Fréttablaðið - 29.11.2010, Blaðsíða 8

8 29. nóvember 2010 MÁNUDAGUR
WASHINGTON, AP Upplýsingar úr 250
þúsund leynilegum skjölum sem
vefsíðan Wikileaks hefur undir
höndum, voru birtar í fjölmiðlum
víða um heim í gærkvöldi. Skjölin
sem um ræðir koma úr sendiráð-
um Bandaríkjanna um allan heim
og veita sjaldséða innsýn í starf-
semi bandarísku utanríkisþjónust-
unnar.
Meðal þess sem kemur fram í
skjölunum er að Abdullah, konung-
ur Sádi-Arabíu, og fleiri leiðtogar í
arabaheiminum hafa hvatt Banda-
ríkin til að gera innrás í Íran til
bregðast við tilraunum Írana til að
koma sér upp kjarnavopnum. Þar
er einnig lýst yfir miklum áhyggj-
um af öryggi kjarnaefna í Pakistan
sem nota mætti til að smíða kjarna-
vopn og sagt er frá umfangsmiklu
tölvuþrjótaneti kínverskra stjórn-
valda.
Bandarísk stjórnvöld fordæmdu
skjalabirtinguna í gær og sögðu
hana stefna lífi bandarískra ríkis-
borgara í hættu. Julian Assange,
stofnandi Wikileaks, vísaði gagn-
rýninni á bug og sagði bandarísk
stjórnvöld hrædd við að svara
fyrir gjörðir sínar.
Tölvuþrjótar réðust á Wiki-
leaks um miðjan dag í gær og lá
síðan niðri fram á kvöld. Nokkrir
alþjóðlegir fjölmiðlar, þar á meðal
New York Times og The Guardian,
höfðu hins vegar fengið aðgang að
skjölunum með fyrirvara og birtu
upplýsingar úr þeim í gærkvöldi.
Einhvers misskilnings virð-
ist gæta um tengsl Wikileaks við
Ísland því Liz Cheney, fyrrum
starfsmaður í utanríkisráðuneyti
Bandaríkjanna og dóttir Dicks
Cheney fyrrum varaforseta, kom
fram á sjónvarpsstöðinni Fox News
í gær og hvatti þar íslensk stjórn-
völd til að loka fyrir vefsíðuna.
magnusl@frettabladid.is
Ómissandi
WWW.N1.IS / SÍMI 440 1000N1 VERSLANIR Meira í leiðinni
KULDAFATNAÐUR
Á HAGSTÆÐU VERÐI
VERÐ: 1.990 KR. VERÐ: 7.990 KR. VERÐ: 9.990 KR.
VERÐ: 14.990 KR.
VERÐ: 6.890 KR.
VERÐ: 6.790 KR.
SAMFÉLAGSMÁL Átakinu Hjálpar-
sveinar hefur verið ýtt úr vör en
markmið þess er að létta börnum
lífið og leyfa þeim að njóta lífsins í
faðmi fjölskyldunnar um jólin.
Hjálparsveinar eru hluti af starfi
Barnabross sem Andrea Margeirs-
dóttir og Rannveig Sigfúsdóttir
stofnuðu í haust.
Átakið stendur til 6. desember og
eru áhugsamir beðnir að skila lít-
illi gjöf eða fjárframlagi til kaupa
á gjöf á sölustaði Olís. Fulltrúar
Hjálparstofnunar kirkjunnar og
námsráðgjafar í skólum munu svo
dreifa gjöfunum til viðeigandi aðila
um land allt. Andrea segir að verk-
efnið hafi gengið mjög vel þessa
fyrstu daga. „En við þurfum að fá
enn fleiri með okkur í þetta. Það er
ekkert mál að taka þátt. Til dæmis
hefur fólk á vinnustöðum tekið sig
saman með þeim hætti að hver og
einn hefur komið með eina gjöf og
svo hefur verið farið með þær allar
í einu til Olís,“ segir Andrea.
Hún segir Hjálparsveina alls
staðar hafa mætt miklum hlýhug
og vonar að sem flestri geti tekið
þátt. Nánari upplýsingar er að
finna á heimasíðunni barnabros.is
á Netinu. - þj
Framtakssamar konur safna jólagjöfum handa börnum:
Allir geta verið hjálparsveinar
UMFERÐARMÁL Hvert banaslys í
umferðinni kostar samfélagið
um 356,2 milljónir króna, eða
17,3 milljónir danskra króna. Er
það samkvæmt nýjustu útreikn-
ingum sem gerðir hafa verið
fyrir danska samgönguráðu-
neytið. Umferðarstofa greindi
frá málinu í síðustu viku. Þeir
þættir sem liggja til grundvallar
útreikningunum eru meðal ann-
ars kostnaður við útköll lögreglu
og björgunarliða, lækna, vinnu-
tap fórnarlambsins og fjölskyldu
þess svo eitthvað sé nefnt. - sv
Kostnaður umferðarslysa:
Banaslys kosta
350 milljónir
VÍSINDI Óbeinar reykingar kosta 600
þúsund manns lífið ár hvert. Þetta
er niðurstaða nýrrar rannsóknar,
sem birt er í breska læknatímarit-
inu Lancet.
Rannsökuð voru gögn frá árinu
2004 frá alls 192 löndum. Í ljós
kom að 40 prósent barna og þrjátíu
prósent karla og kvenna sem ekki
reykja anda reglulega að sér reyk
frá reykingafólki.
Vísindamennirnir telja að óbein-
ar reykingar séu ár hvert valdar að
379 þúsundum þeirra dauðsfalla,
sem stafa af hjartasjúkdómum, 165
þúsundum dauðsfalla vegna lungna-
bólgu eða skyldra sjúkdóma, 36.900
dauðsfalla vegna astma og 21.400
dauðsfalla vegna lungnakrabba-
meins.
Þessi 600 þúsund dauðsföll bætast
við þær 5 milljónir manna sem ár
hvert láta lífið vegna beinna reyk-
inga.
„Þetta hjálpar okkur að skilja
þann raunverulega toll sem tóbak-
ið tekur,“ segir Armando Perurga,
framkvæmdastjóri hjá Alþjóða-
heilbrigðisstofnuninni. - gb
Áhrif óbeinna reykinga kortlögð í nýrri rannsókn:
Kosta um 600 þús-
und líf á hverju ári
REYKINGAR Fjörutíu prósent barna
stunda óbeinar reykingar, samkvæmt
rannsókninni. NORDICPHOTOS/AFP
SAMTAKAMÁTTUR Þær Andrea og
Rannveig í Barnabrosum taka höndum
saman með jólasveinum og öðrum
góðum fyrir jólin. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
Fyrirskipaði
að njósnað
skyldi um SÞ
Hillary Clinton, utanríkisráðherra Bandaríkjanna,
gaf frá sér skipun um að njósnað skyldi um forystu
Sameinuðu þjóðanna. Þetta kemur fram í skjölum
sem vefsiðan Wikileaks hefur undir höndum.
JULIAN ASSANGE Wikileaks lá niðri fram eftir degi í gær eftir árás tölvuþrjóta í
aðdraganda skjalabirtingarinnar. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
■ Hilary Clinton, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, fyrirskipaði að
njósna skyldi um forystumenn
Sameinuðu þjóðanna.
■ Meint tengsl ríkisstjórnar Rúss-
lands og skipulagðrar glæpa-
starfsemi eru reifuð.
■ Sagt er frá samtali forseta
Jemens og bandarísks hershöfð-
ingja um árásir á al Kaída-liða í
Jemen þar sem forsetinn segir:
„Við munum halda áfram að
segja að sprengjurnar séu frá
okkur, ekki ykkur.“
■ Fjölmörgum stjórnmálamönn-
um er lýst í skjölunum á
berorðari hátt en vanalegt er í
samskiptum milli þjóða.
■ Nokkrir breskir stjórnmálamenn,
þar á meðal David Cameron
forsætisráðherra, eru gagnrýndir
í skjölunum.
Meðal þess sem
fram kemur
leynileg skjöl
úr sendiráðum
Bandaríkjanna
ætlar Wiki-
leaks að birta á heimasíðu
sinni.
250
þúsund
1. Hvaða fréttastöð valdi Reykja-
vík sem einn af tíu bestu stöðum
til að verja jólunum á?
2. Hver er titill nýútkominnar
skáldsögu Kristínar Steinsdóttur?
3. Hver skrifar um þessar
mundir handrit um vistheimilið
Silungarpoll?
SVÖR
1. Fréttastöðin CNN. 2. Ljósa. 3. Guðrún
Ragnarsdóttir.
VEISTU SVARIÐ?