19. júní - 01.10.1994, Qupperneq 20

LANDSFUNDUR JAFNRETTISNEFNDA:
Gerum jafnréttisnefndirnar \1rkar
- fulltrúar úr jafnréttisnefndum 25
sve'rtarfétaga halda fund í Reykjavík
Landsfundur jafnréttisnefnda sveitarfé-
laga var haldinn í Reykjavík dagana 21.
og 22. október. Er það í annað sinn
sem slíkur fundur er haldinn en fyrsti
fundurinn fór fram á Akureyri vorið
1993. Að þessu sinni mættu fulltrúar
frá 25 sveitarfélögum, úr jafnréttis- eða
félagsmálanefndum, en það er mikil
aukning frá því á fundinum á Akureyri,
þegar 10 sveitarfélög sendu fulltrúa.
Jafnréttisnefndum hefur fjölgað tals-
vert eftir að sveitarfélögum með yfir
500 íbúa var gert skylt að skipa jafn-
réttisnefndir í endurskoðuðum jafnrétt-
islögum sem samþykkt voru 1991. 54
sveitarfélög falla undir þá skilgreiningu
en ekki hafa þau öll uppfyllt þessa
skyldu. í lok síðasta kjörtímabils hafði
Jafnréttisráði verið tilkynnt um skipan
jafnréttisnefnda í 37 sveitarfélögum en
víða er félagsmálanefndum ætlað að
sinna jafnréttismálum „þegar þau
koma upþ“ eins og oft er komist að
orði.
Yfirskrift landsfundarins var „Jafn-
réttisnefndir í mótun" og var dagskráin
miðuð við að kynna nýju fólki hlutverk
og störf jafnréttisnefnda. Margt nýtt
fólk hefur tekið sæti í jafnréttisnefnd-
um eftir sveitarstjórnarkosningar sl. vor
og kom fram almenn ánægja lands-
fundarfulltrúa með fundinn og þá inn-
sýn sem hann gaf í störf jafnréttis-
nefnda.
Fundurinn var haldinn I Ráðhúsi
Reykjavíkur og setti forseti borgarstjórn-
ar, Guörún Ágústsdóttir, fundinn. Minnti
hún á að oft væru jafnréttisnefndir tald-
ar óþarfar og látnar mæta afgangi I
skipan nefnda hjá sveitarfélögum en
því þyrfti vissulega að breyta. Því næst
ávarpaði Lára V. Júlíusdóttir, formaður
Jafnréttisráðs, fundinn og fagnaöi þeirri
kvennabyltingu sem oröið hefur í yfir-
stjórn Reykjavíkurborgar frá því Þórunn
Gestsdóttir, þáverandi formaður jafn-
réttisnefnar Reykjavíkur, bauð til þessa
fundar á síðasta landsfundi. Yfir hádeg-
isverði spjallaði Ragnhildur Vigfúsdóttir,
ritstjóri Veru, við fundargesti og lýsti
m.a. upplifun sinni af kvenréttindabar-
áttunni þegar hún var stelpa. Kvennafrí-
dagurinn 1975 haföi svo mikil áhrif á
Ragnhildi að síðan hefur hún talað um
fyrir eða eftir Kvennafrídaginn eins og
aðrir tala um fyrir eða eftir Krist!
Stefanía Traustadóttir og Sesselja Ámadótt- Jóhanna Magnúsdóttir, jafhréttisfulltrúi
ir lögfrteðingur í Félagsmálaráðuneytinu. Reykjavíkur í rœðustól.
Valgerður Bjarnadóttir, jafhréttisfidltrúi
á Akureyri.
Að setja langtímamarkmið
„Fræðsla og umræður um sveitar-
stjórnarmál með tilliti til stöðu jafnrétt-
isnefnda sveitarfélaga," var yfirskrift
dagskrár fyrri fundardagsins.
Stefanía Traustadóttir, frá Skrifstofu
jafnréttismála, lýsti stöðu og hlutverki
skrifstofunnar, m.a. gagnvart jafnréttis-
nefndum sveitarfélaga. 1976 voru
fyrstu jafnréttislögin samþykkt og lög
um Jafnréttisráð. í kjölfar þess var oþn-
uð skrifstofa og ráöinn framkvæmda-
stjóri. Þessi lög þóttu ekki nógu mark-
viss og hófst endurskoöun þeirra 1981.
1985 voru samþykkt endurskoöuð lög
og aftur 1991 en með þeim lögum var
kærunefnd jafnréttismála sett á laggirn-
Stefanía lýsti 3. grein laganna sem
kveður á um að sérstaklega skuli bæta
stöðu kvenna en það kom fyrst fram I
jafnréttislögum 1985. „Þarna er heimild
til að beita jákvæðri mismunun en þetta
ákvæði er umdeilt og það hefur ekki enn
verið nýtt," sagði Stefanía og brýndi fyrir
fulltrúum jafnréttisnefnda að þekkja lög-
in og þar með skyldur sínar.
í 12. grein jafnréttislaga stendur að I
nefndir og ráð á vegum hins opinbera
skuli leitast við að hafa jafnt hlutfall
kvenna og karla. „í nefndum á vegum
rlkisins eru konur aðeins 16% fulltrúa
en hlutfallið er eitthvað betra I sveitar-
stjórnum. Rlkisstjórnin setti sér mark-
mið til 4 ára þess efnis aö I lok tíma-
bilsins væri hlutur kvenna kominn upp I
30% en þessari áætlun lýkur 1995,“
sagði Stefanía.
Um jafnréttisnefndir sveitarfélaga
sagði hún: „Víöa eru jafnréttisnefndir
ekki virkar. Þær eiga við ákveðna tilvist-
arkrepþu að stríða því mörgum finnst
hlutverk þeirra og verkefni óljós. í vinnu
að jafnréttismálum gildir að vinna hægt
og sígandi og setja sér langtíma mark-
mið.“
Til gamans sagði Stefanía frá for-
múlu Sigríðar Stefánsdóttur, bæjarfull-
trúa á Akureyri, fyrir því hvað þyrfti að
vera til staðar til þess að jafnréttis-
nefnd gæti verið virk:
1. Áhugasamir einstaklingar.
2. Fjármagn til aðgerða.
3. Að minnsta kosti ekki mikil mót-
staða I sveitarstjórninni sjálfri.
Þvl næst fjallaði Sesselía Árnadóttir
frá félagsmálaráöuneyti um sveita-
stjórnarstigið, valdsvið þess og hlut-
verk. Skýrði hún út hvernig úthlutun
verkefna fer fram á milli ríkis og sveitar-
félaga og að hvaða verkefnum sveita-
stjórnum ber að vinna samkvæmt lög-
um en þróun hefur orðið I þá átt að
valdsvið sveitarfélaga hefur aukist með
auknum verkefnum.
Horfa á lífið með
jafnréttisgleraugum
Ragnheiður Harðardóttir frá Skrif-
stofu jafnréttismála talaði slðan um
hindranir I starfi jafnréttisnefnda og
20