19. júní - 01.06.1995, Side 14

• VIÐTAL
„ Konur eru meiri
gerendur í eigin lífi“
Jóna Þórðardótt-
ir hefur nýlátið af
störfum sem formaður Kven-
réttindafélagsins, eftir að
hafa verið við formennsku frá
1992. 19. júní tók hana tali í
tilefni þessara tímamóta.
Inga Jóna var virk í stúd-
entapólitíkinni, formaður
ungra Sjálfstœðismanna á
Akranesi, þar sem hún er
uppalin, og hún varð varafor-
maður SUS 1975. Hún segir
að kvennafrídagurinn liafi
haft mikil áhrif á sig. „ Um
svipað leyti var mikil umrœða
á vettvangi ungra sjálfstœðis-
manna sem tengdist lagasetn-
ingu um jafnan rétt karla og
kvenna, en lögin voru sam-
þykkt vorið 1976. Eg tengdist
Kvenréttindafélaginu við
undirbúning kvennafrídags
og hef verið félagsmaður
lengi þó að ég hafi ekkifarið í
stjórn fyrr en 1988. “
Þegar hún lítur yfir þau ár sem hún var
formaður KRFÍ segir hún eitt af þýðing-
armestu störfunum hafa verið að koma
út bók um sögu Kvenréttindafélagsins,
„Veröld sem ég vil.“ „Þetta er ómetan-
leg heimild um sögu kvenfrelsis á Is-
landi. Bókin hafði verið lengi í vinnslu,
ég skipaði útgáfunefnd vorið 1992 og
við ákváðum að gefa bókina út á 85 ára
afmæli félagsins. Sagan er skráð af Sig-
ríði Th. Erlendsdóttur og Björg Einars-
dóttir var með myndritstjórn. Þessi
samtíðarsaga hefur ekki verið skráð
annars staðar með skipulögðum hætti.
Sagan sýnir kvennabaráttu hér á landi í
alþjóðlegu samhengi og hún var ná-
tengd sjálfstæðisbaráttu þjóðarinnar.
Það er t.d. athyglisvert að Kvenréttinda-
félag Islands er fyrsta íslenska félagið
til að hljóta viðurkenningu alþjóðlegs
félags. Alþjóðlega kvennahreyfingin
krafðist þess að Islendingar fengju
sjálfstæða aðild, áður en íslendingar
fengu sjálfstæði sitt. Kvenréttindabar-
áttan var samofin sjálfstæðisbaráttu
þjóðarinnar.“
Kvenréttindafélagið hefur verið í góð-
um tengslum við alþjóðasamtök
kvenna, IAW, frá upphafi. Bríet Bjarn-
héðinsdóttir byrjaði að vinna með al-
þjóðasamtökunum áður en Kvenrétt-
indafélagið var stofnað og síðan hefur
verið nær óslitið samband. Margir for-
menn okkar hafa verið duglegir að
sækja alþjóðaþingin, en það hefur háð
okkur að fjárhagur félagsins hefur ekki
leyft eins mikla þátttöku við alþjóða-
samtökin og við hefðum óskað. IAW
hefur áheyrnaraðild að Sameinuðu
þjóðunum.“ Frá stofnun KRFÍ hafa
fjórar íslenskar konur verið í stjórn al-
þjóðasamtakanna og er Inga Jóna nú í
stjórn IAW. „Alþjóðasamtökin voru
upphaflega stofnuð til að tryggja stjórn-
málaleg réttindi kvenna, en nú er meg-
inhlutverkið að halda vörð um réttindi
kvenna og berjast fyrir auknum réttind-
um víða um heim.“ Kvenréttindafélagið
er aðili að norrænu kvenréttindasam-
tökunum NKS. „Samstarfið hefur vaxið
á undanförnum árum með þátttöku í
Vestnorræna kvennaþinginu, og nor-
rænu kvennaþingunum í Osló ‘88 og
‘Turku 94. Þá má geta þess að Kvenrétt-
indafélagið var stofnaðili að Mannrétt-
indaskrifstofu íslands á sl. ári.
Er hún er spurð hvernig henni lítist á
stöðu jafnréttismála í dag segir hún að
mál hafi þróast mun hægar en hún hefði
gert ráð fyrir. „Það tekur heilan manns-
aldur að breyta viðhorfum til kynjanna.
En við höfum unnið marga sigra, eink-
um í sambandi við menntun og atvinnu-
líf. Konur eru nú fleiri en karlar við
nám í Háskólanum og fjölmennari í
mörgum deildum. Og þótt konur séu al-
mennt ekki komnar í toppstöður í at-
vinnulífmu, þá eru þær á leiðinni þang-
að. Konur eru meiri gerendur í eigin lífi.
Eg held að konum í atvinnurekstri eigi
eftir að fjölga verulega, þar eiga konur
mikla möguleika sem þær hafa ekki
verið hvattar til að nýta sér. Ekki síst
skiptir máli fyrir konur að kanna þá
möguleika sem þær hafa á alþjóða-
markaði. Frekari sókn kvenna í atvinnu-
lífinu á eftir að skila sér fyrir kvenna-
baráttuna víðar í samfélaginu. Og það
er einn af mikilvægari liðum í því að
okkur takist að vinna bug á launajafn-
rétti kynjanna sem er eitt af stærstu mál-
unum í dag.“
Árið 1992 var starfræktur hugmynda-
hópur á vegum stjórnarinnar og var
Lilja Ólafsdóttir formaður hans. „Við
leituðum til ungra kvenna um hvernig
við ættum að laga okkur að breyttum
tíma, því það er erfitt að halda upp1
kröftugu starfi í svona félagi án þess að
ná til nýrra kvenna. Verkefnin á þessu
sviði eru óþrjótandi. Við ræddum m.3'
heiti félagsins, sem sumum fannst gam-
aldags, en þegar grannt er skoðað held
Viðtal: Valgerður Katrín Jónsdóttir
Ljósmynd: Rut Hallgrímsdóttir
14