Fréttablaðið - 06.10.2010, Blaðsíða 20

MARKAÐURINN 6. OKTÓBER 2010 MIÐVIKUDAGUR6
F R É T T A V I Ð T A L
Þá er þér boðið í Jeppaferð fjölskyldunnar laugardaginn 9. október
Skráning í síma 590 2000 eða með tölvupósti á benni@benni.is
Nánari upplýsingar á www.benni.is
Átt þú jeppa frá Bílabúð Benna?
Í tilefni jeppaferðarinnar bjóðum við öllum
15% afslátt af Toyo vetrar- og
jeppadekkjum til 9. október. Komdu við á nýja
dekkjaverkstæðinu okkar að Tangarhöfða 8 og
við afgreiðum þig fljótt og vel.
Dekkjatilboð!
Mark Flanagan hefur
í tæp tvö ár verið yfir-
maður sendinefndar
AGS á Íslandi. Óli
Kristján Ármannsson
tók Mark tali og fékk
hann til að líta yfir
farinn veg. Mark segir
hrunið hér eitt mesta
fjármálahrun seinni
tíma. Reynslan sýni að
hvert hrun sé einstakt,
sérhver staður þurfi
sínar lausnir.
Viðtekin venja er hjá Alþjóða-
gjaldeyrissjóðnum að færa yfir-
menn sendinefnda til á tveggja til
þriggja ára fresti. Mark Flanag-
an hefur farið fyrir sendinefnd
sjóðsins á Íslandi síðan í ársbyrj-
un 2009 og því haldið utan um
þau skref sem stigin hafa verið í
efnahagsáætlun stjórnvalda sem
unnin var í samvinnu við sjóðinn.
Forveri Marks í starfi var Paul
Thomsen og á undan honum fór
Petya Koeva með málefni Íslands.
Núna tekur Julie Kozack við starf-
inu, en Mark snýr sér að málefn-
um Grikklands.
Áður en hann tók við málefn-
um Íslands segist Mark ekki hafa
gert sér aðrar hugmyndir um við-
fangsefnið en að við mikla erfið-
leika yrði að etja. „Með reynslu
af vinnu við önnur efnahags áföll
þjóða lærir maður að búast við
hinu óvænta. Í eftirleik efnahags-
hruns er við gífurlega óvissu að
fást. Það liggur ekki ljóst fyrir
hvernig hagkerfið á eftir að bregð-
ast við. Hefðbundin efnahagslík-
ön sem stuðst er við í hagstjórn
þegar allt leikur í lyndi eru nánast
gagnslaus í umhverfi hrunsins og
mjög erfitt að spá fyrir um hvað
komi til með að gerast,“ segir
Mark. Þegar hann tók við mál-
efnum Íslands segist hann hafa
reiknað með að myndin tæki að
skýrast eftir tólf til átján mán-
uði, en sú hafi verið raunin ann-
ars staðar.
ÓHEFÐBUNDIN MEÐUL
Mark segir að mál hafi enda tekið
að skýrast hér síðasta árið, hvar
við stöndum, stefnan sem þróun
efnahagslífsins hefur tekið og að
hverju sé raunhæft að stefna. Í
upphafi kreppu séu óvissuþættir
svo margir og úrlausnarefni svo
brýn að hreinlega sé ekki tími til
að leggjast nákvæmlega yfir alla
þætti. „Það tekur tíma að koma
stefnunni á hreint á öllum svið-
um og sú var sannarlega raun-
in á Íslandi. Ég held hins vegar
ekki að neitt hafi komið á óvart
í hinni stærri mynd. Maður býst
við ákveðinni óvissu og að þurfa
að bregðast hratt við nýjum upp-
lýsingum. Og það höfum við gert
í efnahagsáætluninni,“ segir hann
og kveður reglubundna endur-
skoðun efnahagsáætlana nauð-
synlegan þátt í að taka á breytt-
um aðstæðum eftir því sem slík-
um áætlunum vindur fram.
Hvert land, þar sem AGS hefur
þurft að hafa hönd í bagga, segir
Mark Flanagan vera einstakt.
Hins vegar hafi að nokkru marki
auðveldað og einfaldað verkið hér
að um þróað ríki var að ræða. „Ég
komst að því að bæði ríkisstjórn
og opinberir starfsmenn eru mjög
hæfir og hafa staðið sig afar vel
í að fást við hrunið. Grunnþætt-
ir svona efnahagsáætlana eru
hins vegar nokkuð líkir landa á
milli,“ segir hann, en kveður að-
stæður hér engu að síður hafa
kallað á dálítið aðra nálgun en
beitt hefur verið áður hjá Al-
þjóðagjaldeyrissjóðnum í svipuð-
um aðstæðum. „Hér höfum við og
ríkisstjórnin gripið til nokkurra
óhefðbundinna ráða, miðað við
það sem áður hefur verið gert.
Eitt þeirra er beiting gjaldeyris-
varna.“ Mark segir að við upp-
haf efnahagsáætlunarinnar hafi
stjórnvöld og sjóðurinn ákveðið
að nota sjálfvirka sveiflujafnara
til að draga úr falli hagkerfisins
í stað sértækra aðgerða. „Alla
jafna höfum við ekki tækifæri til
að gera þetta hjá öðrum löndum
vegna skorða við fjármögnun, en
hér var þetta hægt og ég held að
það hafi gert hagkerfinu gott. Hér
var því beitt óhefðbundnum með-
ölum sem sýndi sig að voru mikil-
væg viðbót við aðgerðaráætlun-
ina og hjálpuðu til við að koma á
jafnvægi.“
Samstarfið við stjórnvöld segir
Mark að hafi verið náið og gott.
„Við vitum hvert okkar hlutverk
er, en það er að vera stjórnvöldum
til ráðgjafar. Við vitum að ríkis-
stjórnin kemur áætluninni í
framkvæmd. Og við vitum að
við höfum enga lagalega stöðu
til þess að koma á þeim aðgerð-
um sem kveðið er á um efnahags-
áætluninni. Enda eigum við enga
slíka stöðu að hafa, lönd eru sjálf-
stæð.“
EITT MESTA HRUN SEINNI TÍMA
Verkefni sjóðsins við að koma með
tæknilega ráðgjöf og útvega fjár-
mögnun efnahagsáætlunarinnar
segir Mark að hafi gengið vel.
„Ríkisstjórnin notar okkur sem
rödd sem aðstoðar við að greina
mögulegar niðurstöður ólíkra
leiða, greina áhættu og velja á
milli ólíkra nálgana við lausn
mála. Við eigum stöðugt í slíkum
viðræðum við stjórnvöld og þau
geta hvenær sem þau vilja upp-
lýst um hver skoðun Alþjóðagjald-
eyrissjóðsins sé á ólíkum málum,“
segir hann og kveðst raunar telja
að stjórnvöld ættu að upplýsa um
skoðun sjóðsins. „Og svo höldum
við blaðamannafundi til að kynna
okkar sjónarmið.“ Við hverja
endurskoðun efnahagsáætlunar-
innar segir Mark hins vegar að
náð sé sameiginlegri niðurstöðu
ríkisstjórnarinnar og sjóðsins.
„Þannig er samkomulag um stöð-
una við hver kaflaskil í efnahags-
áætluninni, þótt okkur geti greint
á um einhver mál á leiðinni. Hag-
fræði er ekki nákvæm vísindi og
það er rúm fyrir rökræður og ólík
sjónar mið.“
Mark Flanagan segir að sigrar
hafi vissulega unnist í efnahags-
áætlun Íslands, svo sem í að ná
niður verðbólgu, í styrkingu krón-
unnar og viðsnúningi í viðskipta-
jöfnuði og í ríkisfjármálum. Hann
segir sigur hins vegar ekki unn-
inn fyrr en atvinnuleysi hafi verið
útrýmt og grunnur lagður að stöð-
ugleika og vexti efnahagslífsins.
„Og hvað fjármálakerfið varð-
ar þá varð hér mögulega einhver
mesta fjármálakreppa heimsins
í seinni tíð, mögulega sú mesta.
Hér brast nær hver einasti þátt-
ur fjármálakerfisins eða þurfti
endur skipulagningar eða endur-
fjármögnunar við. Þarna hefur
miklum árangri verið náð, því
erfitt er að reisa kerfi við eftir
jafnalgjört hrun og það hefur
tekið lengri tíma en búist var við,“
segir hann en bendir á að nú séu
hér starfandi þrír stórir viðskipta-
bankar og verið sé að ljúka endur-
fjármögnun flestra sparisjóð-
anna. „Á heildina litið myndi ég
því líta svo á að við höfum unnið
allnokkra sigra, en ég held að eng-
inn fagni fyrr en við höfum tekið
á atvinnumálunum, sem verða
áfram í forgrunni við áframhald
efnahagsáætlunarinnar.“
MÓTMÆLT VIÐ ALÞINGI Synd væri að segja að lognmolla væri í kring um efnahags- og
stjórnmál þessa dagana. Hávaðamótmæli voru við stefnuræðu ríkisstjórnarinnar á mánu-
dag, en hér má sjá þá félaga Hákon Jens Pétursson og Sigurð Harðarson (Sigga pönk)
berja tunnu og hrópa „vanhæft Alþingi!“ með þúsundum annarra. MARKAÐURINN/ANTON
MARK FLANAGAN Fráfarandi yfirmaður sendinefndar Alþjóðagjaldeyrissjóðsins á Íslandi
segir margt hafa áunnist í efnahagsáætlun Íslands, en sigri verði ekki lýst yfir fyrr en tekist
hafi verið á við atvinnuleysi í landinu með fullnægjandi hætti. MARKAÐURINN/STEFÁN
Það kemur alltaf eitthvað óvænt upp