19. júní - 19.06.1967, Síða 19

urnbrot þessi hraun þau, sem einu nalni nefnast
Tungnaárhraun og rekja má frá þessu svæði allt
til sjávar milli Þjórsár og Hvítár.
Tilvist Veiðivatna eða Fiskivatna eins og þau
voru áður nefnd hefur vei'ið mönnum kunn frá
fornu fari. Þeirra er fyrst getið í Njáls sögu. Þar
segir svo frá ferð Flosa á Svínafelli og manna hans,
er þeir voru á leið til Bergþórshvols til þess að
brenna Njál og skyldulið hans: „Þeir riðu vestr
til Skógahverfis ok kómu í Kirkjubæ. Flosi bað
alla menn koma til kirkju ok biðjask fyrir; menn
gerðu svá. Síðan stigu þeir á hesta sina ok riðu
á fjall ok svá til Fiskivatna og riðu nökkru fyrir
vestan vötnin ok stefndu svá vestr á sandinn“.
Það er ekki fyrr en um 1700, að aftur er getið
um Veiðivötn, eftir því sem ég bezt veit, en það
er í frásögn Árna Magnússonar. Hann segir meðal
annars: „í Fiskivötnum veiða þeir mest í Novembri
(quod fieri non deberet), er nógur silungur. Skála-
vatri, Langavatn og Fossvatn eru þau sérlegustu,
sem i er veitt.“
Næstu heimildir um Veiðivötn er að finna í
Ferðabók Eggerts og Bjarna frá árunum 1752—
1757. Þar segir svo: „Fiskivötn. Þau liggja uppi á
öræfurn á milli Rangárvalla- og Skaftafellssýslu,
10 mílur norður frá Heklu. Nú á dögum er sjaldan
farið þangað af Suðurlandi, en fyrrum var þar
veiðistöð, sem menn sóttu til bæði að sunnan og
austan. Þar sjást enn rústir af veiðimannakofum
og langir grjótgarðar, sem menn hafa hlaðið til að
þurrka á fiskinn11.
Fyrsti maður, sem lagði leið sína til Fiskivatna
í rannsóknarskyni, var Sveinn Pálsson læknir. Dag-
ana 26. ágúst til 3. september árið 1795 fór hann
í öræfaferð ásamt einum fylgdarmanni, sem var
þauikunnugur á þessum slóðum. Er ferðasaga hans
öll hin merkasta og hefur að geyma einu raun-
hæfu lýsinguna, sem til er af Stórasjó. Fara hér
á eftir nokkrir kaflar úr ferðasögu hans: „Fiski-
vötnin eru hópur eða þyrping af griðarmörgum
stórum og litlum stöðuvötnum sem næst því í miðj-
um óbyggðum landsins, um tvær dagleiðir úr
byggð, NNA af Rangárvallasýslu. Þau draga nafn
af hinni miklu silungsveiði, sem í fyrri daga var
19. JÚNÍ
17