19. júní - 19.06.1958, Blaðsíða 18

konunni, en það er óþarfi fyrir mig að segja yðr
þetta, þér vitið það sjálfar, og eg segi yðr satt, að
hvorki Helga hin fagra, né Guðrún Ösvífrsdóttir
huldu hárið, þegar þær báru fald; sá siðr er miklu
ýngri, og mun ekki vera eldri en frá 12. eða 13.
öld. Það heyrir til katólska andanum frá þeim tíma,
en sá siðr er þó fyrir löngu lagðr niðr annarsstað-
ar, nema hjá pápiskum nunnum. 1 þjóðverskum
bókum segir, að kirkjustjórnendr frá þeim tima
settu mönnum lög, hvernig þeir skyldi bera hár-
ið, og hótuðu öllu illu, ef ekki væri hlýtt, og jafn-
vel, að sá gamli óvinr mundi sjálfr koma og svíða
það af þeim, ef menn vildi ekki sjálfir góðfúslega
stytta það. Þeir álitu það vott guðræknis að hylja
hárið, en óþarfi mun að halda þessum sið fram á
Islandi, því ekki munu hinir íslenzku karlmenn-
irnir lasta, þó þeir sæi litið af hárinu læðast fram
undan faldinum; eg vona líka að íslenzku prest-
arnir muni álíta að kirkjan og kristnin standist á
Islandi, þó þessu væri breytt, en án efa mundi
faldbúníngrinn fríðka við það ekki alllítið.“
Þá vill Sigurður láta konur taka aftur upp mött-
ulinn foma sem yfirhöfn við íslenzka búninginn og
segir: „ . . . þá mundi faldrinn heldr ekki lengr bera
yðr ofrliða, en honum hættir alltaf við því, síðan
möttullinn og höfuðdúkrinn var tekinn burt. Mött-
ullinn þyrfti ekki að vera fóðraðr með dýrum hvít-
um skinnum, því það var hann ekki vanalega,
menn gæti haft hann einúngis úr góðu vaðmáli
eða klæði, eins og siðr var í fomöld, og það er eng-
inn efi á, að hann ætti betr við íslenzka búníng-
inn en „sjölin", .... hann gæti verið í stað hemp-
unnar, og yrði hann ekki dýrari þó hann væri
talsvert skrautlegr.“
„Hempan getr verið mikið haganlegt skjólfat, og
litr ekki illa út, ef hún væri nokkuð styttri en hún
er vanalega, en til skarts getr hún aldrei verið,
því hún er svo stirð í laginu, en möttullinn gæti
verið það, því hann er liðlegr og fellr fagrlega.
Meðan silfrspennurnar og flosið var á hempunni,
var hún samt fegri en hún er nú á dögum, og ekki
er að vita, hvað góðum hannirðakonum gæti enn
tekizt að gjöra úr henni, ef þær legði sig til.“
„Svuntu er óþarfi að hafa við faldbúnínginn,
því hún á þar ekki vel við. Á pilzinu ætti ekki að
vera þessir mörgu borðar, sem ekki líta vel út, því
bæði em þeir optast of margir og of þykkvir og
hindra því pilzið í að falla liðlega, heldr ætti að
sauma í fötin sjálf lilju eða laufaviðar bekk, hann
mætti ekki vera of breiðr, því það yrði bæði dýr-
ara og ljótara; en meira riðr á, að þessháttar rósir
sé saumaðar með hagleik, en að þær sé margar.
Sama er að segja um laufaviðar greinirnar á treyj-
unni að framan, þær ætti að mínu áliti að vera
saumaðar í klæðið sjálft, eða sem þynnstar, til
þess að treyjan verði sem þynnst á brjóstinu, því
að öðrum kosti verður hún óþæg og afmyndar
vöxtinn. Um leggíngarnar á bakinu gjörir það
minna til, því þar getr það ekki orðið óhollt þó
þær væri þykkri. Það er furða, að sá ósiðr skuli
hafa haldizt svo lengi við, að láta treyjuna skolla
upp á herðum, og láta skína í upphlutinn fyrir
neðan, því með þessu móti lítr treyjan út eins og
hún sé af minni konu en þeirri sem ber hana, í
stað þess að láta hana ná niðr undir beltið, sem
er eðlilegast. Það litur út eins og það sé gjört í
þeim tilgangi að sýna upphlutinn, því hann er
optast glæsilegr, en hér á það ekki við; konur geta
sýnt hann við önnur tækifæri, t. a. m. inni í hús-
um, eða á sumrum, þegar þær þurfa ekki peisu
eða treyju; þetta gjöra konur í Noregi, Svíþjóð,
Spáni, ftalíu og Sveiz, og fyrirverða þær sig ekki
að ganga svo léttklæddar. Allar þessar konur hafa
nokkuð líka upphluti, en þó hinn íslenzki sé ein-
hver hinn fegrsti þeirra, eru konur samt víða farn-
ar að leggja hann niðr, og í stað hans er kominn
ljótr leggíngalaus bolr, mylnulaus og eyðilegr.“
f fornöld þurftu konur ekki að hafa hálssilki,
því þær báru ætíð möttul, og gátu sveipað honum
um hálsinn ásamt með höfuðdúknum eptir vild,
og eptir því hvernig veðrið var; síðan kom hvíti
pípnakraginn, og þarnæst svarti kraginn. En þó
nú þessi svarti kragi sé opt vel útsaumaðr, þá getr
samt enginn neitað, að hann sé tilgangslaus, og
ætti hann því með öllu að takast burt. Eg held,
að lítill pípukragi, eða oddakragi hvítr, færi miklu
betr, því hann litr vel út, og getr haft hinn sama
tilgang og annað hálslín, að vemda hálsmálið á
treyjunni og hálssilkið frá svita, og þá þyrfti háls-
silkisins ekki við, fremr en vill, því það á aldrei
vel við faldbúnínginn, af því að það er komið af
allt annari rót. Þær sem ekki vildi eða gæti haft
pípukragann, gæti látið treyjuna vera útsaumaða
allt í kríng um hálsmálið, og gæti það verið eins
og framhald af laufaviðnum, sem er að framan,
og hygg eg það færi vel.“
Um kvensilfrið farast honum þannig orð: „Eg er
sannfærðr um, að réttara væri að hafa linda- eða
16
1 9. JÚNÍ