Fréttablaðið - 25.10.2010, Qupperneq 6

6 25. október 2010 MÁNUDAGUR
20%-40% afsláttur
af öllum gönguskóm
og göngusokkar fylgja
með í kaupbæti
20% afsláttur
af öllum
útivistarfatnaði
20% afsláttur af
öllum bakpokum
20% afsláttur af
Vango hitabrúsum,
4 stærðir
20% afsláttur
af snjóþrúgum
Lífrænt skiptir máli
fyrir barnið þitt
- Engin erfðabreytt innihaldsefni
- Ræktað án notkunar meindýraeiturs
Kíktu í heimsókn á www.hipp.is
Kitlar bragðlaukana
BAGDAD, AP Nick Clegg, aðstoðar-
forsætisráðherra Bretlands, segir
að rannsaka þurfi ásakanir um
pyntingar hermanna á föngum og
dráp þeirra á almennum borgunum
sem eru bornar fram í leyniskjöl-
um Bandaríkjahers sem Wikileaks-
síðan hefur birt. Í viðtali við breska
ríkissjónvarpið, BBC, sagði Clegg
að sorglegt væri að lesa upplýsing-
arnar um fall almennra borgara í
Írak og að málið væri grafalvar-
legt.
Wikileaks hefur birt tæplega
400 þúsund skjöl um stríðið í Írak
þrátt fyrir mótbárur bandaríska-
og breska varnarmálaráðuneytis-
ins. Þar kemur fram að mun fleiri
almennir borgarar hafi verið
drepnir en Bandaríkjaher hefur
hingað til látið í ljós.
Í skjölunum eru nákvæmar
skýrslur frá hermönnum um
ofbeldið í landinu, þar á meðal
skotárásir, bílsprengingar, pynt-
ingar hermanna á skæruliðum,
dráp í aftökustíl og önnur morð. Í
skýrslunum er einnig að finna nöfn
fórnarlamba, hvenær árásir áttu
sér stað og í hvaða hverfum.
Þessar upplýsingar eru á skjön
við yfirlýsingar bandarískra
ráðamanna sem hafa alltaf verið
tregir til að veita upplýsingar um
þá almennu borgara sem hafa far-
ist í Íraksstríðinu. Hafa þeir borið
fyrir sig að lítið væri um gögn þess
efnis.
Starfshópurinn Iraq Body Count
hefur sérhæft sig í að telja þá
almennu borgara í Írak sem hafa
farist í stríðinu síðan það hófst.
Hópurinn hefur rannsakað upp-
lýsingarnar frá Wikileaks og segir
fimmtán þúsund fleiri hafa látist í
landinu en upphaflega var áætlað.
Það þýðir að rúmlega 122 þúsund
almennir borgarar hafi fallið frá
því að mælingar hófust í byrjun árs
2004. „Bandarískur almenningur
hefur rétt á að vita hversu margir
hafa látið lífið í stríðunum í Afgan-
istan og Írak,“ sagði Jameel Jaffer
hjá bandarísku mannréttindasam-
tökunum American Civil Liberties.
„Það hefði átt að láta fólk fá þessar
upplýsingar fyrir löngu.“
Bandaríski herinn hefur einnig
fylgst náið með þeim fjölda banda-
rískra hermanna sem hefur fallið í
Írak og voru þeir 4.425 talsins síð-
asta laugardag.
Musaab Adnan, sem missti 27
ára bróður sinn í bardaga á milli
bandarískra og íraskra hermanna
í bænum Haditha, segir að upplýs-
ingarnar frá Wikileaks séu áminn-
ing um þá miklu grimmd sem ríkir
í stríðinu. „Það er erfitt að gleyma
því sem gerðist. Þeir sem voru
drepnir fá aldrei neinar bætur.
En með því að birta þessi skjöl sér
heimurinn þessi voðaverk sem hafa
verið framin gegn Írökum,“ sagði
hann.
Upplýsingafulltrúi bandaríska
varnarmálaráðuneytisins segir
að bandaríski herinn hafi gert sitt
besta til að koma í veg fyrir fall
almennra borgara í Írak. „Undan-
farin sjö ár höfum við reynt allt
sem í okkar valdi hefur staðið, og
stundum reynt meira en nokkur
annar her í sögunni, til að halda
falli almennra borgara í lágmarki,“
sagði hann.
Skýrslur Wikileaks virðast einn-
ig styðja skoðun margra sérfræð-
inga um að bandaríski herinn eigi
að halda mannskap sínum lengur í
Írak en til ársins 2011 því ástand-
ið sé ekki næstum því orðið nógu
stöðugt. freyr@frettabladid.is
Vill rannsókn á
Wikileaks-skjölum
Nick Clegg vill láta rannsaka þær alvarlegu ásakanir sem koma fram í leyni-
legum skjölum Bandaríkjahers sem síðan Wikileaks hefur birt. Rúmlega 122
þúsund almennir borgarar hafa fallið í Íraksstríðinu frá byrjun ársins 2004.
SORG Abu Abdullah, verslunareigandi sem missti tvo syni sína í bílsprengingu, græt-
ur við hlið vinar síns í rústum verslunarinnar. Atvikið átti sér stað fyrir þremur árum.
MYND/AP
VIÐSKIPTI Höfuðstólslækkun bíla-
lána sem boðið var upp á hjá
Íslandsbanka í byrjun árs gekk
til baka í nokkrum tilvikum við
endurútreikning lána eftir dóm
Hæstaréttar í sumar. Búið er að
birta endurútreikning í heima-
banka fimm til sex þúsund við-
skiptavina Íslandsbanka. Nokkr-
ir viðskiptavina bankans hafa
kvartað vegna málsins.
Fréttablaðið hefur undir hönd-
um afrit af bílalánasamningi
viðskiptavinar bankans. Hann
tók lán til fjögurra ára árið 2006.
Helmingur þess var í krónum en
afgangurinn í blandaðri mynt.
Lántaki samdi í febrúar um höf-
uðstólslækkun, sem nam 35 þús-
und krónum, eða tólf prósentum.
Lækkunin gekk til baka við end-
urútreikning í haust.
Íslandsbanki segir þetta hafa
gerst í undantekningartilvikum.
Það hafi komið fyrir nokkra sem
voru með stuttan lánstíma, höfðu
borgað lán sín niður á hágengis-
tíma og stutt í síðasta gjalddaga.
Þá hafði áhrif ef viðkomandi
nýtti sér greiðsluúrræði. Gísli
Tryggvason, talsmaður neytenda,
segir úrræðin ekki hafa átt að
rýra rétt neytenda. Þvert á móti
áttu þeir að njóta betri réttar.
Verið er að skoða innan Íslands-
banka hvernig tilfelli sem þessi
verða meðhöndluð, samkvæmt
svari frá bankanum. - jab
Höfuðstólslækkun bílalána gekk til baka í nokkrum tilvikum hjá Íslandsbanka:
Ekki átti að rýra réttindin
GÍSLI TRYGGVASON Úrræði bankanna
áttu ekki að rýra rétt neytenda.
FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
Breyting á höfuð-
stóli erlends láns
Höfuðstóll gengistryggra lána
lækkaði um allt frá 30 til 55
prósent að meðaltali. Lækkunin
fór meðal annars eftir myntsam-
setningu láns, lengd lánstíma,
upphafsdegi lántöku og hvort
greiðsluúrræði höfðu verið nýtt.
Dæmi eru um meiri lækkun og
einnig um minni lækkun.
KENÍA, AP Alþjóðlegu samtök-
in Salif Keita, sem berjast fyrir
mannréttindum albínóa, segja að
afrískir stjórnmálamenn taki þátt
í viðskiptum með albínóa í Afríku
og noti þá einnig sjálfir í von um
að þeir færi þeim gæfu.
Líkamshlutar albínóa eru seldir
fyrir hundruð þúsunda á ákveðn-
um svæðum í Afríku. Að minnsta
kosti 57 albínóar hafa verið drepn-
ir í Tansaníu og fjórtán í Búrúndí
frá árinu 2007. Þúsundir albínóa
eru taldir fara huldu höfði af ótta
við að vera handsamaðir. - fb
Afrískir stjórnmálamenn:
Kaupa albínóa
í von um gæfu
HEILBRIGÐISMÁL „Þessi veirusýking
sem kölluð er sláturbóla, smitast af
lifandi sauðfé og af sláturdýrum,“
segir Katrín Andrésdóttir, héraðs-
dýralæknir Suðurlandsumdæm-
is, sem kveðst hafa fengið stað-
festingu á því að óvanalega mikið
sé um þessa veirusýkingu í fólki
þessa dagana.
Fréttablaðið greindi frá því fyrir
helgi að óvenjumargir hefðu leitað
á heilsugæsluna á Selfossi vegna
sýkingarinnar. Er um að ræða
starfsfólk í sláturhúsum sem hefur
þá smitast við störf sín.
Katrín undirstrikar að þótt
veirusýkingin leggist á fé og geitur
þá sé ekki minnsta hætta á að hún
smitist eða berist með kjöti.
„Sláturbólan sést oft á fólki í
sauðburði á vorin,“ segir Katrín.
„Þá er algengt að rúningsmenn fái
hana svo og starfsfólk í sláturhús-
um. Veiran lýsir sér sem frunsur
á lömbum og getur einnig farið í
klaufhvarfið á fé og þá valdið tjóni
ef sýkingar myndast.
Þessi sjúkdómur hefur verið
landlægur í kindum og geitum, en
við höfum enga skýringu á þessu
að því er virðist aukna smiti í fólki.
Sá sem hefur þó einu sinni feng-
ið sláturbólu fær hana ekki aftur,
því fólk myndar mótefni gegn veir-
unni.“ - jss
SLÁTURBÓLA Veirusýkingin getur valdið
talsverðum óþægindum meðan hún er
að ganga yfir.
Ekki minnsta hætta á að veirusýkingin berist með kjöti, segir dýralæknir:
Sláturbólan landlæg í kindum
Viltu að tekin verði upp kennsla
í heimspeki í grunnskólum?
JÁ 55,6%
NEI 44,4%
SPURNING DAGSINS Í DAG:
Finnst þér mikið um fordóma í
garð feitra?
Segðu skoðun þína á visir.is
KJÖRKASSINN