19. júní - 19.06.1958, Blaðsíða 30

Hellulitun
;• þelvoð.
Það væri ef til vill fróðlegt fyrir nútímastúlkur
að vita, hvaða vinnubrögð okkur voru ætluð, heima-
sætum i Reykjavík, sem ólumst upp á öldinni, er
leið.
Mér dettur í hug eitt verk, sem nú er alveg lagt
niður að gera í heimahúsum, en það var að koma
upp fínu þelvaðmáli, lita það og sauma síðan úr
því föt.
Það var mikið verk að vinna ullina, kemba hana
og spinna, en þeim verkum ætla ég ekki að lýsa
hér. Þráðurinn varð alltaf að vera spunninn úr
hvítu þeli eingöngu, þegar ætlunin var að lita voð-
ina svarta og sauma úr henni peysuföt eða karl-
mannsföt.
Þegar búið var að spinna nægilega mikið í 30
•—40 álna voð, settum við upp vefinn. Það verk
krafðist mikillar nákvæmni og tók oftast marga
daga. Síðan var tekið til við vefnaðinn, og skipt-
ust þá ýmsir á heimilinu á um að vefa. Þegar voð-
in hafði náð tilskilinni lengd, var hún tekin úr
vefstólnum, þvegin og lituð.
Ég ætla að segja hér frá síðustu voðinni, sem
við systur fórum með heima hjá mér í Péturshúsi
á Vesturgötu vorið 1898. Við þurftum að koma okk-
ur upp nýjum peysufötum og fötum á föður minn.
Fyrst þvoðum við voðina úr sjóðandi sódavatni,
en notuðum mjög litla sápu, þvi að undan sápunni
vildu koma blettir, sem tóku þá annan lit. Sóda-
vatnið var vandlega skolað úr voðinni í volgu
vatni. Karlmenn hjálpuðu til að vinda i þófið, og
var voðin í skyndi borin inn til að þæfa hana; bezt
var að láta hana ekki kólna.
Þar næst var voðin þæfð með fótunum á hvít-
skúruðu trégólfi eða á hlera. Voðin var látin á gólf-
ið, ofan við stóra kistu, kofort látið upp á kistuna,
svo að sú, sem þæfði, gæti stutt sig við án þess að
vera bogin í bakið. Þá var tekið til við að stappa
voðina í bendu, hnuðla hana fram og aftur með
berum fótunum, strjúka og snúa í hring. Voðinni
var vöðlað saman og strokin út á vixl. Eftir klukku-
tíma tókum við tvær voðina og hristum og strekkt-
um á milli okkar, 2ja til 3ja álna hlut í einu. Að
því búnu var aftur tekið til við að þæfa á sama
hátt og áður, en á klukkustundar fresti var voðin
hrist. Á þessu gekk, þar til voðin var öll orðin jafn-
1 9. JtJNl
28