19. júní - 19.06.1967, Blaðsíða 17

mín.“ Ég mændi á hana sárbænandi augum. Hún
svaraði mér engu, fór að greiða síða, dökka hárið
sitt og gaf mér homauga, stríðin á svipinn. „Æ,
amma, vertu ekki að draga mig á þessu,“ kveinaði
ég, „hvílíkur blámi í augunum á honum. Þekkt-
irðu hann einhvern tima?“ — „Já, ég kynntist
honum fyrir norðan; það er langt síðan,“ svaraði
hún mér ósköp blátt áfram, ég beið spennt eftir
áframhaldinu, en hún leit allt í einu eldsnöggt á
mig og brosti með öðru auganum, en hitt var að-
eins rakt, og hélt áfram: „En ég ætla að láta þig
vita það, góða min, að hann afi þinn hafði ennþá
fegurri og blárri augu, og gáfurnar hans — ég
vildi óska að þú fengir jafngóðan eiginmann og
ég fékk.“ — „Blá?“ hváði ég, „augun hans afa
voru ekki blá, mamma hefur alltaf sagt mér, að
þau hafi verið grá.“ Amma hló, skellti hendinni
létt á hné mér og sagði: „Ætli það standi mér ekki
næst að þekkja augun hans afa þíns sáluga, bless-
aður veri liann. Og komdu þér nú í rúmið, dóttur-
dóttir, og farðu að lúra.“ — Ég fór, þvi að ég vissi
að meira fengi ég ekki að vita þetta kvöldið .
Vikuna sem Hóla-Steini dvaldist hjá okkur, var
veizlumatur og drykkur hvem dag. Hann sagði
mér að hann héti Aðalsteinn frá Hól í Þingeyjar-
sýslu, ég man ekki lengur nafnið á sveitinni hans.
Hann hafði átt að erfa Hól, sem var stórbýli, en
hann festi ekki yndi í heimahögum, hafði dvalizt
að mestu leyti á Norðurlandi, farið bæ frá bæ,
stundað húsasmíðar, verið fjármaður, eða dittað
að húsum og amboðum. Hann gekk á engjar og
sló með móðurbræðrum mínum, kaupakonan og
ég vorum við raksturinn. I kaffitímanum, — ég
sótti kaffið heim í bæ til ömmu og bar það til
fólksins, — sat Hóla-Steini alltaf hjá mér. Einu
sinni leit hann framan í mig og hló með sjálfum
sér, gjóaði á mig sínum mildu augum og sagði:
„Nú, þú ert þá græneygð. uss, jafnvel hættulegri
en brún.“ — „Græneygð? Ég? Hættulegt?“ hreytti
ég út úr mér. Mér var fjandalega við það, að talað
væri um augun í mér. Hafði alltaf óskað, að ég
væri blá-grá- eða brúneygð. Hann lét sig ekki.
„Jamm og jæja, hættulegt------en fyrir hvaða eða
hvern-------þú munt komast að því nógu fljótt,
unga stúlka.“ „Ég er nú barasta stelpa“, sagði ég
aulalega. Frændur minir og kaupakonan voru far-
in að hlæja. „Jú, enn ertu það--------en græn-
eygð kona verðurðu altént, og þá mega nú karl-
mennirnir fara að vara sig, held nú það,“ sagði
hann og kimdi framan í mig. I3að fór nú heldur
að hvessa í mér, því að bræðurnir skellihlógu, en
kaupakonan veltist máttlaus af hlátri upp á sátu.
„Ég held það geri þá ekki neitt til,“ hvein í mér,
„ætli það sé ekki margur karlmaðurinn, sem gert
hefur konu svo ruglaða, að hún náði sér ekki allt
sitt líf, eða var hálf skrítin og allt mögulegt,“ —
„Æ, æ,“ hann hló enn, „eilthvað hefur hún heyrt,
að karlmenn séu viðsjárverðir?" — „Bæði heyrt og
lesið,“ svaraði ég roggin.
F.n yfirleitt sat hann þegjandi hjá mér, og horfði
á mig, það var svo þægilegt að þegja með honum.
Á kvöldin þegar við komum heim að afloknu
dagsverki, tók amma mín á móti okkur prúðbúin
og mér fannst hún sporléttari en nokkru sinni, og
alltaf þessi fíni matur. Já, hún amma var bara
orðin eins og ung stúlka, hún flaug um húsið —
dalurinn dýpkaði, vatnið varð bláina og skógurinn
grænni. Og sólskin og brakandi þurrkur hvern
einasta dag. En hún amma söng líka, og oftast var
það sama visan, afi minn orti hana til hennar end-
ur fyrir löngu:
Þegar burt þú ferð mér frá,
fer ég strax að sakna þín.
Ég má aldrei af þér sjá,
elskulega Björgin min.
Og hún talaði mikið um afa minn, við okkur
öll, á kvöldin, þegar ekki var hlustað á útvarpið.
Hún og mamma höfðu oft sagt mér frá, hve vit-
ur og viðlesinn hann hefði verið. Hann, bóndinn,
bjó til lög, orti, kunni ensku, þýzku og latinu. Hún
lét okkur heyra mikið um hann afa minn. Hóla-
Steini varð glaðlegur á svipinn, en samt — það var
eitthvað i augum hans skylt sársauka. Ég vissi ekki
til, að þau töluðu saman ein, amma og hann, nema
kvöldið sem hann kom.
Kvöldið áður en Hóla-Steini fór frá okkur, lædd-
ist ég inn til ömmu og spurði eins blíðlega og ég
gat: „Amma mín, viltu nú ekki segja mér frá
kynnurn ykkar Hóla-Steina?“ -— Hún leit til mín
og horfði á mig sínum fallegu dökku augum, and-
varpaði lítið eitt, brosti svo og sagði í lágum rómi:
„Jú, dótturdóttir, ætli sé ekki bezt ég segi þér sög-
una, en hún er ekki löng. Hann Aðalsteinn bað
mig að giftast sér endur fyrir löngu. Ég var þá
tuttugu og þriggja ára.“ — „Haa, hva, bað hann
þín?“ Ég var eitt spurningarmerki i framan. —
„Ójá, það gerði hann.“ — „Guð, kraup hann á
FRAMHALD á bls. 28.
19. JÚNÍ
15