit royndu at skera okkum ígjøgnum fekk Tioti skaða í hondina, og tá Liv skuldi binda honum hondina til, fekk hon eyga á øklarnar á høgra beini, við tað at buksubrókin var gliðin eitt sindur upp, og hon sá, hvussu hovið beinið var. Tað var týðuligt, at hann hevði fingið elefantasjúk- una, men at hann royndi at fjala tað. Vit vóru skakað av at síggja hesa syrgiligu sjón og skiltu betur nú enn nakrantið fyrr, hvussu umráðandi tað var at sleppa burtur frá teimum smittuberandi flugunum. Tordu illa at ganga Tað var nógvur vindur, tá vit komu niðan á røðina, og tað var so bratt, at vit tordu illa at ganga niður í dalin eystarifyri. Men vit høvdu lítið annað í at velja. Av oynni kundu vit ikki sleppa, tí skipið, sum vit komu við, fór avstað aftur beinanvegin; her uppi á fjøllunum kundu vit ikki vera, tí her var ov lítið til matna, og venda aftur til flugurnar og sárini vildu vit ikki. Vit máttu halda leiðina fram og klintraðu so niður i dalin eystanfyri. Longri niður vit komu, tess hugnaligari og vakrari gjørdist. tað. Sólin kom fram millum pálmarnar, og eitt frískt lot lá inni av havinum. Niðri i dalinum sóust nakrar smáttur, og ein maður, sum sá út til at vera nakin, kom rennandi móti okkum millum trøini. Blíðskapur Tei Tetua rann imóti okk- um líka lættliga sum ein fjallageit. Hann var veður- bardur og sólbrendur og hevði ikki onnur klæði enn eitt lendaklæði. Tá eg rætti honum hondina, flenti hann og bar seg at sum eitt barn, ið er ov smæðið til at siga nakað. Tað sá út, sum hann ikki var førur fyri at siga nakað eftir at hava livað í einsemi í so nógv ár. - Etið svínakjøt, segði hann at enda. Tá vit hava etið alt, eta vit høsn, og tá vit eru liðug við tað, so eta • vit aftur svínakjøt. Tað var týðuligt, at hann við hesum orðum vildi vísa okkum blíðskap. Og vit sótu til seint út á kvøldið kring eitt bál við stórum kjøtstykkjum í hondini og ótu. Tætt við tann gamla mannin sat Tahia-Momo, gentan, sum hann hevði tikið til sin. Hon var ikki vaksin enn og ógvuliga vøkur. Hon sat hugtikin og lurtaði eftir hvørjum orði, sum sagt varð. - Blívið verandi her, bønaði hann okkum. Her í dalinum er nógv frukt. Nógv kjøt. Hvønn dag skulu tit fáa kjøt at eta. Og lotið er frískligt. Liv og eg lovaðu, at vit skuldu verað her i dalin- um, og Tei og tann lítla Tahia-Momo Tahia róptu av gleði og lovaðu okkum, at vit skuldu fáa góðar dagar her. Men Tioti risti á høvdinum. Tioti vildi heimaftur - Hesin dalurin er ikki so góður, segði hann. Her er nógv frukt, nógv svín og nógvur vindur, sum heldur flugurnar burtur, men Omoa-dalurin erbetri. Har eru nógv hús, nógv fólk. Nógv kopra, og nógvir pengar. - Tioti, segði eg, hvat vilt tú brúka peningin til, tá tú kanst fáa nóg mikið at eta? Tioti flenti og ypti øksl: - Fyrr kundu vit gott liva uttan pening. Men ikki nú. Nú eru vit ikki villmenn meira. Ot á kvølđið fóru vit at leggja okkum. Vit ballaðu okkum inn í klæðir, og tað var frálíkt at kunna leggj- ast uttan nakran ótta fyri mosquito-flugunum. Brimið dunaði so hugna- liga tætt við okkum. í smáttuni hekk ein løg- in trækassi niður undan loftinum. Tað var kistan hjá Tei Tetua. - Gerist eg sjúkur, segði hann skemtiliga, so krúpi eg bara inn i kistuna og leggi lokið á. Tann gamli hevði eisini grivið sær eina grøv tætt við húsið. Hann hevði sett ein kross við hana og gjørt tak á. Atti alian dagin Fyri okkum var hetta ein heilt nýggjur heimur. Her kom ongantið nakað skip, og vit vóru so langt burtur frá sivilisatiónini, sum vit kundu sleppa. Tei Tetua átti einsamall- ur allan dalin. Vit kundu byggja okkum eina smáttu júst hvar vit sjálvi vildu, og skuldu ikki gjalda nakra leigu. Vit vóru gest- ir í kongaríkinum hjá hes- um gamla manninum, og alt tað, sum hann átti, kundu vit eisini kanna okkum. Fyri honum var tað ein fremmandur tanki, at ein kundi einsamallur eiga alt. Vit avgjørdu, at tann smáttan, sum vit her skuldu hava at búgva í, skuldi vera minni enn tann fyrra. Hon var opin til eina síðu, og vit 'lyftu hana so mikið upp frá jørðini, at vit kundu vera í friði fyri teimum nógvu svínunum. Tá vit vóru liðug við hetta skuldu vit gera ein eldstað, har vit skuldu gera mat. Men tað vildi tann gamli ikki hoyra um. Vit vóru gestir í hansara dali, og ti skuldu vit eisini eta hansara mat. Tað ein- asta vit høvdu við av køks- búnyttum var ein pottur, og hann fór avstað við honum og har hann y vir til sin sjálvs. Kvinnurnar fiska Har var væl av fiski at fáa, men tann gamli var ikki nakar íðin fiskimaður. Sum tað er so vanligt í Polynesia, meinti hann at tað vóru kvinnurnar, sum skuldu útvega fiskin og ta føði, sum tey skuldu hava av havinum. Tann unga gentan var ofta framvið strondini fyri at fáa fisk. Eitt, sum undraði okkum, var, at hon gjørdi ongantíð mat. Tað var altíð Tei Tetua sjálvur, sum var kokkur. Vit ótu við fingrunum, eins og hann gjørdi. Tei var ikki bara ein blíður maður at vitja, men hann dugdi eisini væl at gera mat. Høvdu vit havt ov lítið at eta, fyrru ferðina vit vóru á oynni, so var tað øðrvísi hesaferð. Hvønn dag, morgun, middag og kvøld kom Tei ella Tahia upp gjøgnum stigan til okkara við mati. Hann dugdi m.a. sera væl at evna svinakjøt til, bakað í bananbløðum, ella krabbar í kokosnøtsós. - Hasin gamli fitar okk- um upp, helt Liv fyri við meg ein morgunin, og væl mundi henri hava dámt matin, tí nú byrjaði hon at ansa sær ikki at eta ov nógv. Faðirin var mannaátari Eitt kvøldið fór Tei at siga okkum frá um faðir sín, Uta, sum hevði verið tann størsti og villasti stríðs- maðurin har í đalinum. Hann át sjáldan annað enn manna’ ;øt. men hann vildi ikki ha , a tað fekst — sum onnur fólk ótu tað._ Nei, hann biðaði til tað var vorðið nakað gamalt og bleytt, áðrenn hann settist at skræða í seg. Eitt slag av fruktbreyði plagdjjiann at eta afturvið.

x

Tíðindablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíðindablaðið
https://timarit.is/publication/643

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.