19. júní - 19.06.1967, Blaðsíða 11

Launajafnrétti í framkvæmd Frh. at us. 5
I samningi félagsins við Vinnuveitendasamband
Islands frá 25. marz 1953 náðist ákvæði um að
kvennavinna við fiskflökun skyldi greidd með kaupi
Dagsbrúnarmanna í almennri dagvinnu. Ári síðar
eða 22. marz 1954 varð samkomulag milli sömu
aðila um að undir þetta kaupákvæði skyldi einnig
falla kvennavinna við upphengingu skreiðar í hjöll-
um, uppþvottur á skreið og vinna við að hlaða
skreið á bíla. Hinn 19. jan. 1955 gerðu verka-
kvennafélögin Framsókn í Reykjavík og Framtíðin
í Hafnarfirði nýtt samkomulag við Vinnuveitenda-
samband Islands um grunnkaup og vinnutima-
breytingu. Fengu félögin þá viðurkennt að meta
skyldi kvennavinnu við „hreistrun, blóðhreinsun á
fiski til herzlu og uppspyrðingu á fiski til herzlu“,
jafnt og almenna vinnu karla.
Sömu aðilar semja enn 13. maí 1957 um að
„vinna við vöskunarvélar“ (himnudráttur og blóð-
hreinsun) skuli falla undir hæsta kauptaxta, þ. e.
greiðast með kaupi karla.
Hinn 26. ágúst 1959 undirrita sömu aðilar enn
nýtt samkomulag, og færast þá upp í hæsta taxta
(karlakaups) vinna við: „mötun í karfaflökunar-
vélar“ og „. . . . aðalhreingemingar í bátum, skip-
um og húsum (vor- og hausthreingerningar)11.
1961 taka nýir samningar gildi hinn 1. júní, og
færast þá enn til viðbótar i hæsta taxta (karla-
kaup) vinna við söltun hrogna og við saltsíld í
tímavinnu, mötun í þorskflökunarvélar og vinna
í gor klefum. Eftir tæpt ár eða 29. maí 1962, eru
með samningi færð í hæsta taxta „öll vinna við
óverkaðan, óvaskaðan saltfisk, þar með söltuð þunn-
ildi og söltuð fiskflök, söltun og talning frá vaski,
söltun síldar frá hausunarvél og framleiÖsla á súr-
sild i tunnur“.
Hinn 19. nóv. s. á. er enn bætt við „vinnu við
heilfrystingu á síld“. Nokkur breyting varð þó á
þessu með samkomulagi gerðu 27. júní 1963, þann-
ið að vinna sú, sem er auðkennd með undirstrik-
uðu hér að framan var ásamt „mötun í síldar-
flökunarvél" færð í sérstaxta, sem var 50 aurum
lægri pr. vinnustund en I. taxti (karlakaup).
Við samningsgerð 1965, dags. 9. júlí þ. á. færð-
ist I. taxti fyrrgreindra verkakvennafélaga til jafns
við II. taxta verkakvennafélaganna. Og 1. jan. 1967
er allt kaup verkakvenna miðað við I. og II. taxta
verkamanna.
KAUPGJALDSÞROUN HJÁ
VERKAKON UM
Alvinnuleg og félagsleg aðstaða kvenna í höfuð-
borginni hefir leitt til þess að sögulega er litið á
V. K. F. Framsókn sem forystufélag í baráttunni
fyrir launajafnrétti kvenna móts við karla.
I 50 ára afmælisriti félagsins birtist yfirlit um
þróun kaupgjalds samkv. tímakaupstöxtum þess
annars vegar og V. M. F. Dagsbrúnar hins vegar.
Yfir timabilið frá stofnun félagsins 1914 til árs-
loka 1961 lítur sagan um launamun kvenna og
lcarla þannig út í hlutföllum:
KAUPTAXTAR FÉLAGSINS
I hinum fyrstu aukalögum, er voru samþykkt
á fundi 28. nóv. 1914, var settur kauptaxti fyrir
verkakonur. Félagið steig fyrsta sporið í kaupgjalds-
baráttunni af dirfsku og sanngirni.
191T—16 25 aurar ........... 71.4
1916— 17 40 — .......... 80.0
1917— 18 36 — 60.0—48.0
1919 30/4 55 — .......... 61.0
1920 1/4 97 — .......... 74.6
1921 70 — .......... 58.3
1925 marz 90 — . ........ 64.2
1926 26/3 80 — .......... 57.1
1927 1/4 70 — .......... 58.3
1930 14/5 80 — .......... 58.8
1937 sept. 90 — .......... 62.0
1942 14/9 1,40 kr.............. 66.6
1944 14/5 1,64 — .......... 66.9
1946 7/3 1,77 — .......... 67.0
1947 28/3 1,85 — .......... 66.0
1949 23/3 2,00 — .......... 64.9
1949 11/7 2,20 — .......... 71.4
1953 25/3 6.60 — .......... 71.4
1955 19/1 7,00 — .......... 68.8
1955 30/6 7,70 — .......... 75.7
1956 5/3 7,83 — .......... 74.3
1958 29/8 8.84 — .......... 74.8
1958 9/10 9.22 — .......... 78.0
1961 24/6 18,95 — .......... 83.3
1962 29/5 21,35*— .......... 86.0
1963 27/6 24,90 — .......... 88.0
1963 21/12 28,38 — .......... 89.7
1964 2/7 30,81 — .......... 91.1
* Kauphækkun skv. lögum um launajöfnun hófst
1.jan. 1962.
FRAMHALD á bls. 11.
19. JÚNÍ
9