19. júní - 01.06.1995, Page 16

• RANNSÓKNIR___________________________
Ný sýn á frœðigreinarnar
Fléttur -fyrsta rit í ritröð Rannsóknastofu í Kvennafrœðum komið út.
Þórunn Sigurðardóttir forstöðumaður Rannsóknarstofu í Kvennafrœðum.
Rannsóknastofa
til starfa árið 1991 samkvæmt reglugerð
frá menntamálaráðuneytinu. Forstöðu-
maður stofunnar er Þórunn Sigurðar-
dóttir en í stjórn hennar eru Guðný
Guðbjörnsdóttir dósent, Helga Kress
prófessor, Kristín Björnsdóttir dósent,
Guðbjörg Jóhannesdóttir stúd. theol,
Rannveig Traustadóttir lektor og Sig-
ríður Th. Erlendsdóttir sagnfræðingur.
Rannsóknastofan er til húsa skammt frá
Tæknigarði í húsi sem ber hið stór-
brotna nafn Sumarhöll. 19. júrti sótti
Rannsóknastofuna heim til að grennsl-
ast fyrir um starfsemina.
Þórunn fékk áhuga á kvennafræðum er
hún var við nám í íslensku og almennri
bókmenntasögu við Háskóla Islands.
„Það var Helga Kress bókmenntafræð-
ingur sem hélt fyrsta námskeiðið í
kvennafræðum við Háskóla íslands
skólaárið 1980-1981 og ég var í hópn-
um sem tók það. Við mynduðum les-
hring og höfum hist reglulega síðan, um
það bil einu sinni í mánuði, nú í fimmt-
án ár, og lesið saman kvennabókmennt-
ir. Þegar ég var nýkomin heim frá
Bandaríkjunum 1992, þar sem ég hafði
verið við störf á íslenska bókasafninu í
Cornellháskóla, Fiskesafninu, var ég
beðin um að vinna við gagnagrunn um
íslenskar kvennarannsóknir sem Rann-
sóknastofa í kvennafræðum hafði
hrundið af stað. Lætur nærri að nú séu
um 300 titlar, bækur og greinar, komnar
í gagnabankann.“
Að auki hefur Þórunn unnið við stjórn-
sýslu á vegum stofunnar og útgáfustörf,
en fyrirlestrar eru haldnir reglulega og
fréttabréf gefin út þrisvar á vetri. Sam-
starf er einnig við rannsóknastofur er-
lendis, samtök kvennafræðinga í Evr-
ópu, WISE, en samtökin eru opin ein-
staklingum og stofnunum sem áhuga
hafa á kvennafræðum. WISE gefur út
þverfaglegt tímarit ársfjórðungslega og
fréttabréf fjórum sinnum ári. Auk þess
er starfandi samráðshópur um norrænar
kvennarannsóknir og á Rannsóknastof-
an fulltrúa í honum. Hópurinn starfar á
vegum norrænu ráðherranefndarinnar
og kom tímaritinu NORU af stað. „Á
Nordisk Forum í fyrra voru svo mynduð
samtök kvennafræðinga, Foreningen
NORA, og þau gefa nú tímaritið NORU
út, en það birtir greinar á sviði kvenna-
fræða á ensku. Helga Kress prófessor er
í ritstjórninni fyrir íslands hönd, en cnn
sem komið er hefur engin grein birtst
eftir íslenska konu og vil ég hér með
hvetja íslenskar konur til að senda grein
til NORU,“ segir Þórunn.
í undirbúningi er nú ráðstefna um ís-
lenskar kvennarannsóknir sem haldin
verður í samvinnu við Mannréttinda-
skrifstofu Islands. Ráðstefnan er haldin
í tilefni þess að 10 ár eru nú liðin síðan
fyrsta ráðstefnan var haldin um íslensk-
ar kvennarannsóknir. Ráðstefnan verður
þverfagleg og á að endurspegla stöðu
íslenskra kvennarannsókna árið 1995.
Verður bæði boðið upp á fræðilega fyr-
irlestra og erindi úr kvennabaráttunni. í
lok ráðstefnunnar er fyrirhugað að gefa
út ráðstefnurit. Ráðstefnan verður hald-
in í húsnæði Háskólans helgina 20.-22.
október.
Á vegum Rannsóknastofunnar kom
hingað til lands Claire Ann Smearman,
lögfræðingur og kennari í kvennafræð-
um við Towson State University í
Baltimore. Hún hélt á haustmisseri
námskeið sem bar yfirskriftina „femin-
ist legal theory“ en
auk þess flulti hún
opinberan fyrirlest-
ur um kynferðislega
áreitni og leiddi
vikulega málstofu
um feminískar
fræðikenningar.
Þórunn segir veru
hennar hér hafa ver-
ið vítamínsprautu
fyrir starfsemina,
einkum með tilliti
til vaknandi áhuga
stúdenta, og nú sé í
undirbúningi að
gefa nemendum við HI kost á 30 ein-
inga þverfaglegu námi í kvennafræðum,
að öllum líkindum frá hausti 1996.
„Kvennafræðin er rannsóknarstefna
sem kemur með nýja sýn á hinar hefð-
bundnu fræðigreinar. Viðfangsefnið er
skoðað frá ákveðnu sjónarhorni -
kvennafræðilegu sjónarhorni, en þar er
„kynferði“ eitt af lykilhugtökunum.
Rannsóknir í kvennafræðum stefna m.a.
að því að skilja og skýra mismunandi
stöðu kvenna og karla í þjóðfélaginu og
fjalla þannig alveg eins um karla og
konur. Það er mikil gróska í kvenna-
rannsóknum víða um heim og íslensk
fræðimennska þar alls ekki undanskilin.
Islenskar kvennarannsóknir hafa verið
með miklum blóma undanfarinn áratug
og lengur“.
I Fléttum, fyrsta riti í ritröð Rannsókna-
stofunnar, er að finna greinar el'tir Sig-
ríði Þorgeirsdóttur heimspeking, Helgu
Kress bókmenntafræðing, Ragnhildi
Richter bókmenntafræðing, Ingu Dóru
Björnsdóttur mannfræðing, Sigríði
Dúnu Kristmundsdóttur mannfræðing,
Kristínu Björnsdóttur hjúkrunarfræð-
ing, Rannveigu Traustadóttur félags-
fræðing, Guðrúnu Jónsdóttur félagsráð-
gjafa og Guðnýju Guðbjörnsdóttur upp-
eldissálfræðing. Greinarnar eru ýmist
unnar upp úr fyrirlestrum sem fluttir
hafa verið á vegum Rannsóknastofunn-
ar eða samdar sérstaklega fyrir ritið.
Viðtal: Valgerður Katrín Jónsdóttir • Ljósmynd: Rut Hallgrímsdóttir
16