Samtíðin - 01.11.1942, Blaðsíða 14

10
SAMTlÐIN
börn. liinn mikli stjórnmálaniaður
Briand áleit, að stjórnmálamenn
ætlu aldrei að kvænast og rökstuddi
slíkt á marga vegu. Hann sagði m. a.:
„Hjúskapurinn gerir manninn miklu
meira berskjalda en ella með því að
þenja út seglin, sem ofviðri liins opin-
l>era lífs dynja á, um allan helming."
Árásirnar á bjónabandið liafa sízl
verið smávægilegar, en þó hefur það
nú staðizl storminn i nokkur þúsund
ár.....
Mannlegar verur eru að eðlisfari
sérgóðar. Slíkt er engan veginn glæp-
samlegt, lieldur beinlínis lifsnauðsyn.
Þær eiga sér sjálfsvarnareðlishvöt-
ina, sem knýr þá, eins og Spinoza
orðaði það „lil að sækja fram í líf-
inu“, og þar af leiðandi að'afla sér
öryggis, fæðu og húsaskjóls, enda
þótt slíkt sé stundum á kostnað ann-
arra. Ef þetta væri eina eðlislivöt
þeirra, mundi vera ókleift að stofna
])jóðfélag og gersamlega ómögulegt
að viðlialda því.....
Reynslan hefur sýnt og sannað, að
bjónaband er fullkomin nauðsyn,
og að hinar svokölluðu frjálsu ástir
eru engan veginn frjálslegar, né sam-
líf karls og konu hamingjusamlegra
við slík skilyrði en innan vébanda
hjúskaparins. Þau vandamál, sem
valda örðugleikum í hjónabandi
(missælti, afbrýðissemi, tilbreyting-
arleysi, mismunandi smekkur), gera
alveg eins varl við sig undir öðrum
kringumstæðum........
I mörgum amerískum háskólum
er veitt fræðsla um nokkur sálfræði-
leg grundvallaratriði hjúskaparlífs-
ins. Slíkt virðist engu síður mikil-
vægt'en liitt, að veift sé fræðsla um
þau sálfræðileg atriði, er koma til
greina, þegar miðla skal málum i
hjúskaparlífinu, en hamingjusamt
hjónaband byggist á málamiðlun.
Það er sjaldgæft að liitta fyrir þau
hjón, er liafi sams konar venjur í
samhandi við svefntíma, sömu skoð-
anir á lestri í rúminu .... hita i
ibúðinni og mataræði. Um allt þetta
má komast að samkomulagi, ef
bæði hjónin eru nægilega hæversk,
kunna að slá lilutunum upp í gaman
og eiga sér mikla fórnfýsi. Að taka
fullt lillil lil fjölskyldu og vina ann-
ars hvors hjónanna, sem í fyrstu
vekja ugg og stundum fjandskap,
reynir mjög á viljaþrek hins og góð-
lyndi.....Þó er ástalíf hjóna hið
mesta vandamál þeirra. Ofl fellur allt
í ljúfa löð á því sviði, en stundum
reynir mjög á þolinmæði, skilning og
fórnfýsi konunnar í þeim efnum og
á slílct sér engu síður stað, þótt lijóna-
bandið sé byggt á ásl.......Balzac
áleit, að ástir gætu lekizt með ungum
og heilbrigðum hjónum, ef þau væru
greind, lík að ætterni, smekk og þjóð-
félagsaðstöðu......
Siðan heimsstyrjöldinni fyrri lauk,
befur hjúskapur, reistur á jafnræði
beggja aðilja, gerzl æ fátiðari. I þess
stað hefur komið frjáíst maka-val
kynjanna. Hvers vegna? Vegna þess
að auðsöfnun hefur revnzt hjákátleg.
Breytingarnar hafa verið svo hrað-
fara og fjármála-glappaskotin liafa
komið fólki svo á óvart, að forsjálni
miðstétfarinnar í peningamálum hef-
ur reynzt gagnslaus. Það er þýðingar-
laust að vera hygginn, þegar engu er
iiægt að spá um framtíðina.........
Þjóðfélagstign og von um heiman-